V{maketoc}

{picture file=img/daneshnameh_up/4/4c//Kavoshgar_1.jpg}

{picture file=img/daneshnameh_up/5/57//Kavoshgar_2.jpg}

کاوشگر فضایی سفینه ایست بی سرنشین که برای کاوش منظومه شمسی به فضا پرتاب می شود. کاوشگر حامل تجهیزات و دوربینهایی جهت گردآوری اطلاعات و ارسال آن به زمین به صورت علایم رادیویی است.کاوشگرها از ((ستاره دنباله دار هالی)) دو سیارک و کلیه سیارات بجز(( پلوتون)) دیدن نموده اند و به ((خورشید)) نیز نزدیک شده اند معمولا" آنها از کنار سیارات یا قمرهایشان می گذرند و یا جهت نقشه برداری از سطح آنها در مدارشان می گردند و یا به منظور بررسی جزئیات محیط آنها فرود می آیند.

هدف از ساخت کاوشگرها حمل دوربین های تلویزیونی و ابزارهای لازم برای جمع آوری اطلاعات به فضا است. این ابزارها اطلاعات حمع آوری شده به زمین را مخابره می کنند. موشک پرتاب، تنها سرعت اولیه لازم را به کاوشگرهای فضایی می دهد، و این موتورهای خود کاوشگر هستند که به آنها اجازه تغییر جهت می دهند. انرژی کاوشگرهایی که به اکتشاف بین سیاره ای مشغولند، بوسیله سلولهای خورشیدی تامین می شود، ولی انرژی کاوشگرهایی که در قسمتهای دورتر منظومه شمسی در حال اکتشاف هستند، بوسیله مواد رادیو اکتیو تامین می شود. معمولا جهت آنتن های رادیویی بطرف زمین است، تا از یک سو تصاویر و اطلاعات را به زمین بفرستد و از سوی دیگر دستورات لازم را از مرکز هدایت زمینی دریافت کنند.

__وظایف مدار پیما__

کاوشگری که در مدار یک سیاره قرار می گیرد، می تواند آن را از نزدیک مشاهده کند و تصاویری از آن رانیز به ((زمین)) بفرستد . این تصاویر سطح کامل سیاره مذکور را با جزئیات به تصویر می کشند کاوشگر هایی که در مدار سیاره ((زهره)) می چرخیدند برای نفوذ در لایه ابرهای ضخیم و نقشه برداری سطح زیر آنها از رادار استفاده می کردند. کاوشگر ها بدلیل سالها ماندن در مدار یک سیاره، می توانند تغییرات سطح سیاره مذکور را ضبط کنند. برای مثال، مدار پیماهای وایکینگ به مدت 4 سال در مدار ((مریخ)) باقی ماندند و توانستند طوفانهای غباری در سطح مریخ را با جزئیات ضبط کنند. اگر در یک ماموریت از سفینه فرود استفاده شود، مدار پیما می تواند پیامهای ارسالی سفینه فرود از سطح یک سیاره یا قمر را گرفته و به زمین مخابره کند. پیامها در زمین بوسیله رایانه های مرکز هدایت تجزیه و تحلیل می شوند.

__وظیف سفینه فرود__

کاوشگرهای فرود به جمع آوری نمونه های خاکی و سنگی در سطح ((سیاره)) می پردازند. دانشمندان نمونه ها را از نظر ساختار شیمیایی مورد تجزیه قرار می دهند تا عناصر تشکیل دهنده آنها را کشف کنند. البته می توان این نمونه ها را به زمین آورد و در اینجا به مطالعه آنهاپرداخت. ''کاوشگرهای وایکینگ'' که در سال 1976 در سیاره ((مریخ)) فرود آمدند، آزمایشگاههای خود را به ابزار خودکار مجهز کرده بودند. این ابزار خاک را برای یافتن نشانه های حساس آزمایش می کردند. آنها همچنین هوای سیاره ((مریخ)) را مورد مطالعه قرار دادند. از دیگر کارهای آنها می توان به فرستادن تصاویر دقیق محلهای فرود در سیاره ((مریخ)) به ((زمین)) اشاره کرد.



میتوان بقایای کاوشگرهایی که در سطح سیارات فرود آمده یا متلاشی شده اند را در ((مریخ)) ((زهره)) و ((ماه)) یافت.اکنون چهار کاوشگر فضایی سیارات ((منظومه شمسی)) را ترک کرده بسوی ستارگان دیگر رهسپارند.

اولین کاوشگری که از محدود ((منظومه شمسی)) خارج شد٬ ((پایونیر)) 10 بود که در 13 ژوئن 1983 از مدار ((نپتون)) گذشت. این کاوشگر رهسپار ستاره راس 248 در صورت فلکی ثور است و انتظار می رود تا سال 2000 با زمین در ارتباط باشد.پایونیر11 در جهت مخالف پایونیر 10 از ((منظومه شمسی)) خارج می شود. ویجر 1 و 2 نیز تقریبا تا سال 2010 اطلاعاتی در مورد میدان انرژی ((خورشید)) مخابره خواهند کرد.

انتظار می رود کاوشگر__ گالیله__ که در سال 1989 پرتاب شده٬ تا دسامبر 1997 اطلاعاتی درباره مشتری و چهار قمر بزرگ و درخشانش یعنی گانیمید٬ کالیستو٬‌آیو و اروپا به زمین مخابره کند.

__جوتو__ که فعالیتش بعد از ملاقات با ((ستاره دنباله دار هالی)) در سال 1986 متوقف شده بود٬ مجدداْ در سال 1992 برای رویارویی با ستاره دنباله دار گریگ-اسکیلرآپ به کار انداخته شد. بعدا به وضعیت سکون بازگردانده شد٬ ولی میتوان درآینده آنرا فعال نمود.

__مارینر__ 10 در سال 1973 برای مطالعه ((زهره)) ((عطارد)) پرتاب شد که هنوز به دور ((خورشید)) می چرخد ولی تماس با این کاوشگر در سال 1975 قطع شد.

__ماژلان__ که در سال 1989 برای نقشه برداری از ((زهره)) با کمک ((رادار)) پرتاب شد٬ شش بار این سیاره را بررسی کرد و سپس در مدار پایین تری مستقر شد. در 12 اکتبر 1994 ماژلان به درون(( جو)) ((زهره)) فرو رفت و منهدم شد.

__پایونیر__ 10 که در مارس 1972 پرتاب شده٬ بسوی ستاره ای به نام راس 248 در صورت فلکی ثور حرکت می کند و 33 هزار سال دیگر به آن می رسد. پایونیر 11 ٬ که در آوریل 1973پرتاب شد٬ اکنون در مسیر ستاره لاندا عقاب در صورت فلکی عقاب حرکت می کند و طی مدت تقریبا 74 میلیون سال از آن می گذرد. در سپتامبر 1995 ((ناسا)) سرانجام تماس با پایونیر 11 را متوقف کرد زیرا نیروی کاوشگر برای اداره تجهیزاتش و انتقال اطلاعات ضعیف بود.

__ویجر__ 1 که در سپتامبر 1977 پرتاب شد٬ بسوی ستاره ای به نام 3888 79 + AC در صورت فلکی زرافه در حرکت است و 40 هزار سال طول می کشد تا ویجر 2 که در اوت 1977 پرتاب شده به ستاره شعرای یمانی در صورت فلکی کلب اکبر برسد. انتظار می رود کاوشگر اولیسه که در سپتامبر 1995 سفرش را از زیر قطب جنوبی خورشید به بالای قطب شمالی آن تکمیل کرد در سال 2000 به قطبهای خورشید باز گردد.

__کاوشگرهای وایکینگ__ 1 و 2 که در سال 1976 به مریخ رسیدند٬‌در اواسط دهه 1980 به فعالیت خود خاتمه دادند و در مدار بالاتری مستقر شدند. آنها همچنان تا دهه اول یا دوم قرن بیست و یکم در مدار مریخ می چرخند و سپس به این سیاره سرخ اصابت می نمایند. خاک نشین وایکینگ 2 فقط چهار سال کار کرد. هر دو کاوشگر وایکینگ(( استرلیزه)) شده بودند تا مبادا ((مریخ)) را آلوده کنند.

*''((کاوشگر اولیس))__

*''((کاوشگرهای پایونیر))__

*''((کاوشگر جوتو))''

*''((کاوشگرهای ساکیگاکه و سوسئی))''

*''((کاوشگر گالیله))__

*''((کاوشگر ماژلان))__

*''((کاوشگرهای مارینر))__

*''((کاوشگرهای وایکینگ))''

*''((کاوشگر وگا))''

*''((کاوشگر ونرا))__

*''((کاوشگرهای ویجر))''

*''((کاوشگرهای آینده))__

! منبع:
*''DK multi media''