تعریف
مینی کامپیوتر یا کاپیوتر کوچک واژه ای منسوخ برای گونه ای از
رایانه است که محدوده ی میانی طیف ماشین های محاسبه، میان بزرگترین سیستم های چند کاربره
رایانه های بزرگ و کوچکترین سیستم های تک کاربره (
ریز رایانه ها یا
رایانه های شخصی )، را تشکیل می دهد. کلمه های جدید تر برای این ماشین ها شامل
سیستم های میانی (در IBM)، ایستگاه کاری ( در
Sun Microsystems و
LINUX/Linux عمومی ) و خدمتگذار می شود.
تاریخچه
واژه ی مینی کامپیوتر در
دهه 1960 برای توصیف رایانه های
کوچک نسل سوم که بر فن آوری
ترانزیستور و
حافظه ی هسته ای بنا شده بود گسترش یافت. در مقایسه با رایانه های بزرگ که معمولاً تمام اتاق را پر می کنند آنها معمولاً چند قفسه بیشتر جا ی نمی گرفتند. اولین مینی کامپیوتر موفق
PDP-8 دوازده بیتی شرکت
Digital Equipment Coporation بود که هنگام شروع به کار در سال
1964م از 16000 دلار امریکا به بالا قیمت داشت.
با ظهور ریز رایانه ها در
دهه 1970 و
80، مینی کامپیوترها فضای میان ریز رایانه های کم توان و رایانه های بزرگ پر ظرفیت را پر کرد. در آن زمان ریز رایانه ها ماشین های تک کاربره ی نسبتاً ساده ای بودند که از سیستم عامل های ساده ی program launcher مانند
CP/M یا DOS استفاده می کردند، در حالی که مینی کامپیوترها سیستم های قوی تری بودند که از سیستم عامل های چند وظیفه ای و چند کاربره مانند
VMS و یونیکس استفاده می کردند. مینی کامپیوترهای کلاسیک رایانه هایی
16 بیتی بوند، در حالی که به مینی های
32بیتی با کاربری بالا تر اغلب
ابر مینی می گفتند.
سری های 7400 مدار های مجتمع
TTL در اواخر
دهه ی 1960 در مینی کامپیوتر ها به کار گرفته شد.
واحد محاسبه و منطق 74181 عموماً در مسیر های داده در
CPU مورد استفاده قرار می گرفت. هر 74181 دارای گذرگاهی با پهنای چهار بیت بود که این باعث محبوبیت معماری قطعه بیتی می شد. سری های 7400 انتخاب گرهای داده، تسهیل کننده ها، بافر های 3- حالته، حافظه و غیره را در بسته های درون خطی دوتایی با فاصله ی یک دهم اینچ که معماری و اجزای سیستم اصلی را با چشم غیر مسلح قابل رویت می ساخت، ارایه می داد. در
دهه 1980 بسیاری از مینی کامپیوتر ها از
VLSI (مجتمع سازی در مقیاس بزرگ و خیلی بزرگ) استفاده می کردند که اغلب سازمان دهی سیستم را پنهان تر می ساخت.
امروز با ورود به هزاره سوم مینی کامپیوتر های محدودی هنوز مورد استفاده هستند، رایانه های نسل چهارم که بر اساس نسخه robust از فن آوری
ریز پردازنده که در رایانه های شخصی مرود استفاده قرار می گیرد ساخته شده اند جایگزین آنها شده است. به آنها
خادم server می گویند، که این نام را از نرم افزار خادم که مورد استفاده قرار می دهند گرفته اند (برای نمونه خادم فایل و نرم افزار پایگاه داده ی back end، که شامل نرم افزار
پست الکترونیکی و
خادم وب می شود).
تنزل مینی کامپیوترها به خاطر ریز پردازنده های مبتنی بر سخت افزار ارزان تر، ظهور سیستم های
شبکه ی محلی ارزان و به سادگی گسترش پذیر، و تقاضای کاربران نهایی بر وابستگی کمتر بر سازندگان مینی کامپیوتر های انعطاف ناپذیر و ادارات IT / " مراکز داده" - که منجر به جایگزینی مینی کامپیوترها و
پایانه های گنگ با
ایستگاه های کاری و
رایانه های شخصی شبکه بندی شده در نیمه ی دوم
دهه1980 شد، بود.
طی
دهه1990 روند جایگزینی مینی کامپیوترها با شبکه های رایانه های شخصی ارزان قیمت با توسعه ی چندین نسخه از
یونیکس که بر
معماری ریز پردازنده ی
اینتل x86 اجرا می شد، از جمله
Solaris،
لینوکس و
FreeBSD/NetBSD، متوقف شد.همچنین سری سیستم عامل ویندوز مایکروسافت اینک حاوی نسخه های خادم برای پشتیبانی چند وظیفه ای پیش دستانه و دیگر خصیصه های خادم ها بود. این سری از
ویندوزNT آغاز شد. ویندوز ،NT به طور عمده، توسط طراحان شرکت
DEC نوشته شد این شرکت طراح سیستم عامل
DE VMS نیز بود که در اصل برای مینی کامپیوترهای
VAX در دهه ی 1970توسعه یافته بود. همچنین با پر قدرت تر شدن
ریز پردازنده ها
سی پی یو هایی که از اجزا چند تایی، که زمانی خصوصیت متمایز کننده ی رایانه های بزرگ و سیستم های میانی از ریز رایانه ها بود، استفاده می کردند حتی در بزرگترین
رایانه های مین فریم با روندی فزاینده منسوخ شدند.
impact
اولین مینی کامپیوتر ها، از جمله
Data General DEC، و
Hewlett-Packard HP که الان به مینی کامپیوتر HP3000 خود
خادم می گوید تا
مینی کامپیوتر توسط چندین شرکت رایانه ای پیشگام ساخته شد. با وجود این که که خادم ها و رایانه های خانگی امروزی از لحاظ فیزیکی به وضوح ریز رایانه هستند، از لحاظ معماری، سی پی یو و سیستم عامل ان ها با خصوصیت مجتمع سازی مینی کامپیوتر ها به شدت گسترش یافته است.
لیست مینی کامپیوتر ها
- DEC PDP و VAX
- Data General Nova
- Hewlett-Packard HP3000 سری
- IBM midrange computers
- Norsk Data Nord-1، Nord-10، and Nord-100
- Prime Computer Prime 50 series
- SDS SDS-92
همچنین ببینید: