: کاربرد رادیوداروها

کاربر Online

821 کاربر online

تفاوت با نگارش: 1

Lines: 1-56

Lines: 1-89

-+
-+
-+
-+
+{img src=img/daneshnameh_up/f/f4/smh-mri.jpg}
-+
-+
-+
-+
-+
-+
-+
+دستگاه MRI که در آن ، از رادیوداروها استفاده می‌شود.
-+
-+
-+
-+
-+

!دید کلی

همانند روشهای دیگر ردیابی ، طرز عمل ((پزشکی هسته‌ای))، غالبا قادر به تامین اطلاعات مهمی است که نمی‌توانند بطریق دیگری حاصل شوند. این قضاوتی است برای پرتوگیری مریض در مقابل ((شیمی تابش|تشعشع)). حدود خالصی برای بکار بردن تشعشع برای پزشکی وجود ندارد. طرق عمل پزشکی هسته‌ای یا برای تشخیص است یا برای درمان و ممکن است تشعشع از چشمه‌های داخلی یا خارجی حاصل گردد. چشمه های خارجی تشعشع شامل چشمه‌های ((الکترون|الکترونهای)) با انرژی بالا یا ((اشعه گاما|گاما)) است. تشعشع داخلی از تزریق رادیوداروها حاصل می‌شود.

همانند روشهای دیگر ردیابی ، طرز عمل ((پزشکی هسته‌ای)) ، غالبا قادر به تامین اطلاعات مهمی است که نمی‌توانند بطریق دیگری حاصل شوند. این قضاوتی است برای پرتوگیری مریض در مقابل ((شیمی تابش|تشعشع)). حدود خالصی برای بکار بردن تشعشع برای پزشکی وجود ندارد. طرق عمل پزشکی هسته‌ای یا برای تشخیص است یا برای درمان و ممکن است تشعشع از چشمه‌های داخلی یا خارجی حاصل گردد.

چشمه های خارجی تشعشع ، شامل چشمه‌های ((الکترون|الکترونهای)) با انرژی بالا یا ((اشعه گاما|گاما)) است. تشعشع داخلی از تزریق رادیوداروها حاصل می‌شود.

!چگونگی استفاده از رادیو داروها

رادیودارویی که به مریض تزریق می‌شود ، باید برای مدت طولانی کافی در ((عنصر|عناصر)) هدف بماند، ولی نه طولانی‌تر از حد ، تا جذب در تشعشع در حداقل باشد. مدت زمانی که در آن دارو مفید است، بستگی به نیم عمر ((رادیولوژی|رادیولوژیکی)) و نیم عمر بیولوژیکی دارد، یعنی مدت زمانی که دارو در بدن می‌ماند قبل از آنکه بوسیله فرآیندهای ((متابولیسم|متابولیکی)) از فعالیت افتاده یا از سیستم بدن خارج شود.

رادیودارویی که به مریض تزریق می‌شود، باید برای مدت طولانی کافی در ((عنصر|عناصر)) هدف بماند، ولی نه طولانی‌تر از حد ، تا جذب در تشعشع در حداقل باشد. مدت زمانی که در آن ، دارو مفید است، بستگی به نیم عمر ((رادیولوژی|رادیولوژیکی)) و نیم عمر بیولوژیکی دارد، یعنی مدت زمانی که دارو در بدن می‌ماند قبل از آنکه بوسیله فرآیندهای ((متابولیسم|متابولیکی)) از فعالیت افتاده یا از سیستم بدن خارج شود.

!ردیاب های رادیو دارویی

جدول زیر بعضی از انواع شیمیایی و کاربردهای آنها را در پزشکی هسته‌ای و به عنوان رادیودارو نشان می‌دهد.




	\|\|		\|\|
	رادیو نوکلید\|شکل شیمیایی\|کاربرد		رادیو نوکلید\|شکل شیمیایی\|کاربرد
	^99mTc\|پرتکنتات سدیم\|مغز ، تیروئید ، غدد بزاقی ، عکس برداری استخر خونی ، مکان یابی ، جفت جنین		^99mTc\|پرتکنتات سدیم\|مغز ، تیروئید ، غدد بزاقی ، عکس برداری استخر خونی ، مکان یابی ، جفت جنین
-	^99mTc\|کلوئید آلبومین\|((جگر)) ، ((طحال)) ، ((عکسبرداری مغز استخوان))	+	^99mTc\|کلوئید آلبومین\|جگر ، طحال ، عکسبرداری مغز استخوان
	^99mTc\|اتی درونات EHDP\|عکسبرداری استخوان		^99mTc\|اتی درونات EHDP\|عکسبرداری استخوان
	^99mTc\| پنتتات DTPA\|عکسبرداری مغز ، ریزش کلیوی ، عکسبرداری تنفس شش		^99mTc\| پنتتات DTPA\|عکسبرداری مغز ، ریزش کلیوی ، عکسبرداری تنفس شش
	^99mTc\|پیروفسفات PPi\|عکسبرداری استخوان ، عکسبرداری آرواره		^99mTc\|پیروفسفات PPi\|عکسبرداری استخوان ، عکسبرداری آرواره
	¹³¹I\|یدید سدیم\|تشخیص کار تیروئید ، عکسبرداری تیروئید		¹³¹I\|یدید سدیم\|تشخیص کار تیروئید ، عکسبرداری تیروئید
	¹²⁵I\|آلبومین\|تعیین حجم خون و پلاسما ، بررسیهای تیروئید		¹²⁵I\|آلبومین\|تعیین حجم خون و پلاسما ، بررسیهای تیروئید
	¹²³I\|یدید سدیم\|تشخیص کار تیروئید ، عکسبرداری تیروئید		¹²³I\|یدید سدیم\|تشخیص کار تیروئید ، عکسبرداری تیروئید
-	²⁰¹Tl\|کلرید تالوس\|((عضلات قلب)) ، گردش خون	+	²⁰¹Tl\|کلرید تالوس\|عضلات قلب ، گردش خون
	¹³³Xe\|گاز\|عکسبرداری تنفسی ، مطالعات جریان خون		¹³³Xe\|گاز\|عکسبرداری تنفسی ، مطالعات جریان خون
-	⁶⁷Ga\|سیترات گالیم\|((عکسبرداری تومور))	+	⁶⁷Ga\|سیترات گالیم\|عکسبرداری تومور
	\|\|		\|\|

!!تکنسیم

__^99mTl __رادیونوکلیدی است که در روشهای تشخیص پزشکی هسته‌ای بیشتر از همه رادیونوکلیدها مورد استفاده قرار گرفته‌است. ((تکنسیم)) ، دارای خواصی است که کاربرد آن را در تشخیص امراض مناسب می‌سازد. نیمه‌عمر آن __6.01h__ است که برای گرفتن اطلاعات پزشکی مدت ‌زمان کافی است، ولی آن اندازه طولانی نیست که مریض دچار پرتوگیری تشعشعی غیرضروری گردد. اشعه گاما با انرژی __142.7KeV__ نشر شده بوسیله تکنسیم دارای انرژی کافی برای نفوذ به نسوج و آشکارسازی ضعیف است. هزینه تولید __^99mTl__ در حد معقولی است.

__^99mTl __، رادیونوکلیدی است که در روشهای تشخیص پزشکی هسته‌ای بیشتر از همه رادیونوکلیدها مورد استفاده قرار گرفته‌است. ((تکنسیم)) ، دارای خواصی است که کاربرد آن را در تشخیص امراض مناسب می‌سازد. نیمه‌عمر آن __6.01h__ است که برای گرفتن اطلاعات پزشکی مدت ‌زمان کافی است، ولی آن اندازه طولانی نیست که مریض دچار پرتوگیری تشعشعی غیرضروری گردد. اشعه گاما با انرژی __142.7KeV__ نشر شده بوسیله تکنسیم دارای انرژی کافی برای نفوذ به نسوج و آشکارسازی ضعیف است. هزینه تولید __^99mTl__ در حد معقولی است.

!!ید

سه ((ایزوتوپ)) از ((ید)) وجود دارد که برای عکسبرداری جهت تشخیص بکار می‌روند. این ایزوتوپها عبارتند از __¹³¹I ، ¹²⁵I ، ¹²³I__. کشش خاص__ I __برای ((تیروئید)) ، آن را مفیدترین ایزوتوپ برای عکسبرداری و درمان این غده ساخته است. این رادیوایزوتوپ‌ها معمولا بطرق شیمیایی به محلولی از یدید سدیم تبدیل می‌شوند. ید نیز دارای خواص غنی و گوناگون شیمیایی همانند تکنسیم است، لذا می‌تواند با بسیاری از ((مولکول|مولکولهای)) مختلف همراه باشد.

سه ((ایزوتوپ)) از ((ید)) وجود دارد که برای عکسبرداری جهت تشخیص بکار می‌روند. این ایزوتوپها عبارتند از __¹³¹I ، ¹²⁵I ، ¹²³I__. کشش خاص__ I __برای تیروئید ، آن را مفیدترین ایزوتوپ برای عکسبرداری و درمان این غده ساخته است. این رادیوایزوتوپ‌ها معمولا بطرق شیمیایی به محلولی از __یدید سدیم__ تبدیل می‌شوند. ید نیز دارای خواص غنی و گوناگون شیمیایی همانند تکنسیم است، لذا می‌تواند با بسیاری از ((مولکول|مولکولهای)) مختلف همراه باشد.

!!تالیم

__²⁰¹Tl__ از فروپاشی __²⁰¹Pb__حاصل می‌شود. ((سرب)) ابتدا بوسیله بمباران پروتونی فلز ((تالیم)) حاصل می‌گردد و سپس __²⁰¹Tl __ بوسیله E__C__ به __²⁰¹Hg __پایدار با نیمه‌عمر 79.9 ساعت فروپاشی می‌کند. با توجه به این‌که ((یون)) ، __⁺Tl __از نظر شیمیایی مشابه __⁺K__ است ، __ ²⁰¹Tl__ غالبا برای عکسبرداری از ((قلب)) استفاده می‌شود. ((پتاسیم)) در کار عادی قلب در هنگام فعالیت‌های بدنی در آنجا جمع می‌گردد.

__²⁰¹Tl__ از فروپاشی __²⁰¹Pb__حاصل می‌شود. ((سرب)) ابتدا بوسیله بمباران پروتونی فلز ((تالیم)) حاصل می‌گردد و سپس __²⁰¹Tl __ بوسیله E__C__ به __²⁰¹Hg __پایدار با نیمه‌عمر 79.9 ساعت فروپاشی می‌کند. با توجه به این‌که ((یون)) ، __⁺Tl __از نظر شیمیای�� مشابه __⁺K__ است ، __ ²⁰¹Tl__ غالبا برای عکسبرداری از ((قلب)) استفاده می‌شود. ((پتاسیم)) در کار عادی قلب در هنگام فعالیت‌های بدنی در آنجا جمع می‌گردد.

!!گرنون

این ((گاز بی‌اثر)) از نظر شیمیایی یک محصول جانبی از ((شکافت هسته‌ای|شکافت)) است. با توجه به این که __¹³³Xe __ ((گاز)) است ، می‌تواند استنشاق شده و ابتدائا برای تشریح و ((عکسبرداری شش)) ، مانند بررسی تهویه موضعی شش‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

این ((گاز بی‌اثر)) از نظر شیمیای�� یک محصول جانبی از ((شکافت هسته‌ای|شکافت)) است. با توجه به این که __¹³³Xe __ ((گاز)) است ، می‌تواند استنشاق شده و ابتدائا برای تشریح و عکسبرداری شش ، مانند بررسی تهویه موضعی شش‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

!!گالیم

((گالیم)) در ((جدول تناوبی)) در گروه ((آلومینیوم)) قرار دارد. ردیاب تشعشعی __⁶⁷Ga__بوسیله جذب الکترون با نشر اشعه گاما ( __93.3__ ، __184.6__ ، __300.2__ کیلو الکترون‌ولت) به __⁶⁷Zn__ فروپاشی می‌کند.

__⁶⁷Ga__بصورت ترکیب سیترات در بسیاری از ((تومور|انواع تومورها)) مورد استفاده قرار گرفته و برای نشان دادن تومورهای نسوج نرم بکار می‌رود. ایزوتوپ __⁷²Ga__ نشان‌دهنده کشش بیشتری برای نسوج اسکلتی نسبت به نسوج نرم است و برای اسکن ‌کردن ((تومورهای استخوانی)) بکار رفته‌است.

((گالیم)) در ((جدول تناوبی)) در گروه ((آلومینیوم)) قرار دارد. ردیاب تشعشعی __⁶⁷Ga__بوسیله جذب الکترون با نشر اشعه گاما ( __93.3__ ، __184.6__ ، __300.2__ کیلو الکترون‌ولت) به __⁶⁷Zn__ فروپاشی می‌کند.

__⁶⁷Ga__بصورت ترکیب __سیترات__ در بسیاری از ((تومور|انواع تومورها)) مورد استفاده قرار گرفته و برای نشان دادن تومورهای نسوج نرم بکار می‌رود. ایزوتوپ __⁷²Ga__ نشان‌دهنده کشش بیشتری برای نسوج اسکلتی نسبت به نسوج نرم است و برای اسکن ‌کردن تومورهای استخوانی بکار رفته‌است.

!روشهای تشخیص زنده

روشهای تشخیص زنده ، آن روشهایی هستند که در آنها یک رادیودارو در سیستم یک مریض زنده بطریق خوراندن ، تزریق یا با استنشاق وارد می‌گردد. اشعه گاما نشر شده به وسیله رادیوداروها برای تامین اطلاعات مورد نظر مونیتور می‌شوند. آشکارسازهای اشعه گاما بکار رفته در تشریح و عکسبرداری طبی غالبا به نام "~~green:دوربین‌های گاما~~" هستند. اکثر آشکارسازهای یدید سدیم جفت شده با لوله های فتومولتی پلایر بکار می‌روند ، چرا که در این مورد بازدهی بالا مهم‌تر از تفکیک خوب انرژی است. روشهای زنده ممکن است اطلاعات ((آناتومی)) (ساختمانی) یا فیزیولوژیکی (کاری) بدهند.

روشهای تشخیص زنده ، آن روشهایی هستند که در آنها یک رادیودارو در سیستم یک مریض زنده بطریق خوراندن ، تزریق یا با استنشاق وارد می‌گردد. اشعه گاما نشر شده بوسیله رادیوداروها برای تامین اطلاعات مورد نظر مونیتور می‌شوند. آشکارسازهای اشعه گاما بکار رفته در تشریح و عکسبرداری طبی غالبا به نام "~~green:دوربین‌های گاما~~" هستند. اکثر آشکارسازهای یدید سدیم جفت شده با لوله های فتومولتی پلایر بکار می‌روند ، چرا که در این مورد بازدهی بالا مهم‌تر از تفکیک خوب انرژی است.

روشهای زنده ممکن است اطلاعات آناتومی (ساختمانی) یا فیزیولوژیکی (کاری) بدهند.

{img src=img/daneshnameh_up/d/d3/mri_skull.jpg}

اسکن مغز

!آزمایش تشخیص غیر زنده (رادیو ایمونواسی)

روشهای غیر زنده آنهایی هستند که روی نمونه‌های برداشته شده از یک مریض انجام می‌گیرند. تعدادی از این روش‌ها مستلزم بکارگیری رادیوداروها است، ولی مهمترین آنها ~~green:روش رادیو ایمونواسی~~ (__RIA__) می‌باشد. رادیو ایمونواسی نوعی __IDA__ جزء ((استوکیومتری)) است که در آن، عنصر مورد ((شیمی تجزیه|تجزیه)) ، نشاندار و غیرنشاندار برای ((انرژی پیوند|پیوند)) با مقادیر محدود مولکولی که بطور خاص با عنصر مورد تجزیه پیوند می‌دهد، رقابت می‌کند. __RIA__ بطور گسترده‌ای در آزمایشگاههای پزشکی برای تعیین ((هورمون|هورمون‌ها)) ، داروها ، ویروس‌ها و دیگر گونه‌های آلی در سطح جهان بکار می‌رود.

!کاربردهای درمانی تشعشع

کاربردهای درمانی تشعشع و رادیوداروها نسبت به کاربردهای تشخیص محدودتر هستند. زمانی که تشعشع برای درمان بکار می‌رود، مقصود نابود نمودن یک قسمت خاصی از نسوج مریض با تشعشع است. چشمه تشعشع می‌تواند داخلی یا خارجی باشد. چشمه‌های خارجی تشعشع در حال حاضر اساسا در شکل باریکه‌های الکترونی یا ((اشعه ایکس)) است. بسیاری از دستگاهها می‌توانند برای تولید این تشعشعات بکار روند، ولی ((شتابدهنده خطی|شتاب‌دهنده‌های خطی)) کوچک بیشترین کاربرد را دارند.

الکترون‌ها با انرژیهای __4__ تا __15__ مگا الکترون‌ولت برای ((درمان سرطان|درمان سرطانهایی)) که نزدیک سطح بدن هستند، مانند سرطانهای پوست ، سینه ، سر و گردن بکار می‌روند.

کاربردهای درمانی تشعشع و رادیوداروها نسبت به کاربردهای تشخیص محدودتر هستند. زمانی که تشعشع برای درمان بکار می‌رود، مقصود نابود نمودن یک قسمت خاصی از نسوج مریض با تشعشع است. چشمه تشعشع می‌تواند داخلی یا خارجی باشد. چشمه‌های خارجی تشعشع در حال حاضر اساسا در شکل باریکه‌های الکترونی یا ((اشعه ایکس)) است. بسیاری از دستگاهها می‌توانند برای تولید این تشعشعات بکار روند، ولی شتاب‌دهنده‌های خطی کوچک بیشترین کاربرد را دارند.

الکترون‌ها با انرژیهای __4__ تا __15__ مگا الکترون‌ولت برای \درمان سرطانهایی که نزدیک سطح بدن هستند، مانند سرطانهای پوست ، سینه ، سر و گردن بکار می‌روند.

!مباحث مرتبط با عنوان

*((پزشکی هسته‌ای))

*((توموگرافی فعالسازی با نوترون))

*((روشهای تشخیص زنده))

*((رادیو اکتیویته))
*((رادیو ایمونواسی))

*((رادیواکتیویته))

*((رادیوداروها))

*((شیمی تابش))

*((عکسبرداری MRI))

*((عکسبرداری تومور))

*((عکسبرداری مغز استخوان))

*((فیزیک پزشکی))

*((گاما اسکن))

تاریخچه

توجه:

از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..

تفاوت با نگارش: 1

سرویس‌های رشد:

فهرست: