__پیوند سیگما (σ-bond) __
!اطلاعات اولیه
((اوربیتال اتمی|اوربیتال «S))) به شکل کره است و مرکز آن در ((اتم|هسته اتم)) قرار دارد. برای تشکیل پیوند ، دو هسته باید به اندازه کافی به یکدیگر نزدیک شوند تا ((همپوشانی اوربیتالها|همپوشانی مولکولهای اوربیتالهای اتمی)) صورت پذیرد. نشان دادن اوربیتالهای اتمی با حروف (P , S , ...) مرسوم است. ((اوبیتال مولکولی|اوبیتالهای مولکولی)) نیز با حروف یونانی (σ) سیگما ، (п) (پی) و غیره نشانه گذاری میشوند.
!تشکیل پیوند سیگما
{picture file=img/daneshnameh_up/CH_P_S_03.png}
اوربیتالهای مولکولی (H
2)، از همپوشانی دو اوربیتال (S) از دو ((اتم هیدروژن)) حاصل شدهاند. اگر همپوشانی طوری بین دو اوربیتال صورت پذیرد که ((ابر الکترونی)) بین دو هسته ، همدیگر را تقویت کنند. ((چگالی الکترونی)) در ناحیه بین دو ((هسته)) زیاد خواهد بود. جاذبه دو هسته با بار مثبت نسبت به ابر الکترونی اضافه با بار منفی ، ((مولکول)) را به هم نگه میدارد و مولکول پایدارتر از اتمهای هیدروژن میشود. اوربیتالهای پیوندی یا اوربیتال مولکولی حاصل ، اوربیتالهای سیگما و این پیوندها را پیوندهای سیگما مینامند و با نماد (σ) نشان داده میدهند.
!تشکیل اوربیتال ضد پیوندی سیگما
{picture file=img/daneshnameh_up/Ch_P_S01.png}
چون دو ((اوربیتال اتمی)) با یکدیگر ترکیب شدهاند، باید دو اوربیتال مولکولی به دست آید. ((اوربیتال مولکولی)) دیگر حاصل از ترکیب که در آن ابر الکترونی بین دو هسته ، هم دیگر را تضعیف کنند. در این حالت چگالی الکترونی در ناحیه بین دو هسته خیلی کم است. چون دو هسته مثبت همدیگر را دفع میکنند و در فاصله بین آنها چگالی کم الکترونی قادر به جبران این دافعه با ایجاد جاذبهای قوی نیست، لذا نزدیک نگاه داشتن دو هسته در این حالت نیازمند ((انرژی)) است. این اوربیتال مولکولی را اوربیتال ضد پیوندی سیگما ( با نشان (
*σ) مینامند. چون نه تنها در به هم نگه داشتن دو اتم کمک نمیکند بلکه عمل آن در جهت دور کردن دو اتم از یکدیگر است.
!((تقارن اوربیتال اتمی|تقارن اوربیتالهای سیگما))
اوربیتالهای سیگما ( σ و
*σ) هر دو)، به دور محوری که دو هسته را به یکدیگر متصل میکند، ((تقارن استوانهای)) دارند و ((چرخش مولکول)) دور این محور ، تغییر قابل مشاهدهای در ((شکل اوربیتال)) به وجود نمیآورد.
{picture file=img/daneshnameh_up/CH_P_S2.jpg}
!((انرژی وابستگی اتم|انرژی)) اوربیتالهای سیگما
انرژی اوربیتال پیوندی (σ) از انرژی هر یک از اوبیتالهای اتمی که آن را به وجود آوردهاند کمتر است، در حالی که انرژی اوربیتال ضد پیوندی (
*σ) بالاتر است. وقتی دو اوربیتال اتمی ترکیب میشوند، اوربیتال مولکولی پیوندی نشان دهنده کاهش انرژی سیستم و اوربیتال مولکولی ضد پیوندی نشان دهنده افزایش انرژی سیستم است.
!مرتبه پیوند
هر اوربیتال ( اتمی یا مولکولی ) میتواند دو ((الکترون)) با ((اسپین الکترون|اسپین)) مخالف را در خود جای دهد. در مولکول هیدروژن دو الکترون ( با اسپینهای جفت شده ) اوربیتال ( σ1S) را که اوربیتالی در دسترس با حداقل انرژی است اشغال میکنند. اوربیتال (1S
*σ) اشغال شده است. تعداد پیوند یا مرتبه پیوند، در هر مولکول عبارت است از نصف الکترون های ضد پیوندی از الکترون های پیوندی است که برای (H
2) مرتبه پیوند 1 و برای (He) صفر است .
!بررسی اوربیتال (2S)
ترکیب دو اوربیتال (2S) ، اوربیتالهای مولکولی (2S σ) و(
*σ 2S ) را به وجود میآورد که با اوربیتالهای (σ) و (
*σ) ناشی از ترکیب دو اوربیتال (1S) مشابهاند.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((ابر الکترونی))
*((اتم))
*((الکترون))
*((انرژی وابستگی اتم))
*((اوربیتال اتمی))
*((اوربیتال مولکولی))
*((پیوند پی))
*((پیوند کووالانسی))
*((تقارن اوربیتال اتمی))
*((چرخش مولکول))
*((چگالی الکترونی))
*((جفت الکترون آزاد))
*((جفت الکترون پیوندی))
*((سطح انرژی))
*((شکل اوربیتال))
*((مولکول))
*((همپوشانی اوربیتالها))
*((هیبریداسیون))