زیدیه فرقه ای است از شیعه که به ((زید بن علی فرزند امام چهارم علیه السلام|زید بن علی بن الحسین)) علیه السلام منسوبند ،و آنان سه طایفه اند: جارودیه، سلمانیه و تبیریه ، و نیز اسم عمومی جمیع فرقه هایی است که بعد از حضرت ((حضرت امام سجاد علیه السلام|امام علی بن حسین)) بجای ((حضرت امام محمد باقر علیه السلام|امام محمد باقر علیه السلام)) پسر دیگر آن حضرت یعنی زید بن علی را امام می دانستند .

اصحاب زید بن علی در روزگار ((بنی امیه)) ظهور کردند و بنای مذهب آنان این است که پس از علی و حسن و حسین سلام الله علیهم، هر علوی که معصوم باشد شایسته است که طلب امامت کند هر کسی که از ((همسران و فرزندان حضرت علی علیه السلام|فرزندان علی علیه السلام))، پارسا و معصوم باشد و با شمشیر قیام کند، او امام است .ا

از امامهای زیدیه دو تن مشهورترند:
یکی حسن بن زید معروف به داعی کبیر که دولت علویان طبرستان را در حدود سال 250 ه.ق تاسیس کرد و دیگری قاسم رسی متوفای سال 246 ه.ق که خود و جانشینانش اصول عقاید یگانه موجود را تدوین کردند که به سبک اصول مذهب معتزلی است و سخت با تصوف ناسازگار است.
زیدیه در بعضی از مسایل همانند ((شیعه)) عمل می کنند مانند گفتن حی علی خیر العمل در اذان و پنج بار تکبیر گفتن درنماز میت، نخوردن قربانی غیرمسلمین.

شرایط اصلی امام در مذهب زیدیه عبارت است از این که از ((اهل بیت)) پیامبر باشد ( خواه از نسل ((حضت امام حسن مجتبی علیه السلام|امام حسن)) خواه از نسل ((حضرت امام حسین علیه السلام|امام حسین)) ) بر این اساس امامت ارثی نیست، امام باید خودش قادر به جنگ یا دفاع باشد و به همین جهت امامی که کودک و یا غایب باشد را به امامت قبول ندارند.

زیدیه در دو ناحیه به قدرت سیاسی رسیدند: یکی در سواحل ((دریای خزر)) از زمان داعی کبیر تا حدود 520 ه.ق که در آنجا قریب 25 امام و داعی پیدا شدند و دوم در یمن که یحیی بن حسین متوفا سال 298 ه.ق از نوادگان قاسم رسی که پیشوای گروهی اندک ولی بسیار مومن و فداکار زیدیه در مدینه با جمعی از پیروان خود بعنوان جهاد به جانب جنوب جزیره العرب به راه افتادند بر یمن مستولی شدند و حکومت دینی در آن ناحیه تاسیس کردند.

منابع:
لغت نامه دهخدا، ج 8،‌ ص 11522
المللل و النحل شهرستانی، ج 1، ص 137