: پیاز

||پیاز نوعی گیاه غده‌ای گوشتی زیرزمینی از ((تیره لاله|خانواده لاله)) است و نام علمی آن __~~green:Allium cepa~~__ می‌باشد. منظور از پیاز ، گیاه تند مزه‌ای است که بوی تندی هم دارد و در تهیه انواع غذاها به عنوان نوعی ماده طعم دهنده از آن استفاده می‌کنیم.||

!تاریخچه

پیاز یکی از قدیمی‌ترین گیاهان زراعی بوده که از هزاران سال قبل ، به عنوان طعم دهنده غذاها و همچنین دارو از آن استفاده می‌شده است. قدیمی‌ترین منابع کشف شده از سومریان بدست آمده که نشان می‌دهد، ((سومریان)) که در عراق امروزی می‌زیسته‌اند، تقریبا 2600 قبل از میلاد مسیح از این گیاه استفاده می کرده‌اند. در نسخه‌های کتب قدیمی مصر که نوشته‌های خود را روی ((پاپیروس)) می‌نوشتند، از اثرات دارویی پیاز سخن به میان آمده است. آنها عقیده داشتند که مصرف پیاز به همراه غذا انرژی بیشتری به فرد می‌دهد.




	{img src=img/daneshnameh_up/9/96/allium1.JPG}		{img src=img/daneshnameh_up/9/96/allium1.JPG}

!ساختمان پیاز

این گیاه دو ساله بوده که در سال اول ، اندامهای رویشی آن بوجود می‌آیند و در سال دوم اندامهای زایشی ایجاد می‌شود که تولید تخم می‌کنند. ((برگ|برگهای)) گیاه پیاز توخالی و لوله‌ای شکل هستند. ساقه آن که ارتفاعش بین 60 سانتیمتر تا یک متر می باشد هم توخالی است که در بخش پایینی ، ساقه کمی متورم شده است.

پیاز دارای یک ساقه پهن زیر زمینی به قطر چند متر می‌باشد که در سطح بالای این ساقه ، برگهای پیاز که کلروفیل خود را از دست داده‌اند و به مخزن غذایی گیاه تبدیل شده‌اند قرار گرفته‌اند. ریشه پیاز از قسمت زیرین این ((مورفولوژی ساقه|ساقه)) خارج می‌شود. در وسط این ساقه زیر زمینی ، نقطه رویشی پیاز که به عنوان جوانه انتهایی ساقه هوایی می‌باشد قرار دارد که در این قسمت ، ساقه گل دهنده و برگ سبز بوته پیاز ظاهر می‌شود که به رشد خود ادامه می‌دهد.

!بو و خاصیت اشک آوری پیاز

بوی پیاز مربوط به مواد گوگردی فراری است که در هنگام ((تقطیر)) در حرارت معمولی اتاق تجزیه می‌گردند. به همین دلیل طعم پیاز پخته در مقایسه با پیازهای خام بسیار ملایم‌تر است. پیاز سفید معمولا ملایم‌تر از پیازهای قرمز و زرد است، به این دلیل که از این مواد گوگردی کمتر دارد. اغلب پیازهایی که در نواحی مرطوب رشد می‌کنند، دارای مواد گوگردی کمتری بوده و در نتیجه ملایم‌ترند.

زمانی که پیاز را به مدت چند ماه در انباری قرار می‌دهیم، پیاز به دلیل این که ((آب)) و یا ((کربوهیدراتها|هیدرات کربن)) خود را از دست می‌دهد، به تدریج تندتر می‌شود. مواد گوگردی پیاز ، خواص مختلفی از خود نشان می‌دهند که یکی از آنها اشک آور بودن است. اگر چه ما معمولا اشک آوری پیاز را دوست نداریم و باعث ناراحتی ما می‌شود، این خاصیت پیاز آن را در برابر موجودات ریز زنده خارجی حفاظت می‌نماید. البته روش‌هایی برای کاهش اشک آوری پیاز وجود دارد. برای مثال ، قرار دادن پیاز در یخچال یا پوست کندن پیاز در آب روان.




	{img src=img/daneshnameh_up/4/4d/allium2.JPG}		{img src=img/daneshnameh_up/4/4d/allium2.JPG}

!نگهداری از پیاز

مناسب‌ترین محل برای انبار نمودن پیاز ، ((سردخانه)) است که به این وسیله می‌توان در مدت انبار کردن پیاز ، آن را از انواع تغییرات حفظ کرده و همچنین از انواع آفت از جمله ((قارچ|قارچها)) ، ((باکتری|باکتریها)) ، ((ویروس|ویروسها)) و... محافظت نمود. به علاوه از آنجا که قرار دادن پیاز در مکان گرم سبب سبز شدن، ساقه زدن و کم وزن شدن خود پیاز می‌شود، با قرار دادن آن در سردخانه از این آسیبها محافظت خواهد شد.

!سمی بودن پیاز

گاهی بر اثر مصرف زیاد پیاز ، عوارض مسمومیت بروز می‌کند. در انسان پس از مصرف زیاد پیاز ، چه خود پیاز و چه فراورده‌های دارویی تولید شده با آن ، ممکن است مسمومیت خفیف یا شدید بوجود آید. این فساد پیاز می‌تواند ناشی از عدم رعایت قوانین لازم جهت کاشت ، داشت یا برداشت گیاه ، نگهداری نامناسب در انبار باشد. علایم مسمومیت با خوردن پیاز عبارتند از: ((بیماری کم خونی|کم خونی)) و ((هپاتیت ویروسی|بیماری زردی)) که در نتیجه همولیز خون حادث می‌شود و احساس بوی تند از ادرار یا هوای بازدم فرد مسموم که تشخیص مسمومیت را ساده می‌کند. بنابراین لازم است همانطور که سالم بودن گیاه را در نظر می‌گیریم، مقدار مصرف پیاز را هم مد نظر داشته باشیم و در خوردن آن، زیاده‌روی نکنیم.

!مواد غذایی تهیه شده با پیاز

در تهیه غذاهای مختلف از انواع پیاز استفاده می‌کنند. این ماده غذایی ، عطر و طعم خوبی به غذاها می‌دهد. همچنین پیاز را در تهیه انواع ترشی از جمله ((پیاز ترشی)) و ((پیاز شور)) و برای درست کردن انواع سالاد بکار می‌برند. در تهیه انواع ساندویچ هم پیاز یکی از اجزای مهم محسوب می‌شود.




	{img src=img/daneshnameh_up/2/28/allium3.JPG}		{img src=img/daneshnameh_up/2/28/allium3.JPG}

!اثرات درمانی گیاه پیاز

*از مخلوط آب پیاز با ((عسل)) ، شربتی تهیه می‌کنند که مصرف روزانه سه قاشق غذاخوری از این شربت ، در درمان ((سرماخوردگی)) ، ((آسم))، ((برونشیت)) و ((بیماریهای کلیوی|نارساییهای کلیه)) و ((عفونتهای مجاری ادرار)) بسیار مؤثر است.

*پیاز خام ، پ.هاش مواد داخل ((معده)) را بالا می‌برد و باعث تشدید فعالیت ((دستگاه گوارشی|دستگاه گوارش)) می‌شود. خوردن پیاز ترشحات معده را تنظیم نموده و اشتها را زیاد می‌کند.

*خوردن پیاز همراه با غذاهای چرب ، مخصوصا در مهمانیها یا مسافرتها ، سبب ((هضم چربی)) شده و همچنین ناراحتیهای حاصل از آشامیدن آب تصفیه نشده در مناطق مختلف مسافرت را کاهش می‌دهد. این امر به دلیل آن است که پیاز خاصیت ((آنتی بیوتیک)) داشته و قادر است میکربها را نابود سازد.

*بو کردن آب پیاز بویژه زمان پوست گرفتن آن ، برای بهوش آمدن فردی که سست یا بیهوش شده و همچنین برای رفع ((تشنج)) ، بسیار مفید است.

*مصرف پیاز پخته به همراه کره برای رفع یبوست و برطرف نمودن نفخ معده بسیار مفید است.

*برای برطرف نمودن آبسه زیر پوست ، ورم چشمها و پلکها ، از بین بردن دردهای گوش ، سردرد و درد دندان ، پیاز بسیار مفید است.

!مباحث مرتبط با عنوان

*((تک لپه‌ایها))

*((تیره لاله))

*((رده بندی گیاهان دو لپه))

*((سیر))

*((گیاهان))

*((گیاه شناسی))

*((گیاهان دارویی))