!نگاه کلی
اسفنجها مواد متخلخلی هستند که حبابهای ((گاز)) در حفرههای آنها حبس شده است. اسفنجها انواع گوناگونی دارند و با توجه به نرمی یا سختی کاربرهای مختلفی دارند. از اسفنجهای نرم در تهیه ((بالش)) و ((تشک)) و … استفاده میشود و اسفنجهای سخت و با چگالی گوناگون مصارف گوناگونی در تهیه وسایل خانگی و صنعتی دارند. امروزه گونههای زیادی از اسفنجها شناخته شده و تولید و مصرف میشوند. ((اسفنج پلی اورتان|پلی اورتانها)) و ((اسفنج پلی استایرن|پلی استایرن)) از عمده ترین و پرمصرف ترین اسفنجها میباشند.
!((انواع اسفنج))
اسفنجها با توجه به ساختار سلولی به دو گونه نرم و سخت تقسیم میشوند. اسفنجهای سخت ، سیستمهای بسته سلولی و متخلخل هستند و اسفنجهای نرم سیستمهای باز میباشند. برای اینکه اسفنجی انعطافپذیر باشد باید دارای سلولهای باز باشد تا هنگام فشردگی هوای داخل آنها خارج شود.
!تشکیل اسفنج
رزینهای پلاستیکی را میتوان با روشهای زیر به صورت اسفنج در آورد:
*فرآوردههای جنبی گازی ، که طی ((پلیمریزاسیون|واکنش پلیمریزاسیون)) تشکیل میشوند.
*((تبخیر)) یک مایع که دارای ((نقطه جوش)) پایین باشد.
*((واکنش شیمیایی)) یک عامل پف کننده ثانوی که بوسیله حرارت فعال میشود.
!رسانایی گرمایی اسفنجها
((رسانایی گرمایی)) در اسفنجهای با ((چگالی)) کم ، اندکی بیشتر از رسانایی گاز حبس شده در سلولهای آنهاست. هرچه ((جرم مولکولی|وزن مولکولی)) گاز بیشتر باشد، رسانایی گرمایی کمتر میگردد. گازهایی که رسانایی گرمایی کمتری دارند در تهیه اسفنجهای نارسانا به کار میروند. ممکن است در اثر مرور زمان گاز اسفنج از آن خارج شده و گازهای دیگر مثل هوا یا ((بخار آب)) در آن وارد شود. فرئونها (((گاز فلوئوروکربن|گازهای فلوئوروکربن))) معمولا در سلولهای پلی اورتان ماندگارترند، اما هوا و آب هم ممکن است وارد سلولها شوند و رسانایی گرمایی اسفنج را حدود 20 تا 40 درصد افزایش دهند.
::جدول : برخی گازهای مورد استفاده در تهیه اسفنجها::
__((گاز))__ |
__((فرمول شیمیایی))__ |
__((جرم مولکولی))__ |
__((نقطه جوش))__ |
__((رسانایی گرمایی)) در {TEX()} {10^{-4}\frac{cal.cm}{CM_2\circC.sec} 26 \circC} {TEX} __ |
((هیدروژن))
|
{TEX()} {H_2} {TEX} |
2 |
- 253 |
4.28 |
((نیتروژن)) |
{TEX()} {N_2} {TEX} |
28 |
-196 |
0.62 |
((اکسیژن)) |
{TEX()} {O_2} {TEX} |
32 |
-183 |
0.62 |
((بخار آب)) |
{TEX()} {H_2O} {TEX} |
18 |
100 |
0.43 |
((دیاکسید کربن)) |
{TEX()} {CO_2} {TEX} |
44 |
-78 |
0.40 |
((پنتان)) |
{TEX()} {C_5H_12} {TEX} |
72 |
36 |
0.34 |
((گاز فلوئوروکربن|فلوئوروکربن12)) |
{TEX()} {CCL_2F_2} {TEX} |
121 |
-30 |
0.23 |
((گاز فلوئوروکربن|فلوئوروکربن11)) |
{TEX()} {CCL_3F} {TEX} |
127 |
24 |
0.18 |
!نمونه اسفنجهای کاربردی
::جدول نمونهای از اسفنجهایی که امروزه به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرند::
|
__اسفنج__ |
__نوع__ |
__سلول__ |
گستره چگالی {TEX()} {\frac{kg}{m_2}} {TEX} |
حداکثر دمای کار بر درجه سانتیگراد |
__گرما سختها__ |
|
پلی اورتان |
سخت |
بسته |
24 – 640 + |
93 – 121 |
|
پلی اورتان |
انعطاف پذیر |
باز |
14.5 – 320 |
66 – 93 |
|
پلی ایزو سیانورات |
سخت |
بسته |
24 – 320 + |
149+ |
|
فنولی |
سخت |
باز یا بسته |
5.1 – 352 |
149+ |
|
اوره فرمالدئید |
نیمه سخت |
کمی بسته |
13 – 19 |
49 |
|
پلی آمید |
سخت |
باز یا بسته |
32 – 640 |
260 |
|
__گرمانرم__ |
پلی استیرن |
سخت |
بسته |
16 – 160 |
79 |
|
((پلی اتیلن)) |
نیمه سخت |
بسته |
21 – 800 |
82 |
|
((پلی وینیل کلرید)) |
سخت |
بسته |
32 – 64 |
93 |
|
((پلی وینیل کلرید)) |
انعطاف پذیر |
باز یا بسته |
46 – 960 |
62 – 107 |
|
((نایلون)) |
سخت |
بسته |
640 – 960 |
149 |
|
*__اسفنجهای گرماسخت :__ پلیمرهایی که در اثر گرما به پلیمرهای غیر قابل ((ذوب)) و انحلال ناپذیر تبدیل میشوند.
*__اسفنجها گرمانرم :__ پلیمرهایی که در اثر گرما می توانند ذوب یا نرم شوند.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((اسفنج پلی اورتان))
*((اسفنج پلی استایرن))
*((انواع اسفنج))
*((پلی اتیلن))
*((پلیمریزاسیون))
*((چگالی))
*((رسانایی گرمایی))
*((گاز فلوئوروکربن))