تاریخچه ی:
ولایت
تفاوت با نگارش: 14
| !::~~green:پر استعمال ترین واژه قرآنی ~~:: | | !::~~green:پر استعمال ترین واژه قرآنی ~~:: |
| -=ولاء ، ولایت، ولی، مولی، اولی و امثال اینها از مادهی ولی است. این واژه پر استعمالترین واژهی قرآنی است.=- | | -=ولاء ، ولایت، ولی، مولی، اولی و امثال اینها از مادهی ولی است. این واژه پر استعمالترین واژهی قرآنی است.=- |
| 124 مورد به صورت اسم و 112 مورد در قالب فعل در قرآن آمده است معنای اصلی این کلمه قرارگرفتن چیزی در کنار چیز دیگر است به نحوی که فاصلهای در کار نباشد. | | 124 مورد به صورت اسم و 112 مورد در قالب فعل در قرآن آمده است معنای اصلی این کلمه قرارگرفتن چیزی در کنار چیز دیگر است به نحوی که فاصلهای در کار نباشد. |
| | | |
| این کلمه طبعاً به معنی قُرب هم به کار رفته هم قُرب مادی هم قرب معنوی. برای این ماده و مشتقات آن معانی زیادی در حدود 27 مورد آوردهاند اما همهی آنها به اعتبار همان یک معنی اول آن است. | | این کلمه طبعاً به معنی قُرب هم به کار رفته هم قُرب مادی هم قرب معنوی. برای این ماده و مشتقات آن معانی زیادی در حدود 27 مورد آوردهاند اما همهی آنها به اعتبار همان یک معنی اول آن است. |
| این لفظ هم در امور جسمانی به کار رفته و کم کم در طول ((تاریخ)) کاربرد آن به مفاهیم معنوی رسیده است و معناهای جدید و خاص پیدا کرده است. | | این لفظ هم در امور جسمانی به کار رفته و کم کم در طول ((تاریخ)) کاربرد آن به مفاهیم معنوی رسیده است و معناهای جدید و خاص پیدا کرده است. |
| | | |
| در کتاب ((مفردات راغب)) (لغتنامهای در باب لغات قرآنی به زبان عربی) آمده است: «وِلایت به معنی نصرت است اما وَلایت به معنی تصدی و صاحب اختیاری یک کار است و گفته شده است که معنی هر دو یکی است و حقیقت آن همان تصدی و صاحب اختیاری است» | | در کتاب ((مفردات راغب)) (لغتنامهای در باب لغات قرآنی به زبان عربی) آمده است: «وِلایت به معنی نصرت است اما وَلایت به معنی تصدی و صاحب اختیاری یک کار است و گفته شده است که معنی هر دو یکی است و حقیقت آن همان تصدی و صاحب اختیاری است» |
| راغب راجع به کلمهی ولی و کلمهی مولی میگوید. | | راغب راجع به کلمهی ولی و کلمهی مولی میگوید. |
| «این دو کلمه نیز به همان معنی است چیزی که هست گاهی مفهوم اسم مفعولی دارند گاه مفهوم اسم فاعلی» | | «این دو کلمه نیز به همان معنی است چیزی که هست گاهی مفهوم اسم مفعولی دارند گاه مفهوم اسم فاعلی» |
| !ولایت از آن خداست | | !ولایت از آن خداست |
- | |
+ | {picture=velayat110.jpg height=168 width=225 align=left} |
| آیاتى در قرآن کریم داریم که ولایت را منحصر به خداوند میداند، و بدون هیچ گونه استثنائى، در بسته و سربسته ولایت را از آن خدا قرار میدهد. مانند آیات زیر: | | آیاتى در قرآن کریم داریم که ولایت را منحصر به خداوند میداند، و بدون هیچ گونه استثنائى، در بسته و سربسته ولایت را از آن خدا قرار میدهد. مانند آیات زیر: |
| *~~green:«قل اغیر الله اتخذ ولیا فاطر السموات و الارض و هو یطعم و لا یطعم قل انى امرت ان اکون اول من اسلم و لا تکونن من المشرکین». (آیه 14، از سوره 6: انعام) ~~ | | *~~green:«قل اغیر الله اتخذ ولیا فاطر السموات و الارض و هو یطعم و لا یطعم قل انى امرت ان اکون اول من اسلم و لا تکونن من المشرکین». (آیه 14، از سوره 6: انعام) ~~ |
| *«بگو (اى پیامبر) آیا من براى خودم ولیى غیر از خداوند بگیرم، در حالیکه او آسمانها و زمین را آفریده است؟!و او غذا میدهد، و کسى به او غذا نمیدهد؟!بگو من مامور شدهام که: اولین کسى باشم که به این خدا ایمان آورده و تسلیم شده باشد!و البته البته از مشرکان به خدا مباش». | | *«بگو (اى پیامبر) آیا من براى خودم ولیى غیر از خداوند بگیرم، در حالیکه او آسمانها و زمین را آفریده است؟!و او غذا میدهد، و کسى به او غذا نمیدهد؟!بگو من مامور شدهام که: اولین کسى باشم که به این خدا ایمان آورده و تسلیم شده باشد!و البته البته از مشرکان به خدا مباش». |
| در این آیه میبینیم ولایت را ملازم با آفرینش آسمانها و زمین، و واجب الوجود بودن ذات حق میگیرد، که عالم را طعام و رزق میدهد، و خود به هیچ گونه روزى نمیخورد، پس ولایت در انحصار خداوند است. | | در این آیه میبینیم ولایت را ملازم با آفرینش آسمانها و زمین، و واجب الوجود بودن ذات حق میگیرد، که عالم را طعام و رزق میدهد، و خود به هیچ گونه روزى نمیخورد، پس ولایت در انحصار خداوند است. |
| *~~green:«ام اتخذوا من دونه اولیاء فالله هو الولى و هو یحیى الموتى و هو على کل شىء قدیر». (آیه 9، از سوره 42: شورى~~) | | *~~green:«ام اتخذوا من دونه اولیاء فالله هو الولى و هو یحیى الموتى و هو على کل شىء قدیر». (آیه 9، از سوره 42: شورى~~) |
| *«آیا ایشان غیر از خداوند، براى خود اولیائى گزیدهاند، پس خداوند است که اوست فقط ولى، و اوست که مردگان را زنده میکند، و او بر هر چیزى تواناست». | | *«آیا ایشان غیر از خداوند، براى خود اولیائى گزیدهاند، پس خداوند است که اوست فقط ولى، و اوست که مردگان را زنده میکند، و او بر هر چیزى تواناست». |
| *~~green:«و هو الذى ینزل الغیث من بعد ما قنطوا و ینشر رحمته و هو الولى الحمید». (آیه 28، از سوره 42: شورى) ~~ | | *~~green:«و هو الذى ینزل الغیث من بعد ما قنطوا و ینشر رحمته و هو الولى الحمید». (آیه 28، از سوره 42: شورى) ~~ |
| *«و اوست آنکه باران را پس از آنکه از بارش آن ناامید شدند، فرو میفرستد، و رحمتخود را میگسترد، و اوست که صاحب ولایت است، و محمود و مورد ستایش». | | *«و اوست آنکه باران را پس از آنکه از بارش آن ناامید شدند، فرو میفرستد، و رحمتخود را میگسترد، و اوست که صاحب ولایت است، و محمود و مورد ستایش». |
| *~~green:«و ما لکم من دون الله من ولى و لا نصیر» (آیه 107، از سوره 2: بقره و آیه 22 از سوره عنکبوت: 29، و آیه 31 از سوره 42: شورى)~~ | | *~~green:«و ما لکم من دون الله من ولى و لا نصیر» (آیه 107، از سوره 2: بقره و آیه 22 از سوره عنکبوت: 29، و آیه 31 از سوره 42: شورى)~~ |
| *«و از براى شما غیر از خداوند، هیچ صاحب ولایتى، و هیچ یار و معینى نیست». | | *«و از براى شما غیر از خداوند، هیچ صاحب ولایتى، و هیچ یار و معینى نیست». |
| *در تمام این آیات و آیات دیگرى از قرآن، میبینیم که ولایت را از صفات مختصه حضرت بارى عز و جل، و ولى را از اسماء مختصه او میداند. | | *در تمام این آیات و آیات دیگرى از قرآن، میبینیم که ولایت را از صفات مختصه حضرت بارى عز و جل، و ولى را از اسماء مختصه او میداند. |
| !ولایت از آن رسول الله و ... | | !ولایت از آن رسول الله و ... |
| و از طرفى میبینیم در آیاتى ولایت را به غیر خدا هم نسبت میدهد مانند: | | و از طرفى میبینیم در آیاتى ولایت را به غیر خدا هم نسبت میدهد مانند: |
| *~~green:«و ان تظاهرا علیه فان الله هو مولاه و جبریل و صالح المؤمنین و الملائکة بعد ذلک ظهیر». (آیه 4 از سوره 66: تحریم) ~~ | | *~~green:«و ان تظاهرا علیه فان الله هو مولاه و جبریل و صالح المؤمنین و الملائکة بعد ذلک ظهیر». (آیه 4 از سوره 66: تحریم) ~~ |
| «و اگر شما دو نفر ((عایشه)) و ((حفصه)) بر علیه پیغمبر قیام نموده و در این غلبه پشتبه پشتیکدیگر دهید، و با هم معین و همداستان شوید، پس خداوند ولى پیغمبرش میباشد، و ((جبرئیل)) و صالح المؤمنین (على بن ابیطالب) ولى پیغمبرش میباشند، و فرشتگان نیز علاوه کمک کار و یار و یاور او خواهند بود». | | «و اگر شما دو نفر ((عایشه)) و ((حفصه)) بر علیه پیغمبر قیام نموده و در این غلبه پشتبه پشتیکدیگر دهید، و با هم معین و همداستان شوید، پس خداوند ولى پیغمبرش میباشد، و ((جبرئیل)) و صالح المؤمنین (على بن ابیطالب) ولى پیغمبرش میباشند، و فرشتگان نیز علاوه کمک کار و یار و یاور او خواهند بود». |
| در این آیه مبارکه جبرائیل و امیر المؤمنین علیه السلام را به خداوند ضمیمه نموده و آنها را ولى رسول الله قرار داده است. | | در این آیه مبارکه جبرائیل و امیر المؤمنین علیه السلام را به خداوند ضمیمه نموده و آنها را ولى رسول الله قرار داده است. |
| *~~green:«انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم راکعون». (آیه 55، از سوره 5: مائده)~~ | | *~~green:«انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم راکعون». (آیه 55، از سوره 5: مائده)~~ |
| + | ::{picture=shia.gif height=140 width=203}:: |
| *«این است و جز این نیست که ولى شما خداست و رسول خدا و کسانیکه ایمان آوردهاند، آنانکه اقامه ((نماز)) میکنند، و اعطاء ((زکات)) در حال ((رکوع)) مینمایند». | | *«این است و جز این نیست که ولى شما خداست و رسول خدا و کسانیکه ایمان آوردهاند، آنانکه اقامه ((نماز)) میکنند، و اعطاء ((زکات)) در حال ((رکوع)) مینمایند». |
| در این آیه نیز علاوه بر ولایتخداوند، ولایت رسول خدا و ولایت امیر المؤمنین علیه السلام را که در حال رکوع انگشترى خود را به ((صدقه)) و زکات دادند معین میکند. براى حل این مسئله و حل این اختلافى که به صورت ظاهر اختلاف به نظر میرسد، جواب همان است که در موارد عدیده دادهایم، و آن این است که: صفات حضرت بارى براى خداوند بالاصاله است، و براى غیر خداوند بالتبع، خداوند نور است و دیگران پرتو و شعاع، خداوند نور است و غیر خدا سایه. | | در این آیه نیز علاوه بر ولایتخداوند، ولایت رسول خدا و ولایت امیر المؤمنین علیه السلام را که در حال رکوع انگشترى خود را به ((صدقه)) و زکات دادند معین میکند. براى حل این مسئله و حل این اختلافى که به صورت ظاهر اختلاف به نظر میرسد، جواب همان است که در موارد عدیده دادهایم، و آن این است که: صفات حضرت بارى براى خداوند بالاصاله است، و براى غیر خداوند بالتبع، خداوند نور است و دیگران پرتو و شعاع، خداوند نور است و غیر خدا سایه. |
| و علیهذا هیچ تنافى نیست، زیرا ولایت رسول الله و امیر المؤمنین هم به ولایتخداست، و از خداست. | | و علیهذا هیچ تنافى نیست، زیرا ولایت رسول الله و امیر المؤمنین هم به ولایتخداست، و از خداست. |
| و نظیر این مسئله در قرآن کریم بسیار است، از جمله آن که میگوید: | | و نظیر این مسئله در قرآن کریم بسیار است، از جمله آن که میگوید: |
| ~~green:«ایبتغون عندهم العزة فان العزة لله جمیعا» (آیه 139، از سوره 4: نساء) ~~ | | ~~green:«ایبتغون عندهم العزة فان العزة لله جمیعا» (آیه 139، از سوره 4: نساء) ~~ |
| *«آیا ایشان در نزد آنان (کافران) عزت میجویند؟عزت تمام اقسام و مراتبش اختصاص به خدا دارد». | | *«آیا ایشان در نزد آنان (کافران) عزت میجویند؟عزت تمام اقسام و مراتبش اختصاص به خدا دارد». |
| ~~green:«من کان یرید العزة فلله العزة جمیعا» (آیه 10، از سوره 35: فاطر) ~~ | | ~~green:«من کان یرید العزة فلله العزة جمیعا» (آیه 10، از سوره 35: فاطر) ~~ |
| «هر کس عزت میخواهد، بداند که تمام مراتب و درجات عزت، اختصاص به خدا دارد. | | «هر کس عزت میخواهد، بداند که تمام مراتب و درجات عزت، اختصاص به خدا دارد. |
| در عین حال میگوید: | | در عین حال میگوید: |
| ~~green:«و لله العزة و لرسوله و للمؤمنین و لکن المنافقین لا یعلمون». (آیه 8، از سوره 63: منافقون) ~~ | | ~~green:«و لله العزة و لرسوله و للمؤمنین و لکن المنافقین لا یعلمون». (آیه 8، از سوره 63: منافقون) ~~ |
| «عزت اختصاص به خدا و رسول خدا و مؤمنین دارد، و لیکن منافقین نمیدانند». | | «عزت اختصاص به خدا و رسول خدا و مؤمنین دارد، و لیکن منافقین نمیدانند». |
| عزت خداوند مال خداست و ذاتى اوست، و عزت رسول خدا و مؤمنان، از خداست و نسبتبه آنها عرضى است. همچنین لایتبراى خداوند ذاتى است، و براى غیر او عرضى است. همچون چهره و صورت صاحب صورت که براى خود او ذاتى است، و براى آئینهاى که در آن مینگرد عرضى است. | | عزت خداوند مال خداست و ذاتى اوست، و عزت رسول خدا و مؤمنان، از خداست و نسبتبه آنها عرضى است. همچنین لایتبراى خداوند ذاتى است، و براى غیر او عرضى است. همچون چهره و صورت صاحب صورت که براى خود او ذاتى است، و براى آئینهاى که در آن مینگرد عرضى است. |
| کسى نمیتواند شکل و صورت را از خودش بگیرد، ولى میتواند در آئینه نظر کند و صورتش در آن منعکس گردد، و میتواند صورت خود را از آئینه بردارد، و در این حال دیگر صورتى در آن دیده نمیشود. | | کسى نمیتواند شکل و صورت را از خودش بگیرد، ولى میتواند در آئینه نظر کند و صورتش در آن منعکس گردد، و میتواند صورت خود را از آئینه بردارد، و در این حال دیگر صورتى در آن دیده نمیشود. |
| همچنین ببینید: | | همچنین ببینید: |
| ((تقسیم بندی کلی ولایتها)) | | ((تقسیم بندی کلی ولایتها)) |
| (( ولاء اثباتی خاص)) | | (( ولاء اثباتی خاص)) |
| ((ولاء اثباتی عام)) | | ((ولاء اثباتی عام)) |
| ((ولاء محبت)) | | ((ولاء محبت)) |
| ((ولاء تصرف)) | | ((ولاء تصرف)) |
| ((ولاء زعامت)) | | ((ولاء زعامت)) |
| ((ولاء امامت)) | | ((ولاء امامت)) |
| ((آیه ولایت)) | | ((آیه ولایت)) |
| ((حدیثی در باب حکمت وجود امام )) | | ((حدیثی در باب حکمت وجود امام )) |
| ((ثبوت ولایت)) | | ((ثبوت ولایت)) |
| ((وجه مشترک میان شیعه و تصوف)) | | ((وجه مشترک میان شیعه و تصوف)) |
| ((امامت در باطن اعمال)) | | ((امامت در باطن اعمال)) |
| | | |
| منبع: امام شناسی ؛ آیت الله حسینی طهرانی | | منبع: امام شناسی ؛ آیت الله حسینی طهرانی |