منو
 صفحه های تصادفی
آنومالی ها و موارد استفاده از آنها
چگونه نیروهای شیعی مذهب صفویه بر مردم سنی مذهب پیروز شد؟
رشته علوم تغذیه
بسیج دانشجوئی
آزمایش آیینه های کروی
آزمایش سکه
ولتائیت
عبور خاندان امام حسین علیه السلام از قتلگاه در روز عاشورا
غذاهای فاقد مواد مغذی
مسابقه فضایی
 کاربر Online
712 کاربر online
تاریخچه ی: ورجمکرد

نگارش: 2

مشهورترین و نخستین شهر آرمانی در دوران اساطیری، شهر ورجمکرد است که اشارات ملموسی درخصوص کالبد آن در اوستا صورت گرفته است، لذا خصوصیات کالبدی این شهر به تفصیل مورد بررسی قرار می گیرد.
ورجمکرد علاوه بر اینکه نخستین آرمانشهر ایرانی است، تنها شهری است که به وجه کالبدی آن در منابع مختلف توجه بیشتری شده است.
ورجمکرد، نام پناهگاهی زیرزمینی و بزرگ است که «جم» یا جمشید به فرمان اهورامزدا آن را به شیوه‌ای که بندبند آن در وندیداد اوستا مشخص شده، بنا کرد تا در برابر تغییرات جوی آینده و زمستان سخت و کشنده ای که در راه بود، مردمان و جانوران به آن پناه جویند. در این نوشته، از سوی اهورامزدا طرحی به جمشید دستور داده شد که میتوان آن را یکی از کهنترین نمونه‌های شهرسازی در فرهنگ بشری دانست.

پروفسور مری بویس معتقد است که طرح و ساختمان (ور) جمشید معمایی است که گشوده نشده است اما در تحقیقی با عنوان « اندیشه شهرسازی در نخستین شهر اسطوره‌ای ایران »‌ سعی در گشودن این معما میشود.
در این تحقیق نخست احکام مندرج در داستان جمشید در اوستا استخراج و سپس فرضیات مربوط به هر یک از احکام ارائه میشود، آن گاه گزینه‌های مختلفی برای ترسیم احکام و فروض طرح می‌گردد و در نهایت نیز از احکام یا فروض نتیجه‌گیری میشود.
پس از مراحل فوق الذکر، از نتیجه گیریهای مختلف جمع بندیهایی به عمل می آید و نقشه احتمالی آبادی نخستین ورجمکرد ترسیم میشود.

در تحقیق مذکور یازده حکم کالبدی استخراج شده است و برای هر حکم فروض و نتایجی ارائه شده اما در اینجا تنها به احکام اشاره شده و استنتاجات کالبدی ناشی از احکام مطرح می گردد :

حکم اول: فضای شهر چهارگوش (مربع) و هر چهار ضلع آن با یکدیگر برابر باشد.

حکم دوم: زمین به سه قسمت تقسیم شود.

حکم سوم: مجموعاً 18 گذرگاه در شهر ایجاد شود، به طوری که 9 گذرگاه در بالای شهر، 6 گذرگاه در وسط، و 3 گذرگاه در پایین شهر ایجاد گردد. در اینجا گذرگاه همان محله فرض شده است و این امر یعنی استنباط محله از گذرگاه یا خیابان در برخی منابع دیگر نیز آمده است.

احکام چهارم و پنجم: اندازه جمعیت و آبادی و نحوه توزیع آن را در سه بخش مشخص کرده است. در این آبادی مجموعاً 900/1 زوج (خانوار) اسکان می یابند که از این تعداد 000/1 زوج در قسمت بالا، 600 زوج در قسمت میانه و 300 زوج در قسمت پائین ساکن می‌شوند.

حکم ششم: نیز به ایجاد آبراهه و جاری ساختن آب در آن اشاره دارد.

حکم هفتم: درخصوص وجود باغهای همیشه سبز و خرم می باشد.

حکم هشتم: به وجود یک « در» یا « ورودی» برای دریافت نور اشاره میکند.

حکم نهم: وضعیت خانه ها را مشخص کرده است، بدین مفهوم که خانه هایی بلند، دارای بالاخانه و در و پنجره و ایوان که به هر گشوده شود، پیرامون آن نیز حیاط قرار گیرد و دارای چشم انداز باشد.

حکم دهم: اندازه هر ضلع را مشخص میکند که به طول یک اسپریسی یا یک میدان اسب است. اندازه یک میدان اسب، 230 متر تا یک فرسنگ محاسبه شده است.

در نهایت در حکم یازدهم آمده است که اندازه ها در متن اوستا برحسب گام شمرده میشود.
با توجه به احکام، فرضیات و نتایج تحقیق، ساختار کالبدی نخستین شهر قوم آریایی مندرج در اوستا، چنین توصیف شده است:
ورجمکرد شهری است به شکل مربع چهار ضلعی با اضلاع برابر، که اندازه هر ضلع آن به اندازه یک میدان اسب « اسپریسی» و برابر 008/1 گام می باشد.
محیط شهر 032/4 گام، و مساحت آن در حدود 000/000/1 گام است. جمعیت شهر در آغاز بنیانگذاری به وسیله (جم) 900/1 خانوار دو نفری یا 800/3 نفر است. جمعیت شهر در سه بخش در قسمت بالا، میانه و پائین شهر برحسب سه طبقه اجتماعی روحانیان، سپاهیان و مردم (کشاورزان و گله‌داران) توزیع شده اند. جمعیت کشاورزان و گله داران 000/1 خانوار یا 000/2 نفر است که در قسمت بالای شهر در 10 واحد همسایگی یا محله اسکان یافته‌اند و جمعیت سپاهان 600 خانوار یا 200/1 نفر که در قسمت میانی شهر در 6 واحد همسایگی سکونت دارند. 300 خانوار روحانی با 600 نفر جمعیت در قسمت پائین شهر مستقر شده‌اند.

شهر دارای سه محله بزرگ و 19 زیر محله (واحد همسایگی) است. در هر زیر محله، 100 خانوار یا 200 نفر جمعیت زندگی می کنند.
الگوی کالبدی شهر دارای طرح هندسی، منظم با گذرگاههای موازی است. 18 گذرگاه استخوان‌بندی کالبد شهر را می سازند. یک آبراهه عریض عمود بر گذرگاهها، سراسر شهر را طی می کند و مانند آب پخشان بزرگی، شعبه‌هایی از آن در گذرگاهها جاری شده است و خیابانهای مشجر با نهر آب پدید می‌آید. فضای گسترده پیرامون آبراهه به عرض 50 گام از هر طرف به فضای سبز و باغهای خرم پرمیوه اختصاص داده شده است.
مدخل آبراهه از محلی که آب وارد باروی شهر میشود، تنها « در» یا «روزن» بارو یا به عبارتی دیگر، تنها ورودی شهر را پدید می آورد. در انتهای آبراهه (نقطه مقابل ورودی باروی شهر) در محوطه‌ای خالی بین آخرین ردیف خانه‌ها در بخش مسکونی روحانیان ، فضایی قرار دارد که شاید مکان آتش همیشه روشن باشد (البته چنین حکمی در وندیداد وجود ندارد و این نکته‌ای است که باید بیشتر تحقیق شود.)

خانه‌ها در ردیف منظم در کنار گذرگاهها مستقر شده‌اند. هر خانه به اندازه 324=18x18 گام ، متشکل از اتاق کوچکی است که بر ایوانی بلند قرار گرفته است و هر طرف آن دارای پنجره و ایوان مسقفی است.
از هر چهار سو میتوان بر فضای سبز شهر نظاره کرد. حیاط خانه‌ها به وسیله دیوار و پرچین از همدیگر جدا نمی شود، فضای سبز حیاطها به همدیگر پیوسته و به فضای سبز اصلی شهر در پیرامون آبراهه می‌پیوندند.
شهر نخستین آریایی ورجمکرد باغ شهر خرم و دلگشایی است که بهشت آسمانی را در زمین متجلی میسازد.




تاریخ شماره نسخه کاربر توضیح اقدام
 یکشنبه 13 دی 1383 [07:01 ]   3   حامد احمدی      جاری 
 یکشنبه 13 دی 1383 [07:00 ]   2   حامد احمدی      v  c  d  s 
 یکشنبه 13 دی 1383 [06:27 ]   1   بابک خسروشاهی      v  c  d  s 


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..