تاریخچه ی:
واکنش ترکیبی
تفاوت با نگارش: 1
| |
| |
|
| | ||واکنش ترکیبی ، واکنشی است که در طی آن ، چند ((ماده)) با هم ترکیب می‌شوند و فراورده های جدیدی با ساختاری پیچیده‌تر تولید می‌کنند.|| | | ||واکنش ترکیبی ، واکنشی است که در طی آن ، چند ((ماده)) با هم ترکیب می‌شوند و فراورده های جدیدی با ساختاری پیچیده‌تر تولید می‌کنند.|| |
| | + |
|
| | + |
| | + | | |
| | + | | |
| | + |
|
| | + | {img src=img/daneshnameh_up/f/fb/_670207_matter150.jpg} |
| | + | |
| | + | |
| | + | | |
| | + | | |
| | + | |
| | + | |
| | + | ماده مرکب |
| | + | |
| | + | |
| | + | |
| | + | |
| | + | | |
| | !دید کلی | | !دید کلی |
| | یک ((واکنش شیمیایی)) شامل ((تجزیه شیمیایی|تجزیه)) ، ترکیب یا بازآرایی اتم‌هاست. برای انجام یک واکنش شیمیایی ، ابتدا ((پیوند شیمیایی و انواع آن|پیوندهای شیمیایی)) بین اتم‌ها در مواد اولیه شکسته می‌شود. سپس پیوندهای دیگری برای به وجود آوردن فراورده های جدید تشکیل می‌شوند. به عبارتی ، در یک واکنش ، ((آرایش الکترونی عناصر|آرایش الکترونی)) اتم‌ها در مولکول‌ها تغییر می‌یابد و مواد جدیدی با خواص متفاوت از مواد اولیه تولید می‌شود.
البته باید توجه داشت که در جریان یک واکنش شیمیایی ، اتم‌ها نه بوجود می‌آیند و نه از بین می‌روند، فقط ساختار اتمهای تشکیل دهنده مولکول‌ها تغییر می‌یابد. صدها نوع واکنش شیمیایی وجود دارد ولی می‌توان آنها را در پنج نوع کلی زیر طبقه‌بندی نمود:
| | یک ((واکنش شیمیایی)) شامل ((تجزیه شیمیایی|تجزیه)) ، ترکیب یا بازآرایی اتم‌هاست. برای انجام یک واکنش شیمیایی ، ابتدا ((پیوند شیمیایی و انواع آن|پیوندهای شیمیایی)) بین اتم‌ها در مواد اولیه شکسته می‌شود. سپس پیوندهای دیگری برای به وجود آوردن فراورده های جدید تشکیل می‌شوند. به عبارتی ، در یک واکنش ، ((آرایش الکترونی عناصر|آرایش الکترونی)) اتم‌ها در مولکول‌ها تغییر می‌یابد و مواد جدیدی با خواص متفاوت از مواد اولیه تولید می‌شود.
البته باید توجه داشت که در جریان یک واکنش شیمیایی ، اتم‌ها نه بوجود می‌آیند و نه از بین می‌روند، فقط ساختار اتمهای تشکیل دهنده مولکول‌ها تغییر می‌یابد. صدها نوع واکنش شیمیایی وجود دارد ولی می‌توان آنها را در پنج نوع کلی زیر طبقه‌بندی نمود:
|
| | *((واکنش سوختن)) | | *((واکنش سوختن)) |
| | *((واکنش تجزیه)) | | *((واکنش تجزیه)) |
| | *واکنش ترکیبی | | *واکنش ترکیبی |
| | *واکنش جابجایی یگانه | | *واکنش جابجایی یگانه |
| | *واکنش جابجایی دوگانه | | *واکنش جابجایی دوگانه |
| | !واکنش سوختن | | !واکنش سوختن |
| | واکنشی است که در طی آن یک ماده ، بسرعت با ((اکسیژن)) ترکیب و طی آن ، مقدار زیادی ((انرژی)) بصورت ((نور)) و ((گرما)) آزاد می‌شود. امروزه هنوز هم واکنش سوختن برای تولید انرژی استفاده می‌شود، زیرا سوخت‌های فسیلی ، اصلی‌ترین و ارزان‌ترین منبع تولید انرژی هستند. سوختن هیدروکربن‌ها و واکنش ((فلزات قلیایی)) و ((فلزات قلیایی خاکی|قلیایی خاکی)) (بجز Be) و بعضی ترکیب‌های دیگر یا اکسیژن از نوع سوختن هستند و با آزاد کردن گرما و نور شدید همراهند.
| | واکنشی است که در طی آن یک ماده ، بسرعت با ((اکسیژن)) ترکیب و طی آن ، مقدار زیادی ((انرژی)) بصورت ((نور)) و ((گرما)) آزاد می‌شود. امروزه هنوز هم واکنش سوختن برای تولید انرژی استفاده می‌شود، زیرا سوخت‌های فسیلی ، اصلی‌ترین و ارزان‌ترین منبع تولید انرژی هستند. سوختن هیدروکربن‌ها و واکنش ((فلزات قلیایی)) و ((فلزات قلیایی خاکی|قلیایی خاکی)) (بجز Be) و بعضی ترکیب‌های دیگر یا اکسیژن از نوع سوختن هستند و با آزاد کردن گرما و نور شدید همراهند.
|
| | ::__~~green:گرما + اکسید فلز <----- (حرارت) اکسیژن + فلز~~__:: | | ::__~~green:گرما + اکسید فلز <----- (حرارت) اکسیژن + فلز~~__:: |
| | !واکنش جابجایی یگانه | | !واکنش جابجایی یگانه |
| | در واکنش جانشینی یگانه ، یک ((عنصر)) یا ((آنیون و کاتیون|یون)) ، جایگزین عنصر یا یون دیگری در یک ترکیب می‌شود. برای مثال ، واکنش فلزهای قلیایی و قلیایی خاکی با ((آب)) که به تولید گاز ((هیدروژن)) می‌انجامد، از جمله واکنشهای جابجایی یگانه بشمار می‌آیند.
| | در واکنش جانشینی یگانه ، یک ((عنصر)) یا ((آنیون و کاتیون|یون)) ، جایگزین عنصر یا یون دیگری در یک ترکیب می‌شود. برای مثال ، واکنش فلزهای قلیایی و قلیایی خاکی با ((آب)) که به تولید گاز ((هیدروژن)) می‌انجامد، از جمله واکنشهای جابجایی یگانه بشمار می‌آیند.
|
| | ::__~~green:(2K(s) + 2H2O(l)→H2(g) + 2KOH (aq~~__:: | | ::__~~green:(2K(s) + 2H2O(l)→H2(g) + 2KOH (aq~~__:: |
| | !واکنش جابجایی دوگانه | | !واکنش جابجایی دوگانه |
| | در این نوع واکنش ، جای دو عنصر در ترکیب با هم عوض می‌شود. واکنشهای رسوبی که در آنها مخلوط کردن محلول دو نمک به تشکیل یک نمک نامحلول می‌انجامد، از مهم‌ترین واکنش‌ها در این دسته است. واکنش اسیدها با بازها هم از این دسته واکنش‌هاست.
| | در این نوع واکنش ، جای دو عنصر در ترکیب با هم عوض می‌شود. واکنشهای رسوبی که در آنها مخلوط کردن محلول دو نمک به تشکیل یک نمک نامحلول می‌انجامد، از مهم‌ترین واکنش‌ها در این دسته است. واکنش اسیدها با بازها هم از این دسته واکنش‌هاست.
|
| | ::__~~green:NaOH + HCl→H2O + NaCl~~__:: | | ::__~~green:NaOH + HCl→H2O + NaCl~~__:: |
| | ::__~~green:Pb(NO3)2(aq) + 2KI(aq)→ PbI2(s) + 2KNO3~~__:: | | ::__~~green:Pb(NO3)2(aq) + 2KI(aq)→ PbI2(s) + 2KNO3~~__:: |
| | !واکنش تجزیه | | !واکنش تجزیه |
| | واکنشی است که در آن ، یک ماده به مواد ساده‌تری تبدیل می‌شود. برای نمونه ، کربناتها و بی‌کربناتها بر اثر گرما تجزیه می‌شوند و گاز ((دی‌اکسید کربن)) آزاد می‌کنند.
| | واکنشی است که در آن ، یک ماده به مواد ساده‌تری تبدیل می‌شود. برای نمونه ، کربناتها و بی‌کربناتها بر اثر گرما تجزیه می‌شوند و گاز ((دی‌اکسید کربن)) آزاد می‌کنند.
|
| | ::__~~green:(CaCO3(s)→CaO(s)+CO2(g~~__:: | | ::__~~green:(CaCO3(s)→CaO(s)+CO2(g~~__:: |
| | + |
|
| | + |
| | + | | |
| | + | | |
| | + |
|
| | + | {img src=img/daneshnameh_up/7/75/C4-6-A153.JPG} |
| | + | |
| | + | |
| | + | | |
| | + | | |
| | + | |
| | + | |
| | + | از ترکیب چند ماده ، ماده جدیدی حاصل می‌شود. |
| | + | |
| | + | |
| | + | |
| | + | |
| | + | | |
| | !واکنش ترکیبی | | !واکنش ترکیبی |
| | واکنشی است که در آن ، چند ماده با هم ترکیب می‌شوند و یک یا چند فراورده تازه‌ای با ساختاری پیچیده‌تر تولید می‌کنند. در واقع ، از ترکیب چند ماده ، ترکیبی پیچیده‌تر از نظر نوع و تعداد اتمهای بیشتر نسبت به مواد اولیه تشکیل می‌شود. همانطور که قبلا گفته شد، در طی یک واکنش شیمیایی ، پیوندهای بین اتم‌ها در مواد اولیه شکسته می‌شود که این امر ، مستلزم صرف انرژی است و باید به طریقی تامین شود.
به حداقل انرژی لازم برای شروع یک واکنش شیمیایی __((انرژی اکتیواسیون|انرژی فعالسازی))__ گفته می‌شود. این انرژی فعالسازی از طریق دادن گرما ، تابش نور ، ایجاد جرقه ، تخلیه الکتریکی یا وارد کردن یک شوک ، مانند زدن ضربه یا افزایش ناگهانی فشار تامین می‌شود. با تامین انرژی فعالسازی ، مواد واکنش‌دهنده به کمپلکس فعال تبدیل می‌شوند و آن‌گاه ، فراورده ها از تجریه این کمپلکس فعال بدست می‌آیند.
در هنگام تشکیل فراورده ها از کمپلکس فعال ، انرزی آزاد می‌شود و حال اگر مقدار انرژی آزاد شده کمتر از انرژی فعالسازی باشد، ((واکنش گرماگیر)) خواهد بود و یا اگر مقدار انرژی آزاد شده هنگام تشکیل فراورده ها ، بیشتر از انرژی فعالسازی باشد، ((واکنش گرمازا)) یا __گرماده__ خواهد بود. واکنشهای خود به خودی از نوع واکنشهای گرماده هستند که انرژی آزاد شده از واکنش ، انرژی فعالسازی مواد اولیه را تامین می‌کند و در نتیجه ، واکنش نیاز به تامین انرژی از محیط بیرون ندارد. ولی در واکنشهای گرماگیر ، حتما باید برای انجام واکنش ، انرژی به طریقی تامین شود. نمونه‌هایی از واکنشهای ترکیبی در زیر آمده است. | | واکنشی است که در آن ، چند ماده با هم ترکیب می‌شوند و یک یا چند فراورده تازه‌ای با ساختاری پیچیده‌تر تولید می‌کنند. در واقع ، از ترکیب چند ماده ، ترکیبی پیچیده‌تر از نظر نوع و تعداد اتمهای بیشتر نسبت به مواد اولیه تشکیل می‌شود. همانطور که قبلا گفته شد، در طی یک واکنش شیمیایی ، پیوندهای بین اتم‌ها در مواد اولیه شکسته می‌شود که این امر ، مستلزم صرف انرژی است و باید به طریقی تامین شود.
به حداقل انرژی لازم برای شروع یک واکنش شیمیایی __((انرژی اکتیواسیون|انرژی فعالسازی))__ گفته می‌شود. این انرژی فعالسازی از طریق دادن گرما ، تابش نور ، ایجاد جرقه ، تخلیه الکتریکی یا وارد کردن یک شوک ، مانند زدن ضربه یا افزایش ناگهانی فشار تامین می‌شود. با تامین انرژی فعالسازی ، مواد واکنش‌دهنده به کمپلکس فعال تبدیل می‌شوند و آن‌گاه ، فراورده ها از تجریه این کمپلکس فعال بدست می‌آیند.
در هنگام تشکیل فراورده ها از کمپلکس فعال ، انرزی آزاد می‌شود و حال اگر مقدار انرژی آزاد شده کمتر از انرژی فعالسازی باشد، ((واکنش گرماگیر)) خواهد بود و یا اگر مقدار انرژی آزاد شده هنگام تشکیل فراورده ها ، بیشتر از انرژی فعالسازی باشد، ((واکنش گرمازا)) یا __گرماده__ خواهد بود. واکنشهای خود به خودی از نوع واکنشهای گرماده هستند که انرژی آزاد شده از واکنش ، انرژی فعالسازی مواد اولیه را تامین می‌کند و در نتیجه ، واکنش نیاز به تامین انرژی از محیط بیرون ندارد. ولی در واکنشهای گرماگیر ، حتما باید برای انجام واکنش ، انرژی به طریقی تامین شود. نمونه‌هایی از واکنشهای ترکیبی در زیر آمده است. |
| | !!واکنش پلیمریزاسیون | | !!واکنش پلیمریزاسیون |
| | ((فرایند پلیمریزاسیون|واکنش پلیمر شدن)) (بسپارش) که طی آن ، ((ماکرومولکولها|درشت‌مولکولهایی)) به نام __پلیمر__ (بسپار) از مولکول‌های منفرد بدست می‌آید از جمله واکنشهای ترکیبی هستند.
| | ((فرایند پلیمریزاسیون|واکنش پلیمر شدن)) (بسپارش) که طی آن ، ((ماکرومولکولها|درشت‌مولکولهایی)) به نام __پلیمر__ (بسپار) از مولکول‌های منفرد بدست می‌آید از جمله واکنشهای ترکیبی هستند.
|
| | ::__~~green:C2H4→(-C2H4-)n~~__:: | | ::__~~green:C2H4→(-C2H4-)n~~__:: |
| | !!واکنش فتوسنتز | | !!واکنش فتوسنتز |
| | در طی واکنش ((فتوسنتز)) ، مولکول‌های آب و کربن دی‌اکسید با هم ترکیب شده و مولکول‌های اکسیژن و قندها را تولید می‌کنند.
| | در طی واکنش ((فتوسنتز)) ، مولکول‌های آب و کربن دی‌اکسید با هم ترکیب شده و مولکول‌های اکسیژن و قندها را تولید می‌کنند.
|
| | ~~green:__::6CO2(g) + 6H2O(g) → C6H12O6(aq) + 6O2::__ ~~ | | ~~green:__::6CO2(g) + 6H2O(g) → C6H12O6(aq) + 6O2::__ ~~ |
| | !!واکنش تشکیل آب | | !!واکنش تشکیل آب |
| | ::__~~green:H2(g) + 1/2 O2(g)→H2O~~__:: | | ::__~~green:H2(g) + 1/2 O2(g)→H2O~~__:: |
| | !!واکنش تشکیل آمونیاک | | !!واکنش تشکیل آمونیاک |
| | ::__~~green:(3H2(g) + N2(g)→NH3(g~~__:: | | ::__~~green:(3H2(g) + N2(g)→NH3(g~~__:: |
| | !!واکنش تولید کودهای نیتروژندار از آمونیاک | | !!واکنش تولید کودهای نیتروژندار از آمونیاک |
| | ::__~~green:NH3(aq) + HNO3(aq)→NH4NO3~~__:: | | ::__~~green:NH3(aq) + HNO3(aq)→NH4NO3~~__:: |
| | !!واکنش تهیه استرها از الکل‌ها و اسیدهای آلی | | !!واکنش تهیه استرها از الکل‌ها و اسیدهای آلی |
| | ::__~~green:CH3COOH + (C2H5)OH →CH3COOC2H5 + H2O~~__ :: | | ::__~~green:CH3COOH + (C2H5)OH →CH3COOC2H5 + H2O~~__ :: |
| | !مباحث مرتبط باعنوان | | !مباحث مرتبط باعنوان |
| | *((انرژی اکتیواسیون)) | | *((انرژی اکتیواسیون)) |
| | *((تجزیه شیمیایی)) | | *((تجزیه شیمیایی)) |
| | *((واکنش تجزیه)) | | *((واکنش تجزیه)) |
| | *((واکنش جانشینی متقابل)) | | *((واکنش جانشینی متقابل)) |
| | *((واکنش گرمازا)) | | *((واکنش گرمازا)) |
| | *((واکنش گرماگیر)) | | *((واکنش گرماگیر)) |
