هاشم بن مناف، جد سلسله بنی هاشم، نیای دوم پیامبر اسلام و یکی از معاریف و بزرگان عصر خویش بوده است، نام وی « عمرو» بود و به سبب رتبه و بلندی قامتی که داشت وی را « عمرو العُلی » می خواندند.

نیز به جهت جود و سخاوتی که داشت وی را « هاشم » می گفتند: چرا که وی در سالی که در مکه قحطی روی داد، خوان ضیافت گسترد و به مردم اطعام می داد.
هاشم دارای سه برادر به نام های « عبد شمس » (جدّ بنی امیه )، « مطلّب » و « نُوفل » بود.

مورخان می گویند: هاشم و برادرش عبد شمس به هنگام تولد، توام بودند و انگشت (یا پیشانی) هاشم به پیشانی عبد شمس چسبیده بود، از این رو پیش بینی درگیری و خونریزی بین اولاد آن دو (بنی هاشم و بنی امیه) می شد؛ این تطیّر و فال بد نیز محقق گشت.

هاشم نخستین کسی بود که برای تجارت قریش دو سفر تابستانی و زمستانی مقرر ساخت که در سوره قریش در قرآن مجید نیز بدان اشاره شده است، وی نیز برای بالا بردن سطح بازرگانی مکیان با امیر غَسان پیمان بست.

هاشم که مردی تاجر و نیکو صورت بود در یکی از سفرهای تجاری به شام در مراجعت به یثرب آمد و با زنی به نام« سَلمی، دختر عمرو خزرجی » که زنی شریف بود، ازدواج نمود و تنها فرزند او « عبدالمطلب » به دنیا آمد.

هاشم در یکی از سفرهای تجاری که به شام رفته بود در شهر غزّه فلسطین در سن جوانی دار فانی را وداع گفت و در همان جا دفن شد.

منابع:
فروغ ابدیت، ج 1، ص 114؛ سیره ابن هشام، ج 1، ص 110