{img src=img/daneshnameh_up/c/c9/nbohr2.jpg}
!تولد بوهر
"__نیلز هنریک دیوید بوهر__" در سال 1885 و در __کپنهاک__ و __دانمارک__ به دنیا آمد. پدر او ، "__کریستیان بوهر__" استاد فیزیولوژی __دانشگاه کپنهاک__ و مادرش "__الن آلدر بوهر__" دختر یک خانواده یهودی دانمارکی سرشناس در مراکز بانکی و پارلمانی بود. خانواده بوهر کلیسارو نبودند. ولی زن خانواده بر خلاف یهودی بودنش توافق کرده بود که بچهها مسیحی بار آورده شوند.
!ورود به دانشگاه
__بوهر__ در سال 1903 در رشته ((فیزیک)) دانشگاه کپنهاک نامنویسی کرد.
!فعالیتهای علمی بوهر در دانشگاه
در دانشگاه ، __نیلز__ با انجام آزمایشهایی درباره __نیروی کشش سطحی آب__ و اندازه گیری آن ((نیرو)) خود را ممتاز کرد و توانست به پاس انجام آن کار ، مدال طلای آکادمی علوم و ادبیات دانمارک را به دست آورد. وی در سال 1911 با نوشتن تزی درباره __نظریه الکتروی فلزات__ ( که تاکید آن بر نارساییهای __فیزیک کلاسیک__ در توضیح رفتار ((ماده)) در سطح اتمی بود )، درجه دکترای خود را دریافت کرد.
!آشنایی با رادرفورد
نوشتن آن تز ، آغاز تمرکز اندیشه وی بر روی موضوع تحقیق بقیه دوره زندگی خود بود. __بوهر__ در __انگلستان__ ، پس از همکاری مختصری با "__ج.ج تامسون__" در __کمبریج__ ، رهسپار آزمایشگاه "__((رادرفورد))__" در __منچستر__ شد. داشتن رابطه با __رادرفورد__ ، سرمشق حیات علمی بعدی او شد. آن دو از همان نخستین ملاقات با یکدیگر دوست شدند و تا پایان عمر ، دوستانی نزدیک باقی ماندند.
در واقع رادرفورد بود که بوهر را به بالاترین تراز پژوهش در زمینه ((فیزیک)) آورد.
!استفاده از الگوی هستهای اتم
__بوهر__ که در درک اهمیت نظری شگرف و ارزش انکشافی الگوی هستهای ((اتم)) که در سال 1910 توسط __رادرفورد__ وضع شده بود، ذهنی تند و تیز داشت، از آن استفاده کرد تا نکات زیر را روشن سازد:
#خواص شیمیایی یک اتم از جمله جای آْن در ((جدول تناوبی)) ، بستگی به ((آرایش الکترونی عناصر|آرایش الکترونهای)) آن دارد.
#خواص ((رادیواکتیویته|رادیو اکتیو)) (پرتوزا) با ((هسته)) مرتبط است.
#((ایزوتوپ|ایزوتوپها)) متناظرند با اتمهایی که دارای الکترونهای یکسان اما هستههای جرمی متفاوتند.
#فروپاشی پرتوزا ، بار هسته و در نتیجه تعداد الکترونها و هویت شیمیایی اتم را تغییر میدهد.
!کشف رابطه میان عدد اتمی و تعداد الکترونها
__بوهر__ سپس به نحوه تعیین ماهیت دقیق رابطه میان ((عدد اتمی)) یک ((عنصر)) که فشرده و خلاصه ای از رفتار شیمیایی آن به شمار میرود و تعداد الکترونهای موجود در اتم پی برد.
!بازگشت به دانمارک
__بوهر__ در سال 1912 به __دانمارک__ بازگشت و به سمت دانشیاری فیزیک دانشگاه کپنهاک منصوب شد.
!ازدواج
او پس از شکل گیری حرفه آینده اش در کپنهاک با "__مارگارت نورلند__" ازدواج کرد. ازدواج آن دو ، پیوندی محکم و پر از خوشبختی از آب درآمد و برای بوهر ، منبع مادامالعمر وفاق و قوت شد. زن و شوهر ، شش فرزند پسر پیدا کردند که چهار تن از آنها به سن بلوغ و بالاتر از آن رسیدند.
!مدل اتمی بوهر
__بوهر__ در پی استقرار در کپنهاک به اندیشه درباره جنبه های نظری مدل اتم هستهدار __رادرفورد__ ادامه داد. این مدل ، مانند ((منظومه شمسی)) بسیار کوچک با هسته ای در میان به مثابه خورشید و الکترونهایی در حال گردش به گرد آن به مثابه سیارات بود. فیزیکدانان ، آن را در کل پذیرفته بودند. اما در آن اشکال بزرگی هم که امروزه آن را یک ناهنجاری میخوانند، میدیدند.
به موجب نظریه الکترومغناطیس ، ذره باردار و چرخانی مانند الکترون ، باید در هر دوره گردش مقداری انرژی به صورت تابش پخش و در نتیجه بخشی از ((انرژی)) خود را از دست بدهد. طبق تئوری ، در چنین حالتی دایره مسیر باید مارپیچ وار تنگ و تنگتر شده ، الکترون سرانجام به درون هسته سقوط میکند. اما این وضع پیش نمیآید و الکترونها به داخل هسته فرو نمی ریزند و اتم به مدت نامحدود پایدار باقی میماند. ناهنجاری بدین سان ، در مغایرت رفتار الکترون با پیشبینی نظریه الکترومغناطیس بود.
__بوهر__ برای یافتن توضیح مسئله ، شیوه تازه ای بکار برد و گفت: __تئوری بیتئوری__. الکترون تا زمانی که به چرخش ادامه میدهد، هیچ تابشی از خود به بیرون نمیفرستد. او این را در حالی می گفت که نظریه و شواهد آزمایشگاهی ، هر دو نشان می دادند که وقتی هیدروژن حرارت ببیند، از خود نور تابش میکند و عقیده این بود که آن نور ، از الکترون اتم هم تابش میشود. __بوهر__ در سال 1913 ، با آن روش به تجسم ساختاری برای اتم دست یافت.
{img src=img/daneshnameh_up/b/b6/Bohr4.jpg}
!چگونگی رفتار الکترون از دیدگاه بوهر
__بوهر__ در توضیح چگونگی رفتار الکترون ، از وجود رابطه جدیدی بین ((ماده)) و ((نور)) سخن به میان آورد و گفت که الکترون در رفتن از مداری به مدار دیگر انرژی ، بصورت بسته یا پیمانههایی از انرژی تشعشعی جذب یا تابش میکند ( چیزی که امروزه __((فوتون))__ یا __کوانتوم نور__ نامیده میشود ). هر چه طول موج نور تابیده کمتر باشد، انرژی فوتون آن بیشتر است.
هیدروژن ، سه خط طیفی روشن به رنگهای قرمز ، سبز متمایل به آبی و آبی دارد. __بوهر__ تشریح کرد که خطوط رنگی واضح طیف ، همان تابشهای اتم هیدروژن هستند. نور قرمز هنگامی تابش میشود که الکترون از مدار سوم به مدار دوم بجهد و نور سبز متمایل به آبی مربوط به جهش الکترون از مدار چهارم به دوم است. در آغاز ، بسیاری از فیزیکدانان مسنتر ، از جمله __ج.ج. تامسون__ در باره درستی نظریه بوهر تردید کردند. اما __رادرفورد__ ، از حامیان آن شد، بطوریکه نظریه جدید سرانجام پذیرفته شد.
!سایر فعالیتهای علمی بوهر
__بوهر__ در سال 1913 ، سه مقاله در باره ساختار اتم منتشر کرد که یکی از آنها مقاله درباره ساختمان اتم و مولکول بود. او سالهای 1914 تا 1916 را در منچستر گذارنید و یکبار دیگر در آنجا تحت حمایت __رادرفورد__ بکار پرداخت. پس از آن در سال 1916 ، تصدی کرسی استادی فیزیک __دانشگاه کپنهاک__ به او پیشنهاد شد. وی به قصد قبول آن به __دانمارک__ بازگشت و تا پایان عمر ، مدیر آن مؤسسه باقی ماند.
!همچنین ببینید
*((اتم))
*((اتم اولیه))
*((الکترون))
*((پروتون))
*((رادرفورد))
*((فوتون))
*((مدل اتمی بوهر))
*((نوترون))
*((هسته))