تعاریف اولیه
- نمونه: نمونه قسمت انتخابی از ماده مورد آزمایش است به طوری که تمام خواص آن ماده را دارا باشد.
- نمونه کل: ماده‌ای است که از آن نمونه برداری می‌شود.
- نمونه افزایشی: قسمتهای مساوی که از نمونه کل استخراج شده و بعد به هم اضافه می‌شوند.
- نمونه بزرگ: این نمونه از مخلوط کردن نمونه‌های افزایشی حاصل می‌شود و از لحاظ ترکیب شیمیایی و اندازه ذرات مانند نمونه کل است.
- نمونه‌ای که برای تجزیه به آزمایشگاه فرستاده می‌شود، از نمونه بزرگ انتخاب می‌گردد و زیر نمونه نام دارد.
- جمع‌آوری نمونه بزرگ
- کاهش نمونه بزرگ به یک اندازه و تهیه نمونه کوچک
- تهیه نمونه آزمایشگاهی از نمونه کوچک
برای تجزیه در آزمایشگاه مقدار نمونه در حدود یک میکروگرم تا یک
گرم می‌باشد.
جدول: روشهای
شیمی تجزیه بر حسب وزن نمونه.
نکات قابل توجه در نمونه برداری
بطور کلی برای نمونه برداری و تجزیه یک
ماده طبیعی یا یک
فرآورده صنعتی باید نکات زیر را در نظر گرفت:
- اطلاعات مربوط به گذشته و آینده ماده مورد آزمایش: به عنوان مثال سیمان ، که باید معین شود در سد سازی مصرف می‌شود یا در کارهای کم‌اهمیت‌تر.
- تغییراتی که ماده می‌تواند تحمل کند: مثلا سایش چه اثری بر روی نمونه مورد آزمایش دارد؟ آیا باعث تجزیه یا اکسیداسیون آن می‌شود یا نه؟
- رابطه بین ارزش ماده ، هدف و هزینه آزمایش: انجام یک آزمایش پرهزینه بر روی یک ماده ارزان قیمت ، صحیح نیست. مگر اینکه هدف آزمایش مهم باشد.
- میزان صحت آزمایش: یعنی اگر نمونه برداری با صحتی بیشتر از اندازه گیری صورت گیرد یا برعکس ، نتیجه آن اتلاف وقت خواهد بود.
- نوع اطلاعات لازم: یعنی هدف از نمونه برداری و انجام آزمایش روی آن تنها شناسایی و محاسبه درصد اجزا سازنده یک جسم است، یا فقط تعیین فرمول شیمیایی آن مهم است و یا بررسی ساختار مولکولی و خواص فیزیکی و شیمیایی آن مورد نظر است.
- حالت فیزیکی ماده ، میزان پایداری آن در شرایط معمولی و چگونگی انتقال و نگهداری صحیح نمونه از مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
مباحث مرتبط با عنوان
