احادیث حضرت در باب معارف فراوان است، به عنوان نمونه به چند مورد اشاره میشود:
1- اصل اندیشه و معرفت :
قال: ان الله تبارک و تعالی بشرا اهل العقل و الفهم فی کتابه.
فرمود: خداوند تبارک و تعالی اهل عقل و فهم را بشارت و مژدگانی داده است، آنجا که در قرآن فرموده است: « فبشر عبادالذین یستمعون القول فتیبعون احسنه اولئک الذین هداهم الله و اولئک هم اولوالالباب»
2- در توحید حق تعالی:
در مناظره با عالِم نصاری فرمود: ان الله تبارک و تعالی اجل و اعظم من ال یحد بید او رجل او حرکه او سکون اویوصف بطول او قصر او تبلغه الاوهام او تحیط بصفته العقول. . .
(خداوند تبارک و تعالی برتر و بزرگتر از آن است که با دست و پا داشتن با حرکت و سکون داشتن تحدید و اندازه گیری شود، یا به کوتاهی و بلندی توصیف شود، یا خیال خیال پردازان به او برسد، یا اندیشه ها بر او احاطه یابند)
3- در نبوت:
یا هشام ما بعث اله انبیاء و رسله الی عباده الا یعقوا عن الله فاحسنهم استجابه احسنهم مفرقه. . .
(ای هشام، خداوند انبیا و پیامبران به سوی بندگان خود نفرستاده است که برای تعقل الهی و رسیدن به توحید از روی اندیشه صحیح، پس بهترین بندگان در اجابت دعوت انبیاء کسانی هستند که معرفتشان از همه نیکوتر است. )
4- در امامت :
در معرفی امامت امامان علیهم السلام و نقش تربیتی و حساس امام در جهان هستی فرمود: ان الله عزوجل خلقنا کاحس خلقنا، صورنا فاحس صورنا و جعلنا خزانه فی سمائه و ارضه. . . و لولانا ما عبداله
(خداوند عزوجل ما را بیافرید و بهترین آفرینش را بر ما نهاد و صورت ما را بهترین صورتها قرار داد و ما را گنجینه های خود در آسمان و زمین قرار داد و اگر ما نبودیم خداوند عبادت نمی شد)
5 - در باب عمل صالح :
قال: ایاک ان تمنع فی طاعه الله فتسفق مثلیه فی معصیه الله (مبادا از بذل مال در راه اطاعت خدا دریغ نمائی که دو برابر آنرا در معصیتش خواهی داد.
6 - در تقسیم کار:
قال: اجتهدوا فی ان یکون زمانکم اربع ساعات: ساعه مناجات الله و ساعه لامرالمعاش، و ساعه لمعاشره الاخوان و الثقات الذین یعرفونکم عیوبکم و تحیطون لکم فیالباطن و ساعه تخلون فیها للذاتکم فی غیر محرم و بهذه الساعه تقدرون علی الثلاث ساعات.
(تلاش کنید وقت خود را چهار قسمت نمائید، بخشی برای مناجات با خدا، بخشی دیگر برای امر معاش و کسب و کار، بخشی برای معاشرت با برادران دینی معتمدی که عیوبتان را بگویند و قلباً به شما اخلاص ورزند و ساعتی برای لذتهای حلال که با این آخری بر آن سه بخش دیگر قدرت پیدا می کنید.)
منابع: کافی ـ توحید صدوق ـ تحف العقول.
مراجعه شود به:
نشر معارف و احکام و آداب اسلام در قالب احادیث