نفاق از واژه های قرآنی است و حتی یک سوره کامل بنام منافقین نام گذاری شده است. نفاق یعنی دوروئی، یعنی کفر قلبی همراه با اظهار اسلام، قرآن مجید بخاطر اینکه مسأله نفاق در مدینه معضلی اجتماعی شده بود؛ چندین بار به این مسأله پرداخته است و منافقین را با صفاتی یاد می کند.

در جائی منافقین را « مفسد فی الارض » می شمارد و آنها را دشمن ترین دشمنان حق و حقیقت بحساب می آورد و به پیامبر هشدار میدهد که به آنان اطمینان نکند و میفرماید در آخرت جایگاه منافق و کافر هر دو در آتش است بلکه جایگاه منافق در قعر آتش است.
از خصوصیات منافقین آنست که :
1) حضورشان به صف های جماعت و نماز همراه با کسالت است.
2) برای حضور در جبهه های جنگ علیه باطل تعلل می ورزند.
3) قلب هایشان مریض است.
4) استغفار - حتی از مانند پیامبر - برایشان سودی ندارد ضربه ای که اسلام از دست منافقین خورده است هیچگاه از دست کافران نخورده است.

علی علیه السلام در نهج البلاغه میگوید که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: من بر امتم از مؤمن و مشرک هراسناک نیستم مؤمن را خدا به وسیله ایمانش حفظ میکند و مشرک را بوسیله شرکش نابود میسازد.
ولی من بر امتم از منافق هراسناکم که زبانش بر شماست اما عملکردی زیر زمینی بر علیه شما دارد.


منابع: نهج البلاغه نامه 27 - المیزان ج 2 ص 97 ج 5 ص 121.