تاریخچه ی:
نجمه خاتون
هشام بن احمد یکی از اصحاب حضرت ابوالحسن ((حضرت امام موسی کاظم علیه السلام|موسی بن جعفر علیه السلام)) گوید: روزی حضرت به من فرمود: آیا کسی از طرف مغرب زمین آمده که بنده و کنیزی آورده باشد؟
گفتم: نه
حضرت فرمود: چرا، یک نفر آمده، بیا نزد او برویم، پس سوار شدیم و رفتیم دیدیم مردی از اهل مغرب تعدادی بَرده و کنیز آورده.
حضرت به آن مرد فرمود: کنیزان خود را به ما نشان بده و او 9 کنیز نشان داد ولی حضرت هیچ کدام آنها را قبول نکرد و فرمود: به اینها حاجتی نیست، کنیز دیگری به ما عرضه کن.
آن مرد گفت: دیگر ندارم.
حضرت فرمود: چرا، کنیز دیگری هم نزد تو هست.
آن مرد گفت: به خدا قسم فقط یک کنیز دیگر دارم که او مریض است. ولی هر چه کردند، او را نشان نداد.
حضرت برگشتند و فردا دوباره مرا نزد او فرستادند و فرمودند: برو و به هر قیمتی که آن کنیز را می فروشد، از او بخر!
هشام میگوید: من آمدم و صاحب کنیز، قیمتی برای آن کنیز تعیین کرد و گفت کمتر نمیگیرم.
من هم پول را دادم و آن کنیز را خریدم.
آن مرد پرسید: شخصی که دیروز همراه شما بود، کیست؟
گفتم: مردی از ((بنی هاشم)). گفت از کدام دسته؟ گفتم: از بزرگان بنی هاشم.
گفت: بیشتر بگو. گفتم: بیشتر نمیدانم
گفت: پس بشنو تا برایت بگویم، من این جاریه را از سرزمینهای دور مغرب زمین خریدم، زنی از اهل کتاب پرسید: این جاریه کیست که با تو میبینم؟
گفتم: او را برای خودم خریده ام
آن زن گفت: این کنیز هرگز سزاوار همچون تویی نیست بلکه او باید در نزد بهترین فرد روی زمین باشد و به زودی از او پسری متولّد خواهد شد که شرق و غرب عالم به او میگروند.
هشام میگوید: من آن جاریه را نزد حضرت موسی بن جعفر علیه السلام آوردم و چندی نگذشت که از آن جاریه حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام متولد شد.
توضیح: از بعضی از روایات ظاهر میشود که این جاریه را مادر حضرت موسی بن جعفر، ((حمیده مادر امام موسی کاظم علیه السلام|حمیده خاتون)) خریداری فرمود و بعد به آن حضرت بخشیده است.
همچنین برای مادر حضرت رضا علیه السلام چند نام ذکر شده است که عبارتند از: نجمه - تکتم - سکن - خیزران - شقراء - اروی - سکینه -ام البنین - سمان - صقر وقتی حضرت رضا علیه السلام متولد شدند آن بانو را طاهره نامیدند.
منابع: ج 49، ص 3 و 7 و 10، ح 11. از عیون الاخبار رضا، ج 1، ص 17.
مراجعه شود به:
((فضائل نجمه خاتون ))