!تدابیر حضرت در برخورد با مسائل سیاسی زمانه
حضرت امام زین العابدین علیه السلام علاوه بر تدبیر حکیمانه ای که برای مصونیت از شرّ حقدها و بغضهای فشرده دودمان بنی امیّه پس از واقعه جانگذار قیام امام حسین علیه السلام اندیشیدند و با اتخاذ موضع بیطرفانه در حوادث جاری شهر مدینه، شهری که هیچ اعتقادی به رهبری حضرت نداشت، از آنچه که می رفت تا ریشه دودمان علوی را به کلی از بیخ برکند، نجات یافته و علاوه بر حفظ خود و خاندان خود، جان بسیاری از نزدیکان و مردم بیگناه دیگر را نیز در هجوم ددمنشانه شامیان نیز از خطر نجات دادند.
حضرت علاوه بر تدبیر سیاسی در آن شرائط وحشتناک، بر اساس بینش توحیدی که از آن بهره مند بودند، در آن اوضاع و احوال با التجاء کامل به ذات اقدس حق و پناه آوردن به قبر نورانی رسول او، نقشه های سیاسی خود را به بهترین وجه با پشتوانه ضمانت الهی آراستند و گوشه دیگری از کمالات بی نهایت خود را به نمایش گذاشتند.
دعا هنگام یورش سپاه شام به مدینه
اینک بعضی از این دعاها را مرور می کنیم:
1- هنگام یورش سپاه شام به مدینه، حضرت سجاد علیه السلام به قبر پیامبر _ صلی الله علیه و آله _ نزدیک شده و به درگاه خداوند رو آوردند و این دعا را قرائت نمودند: «ربّ کم من نعمه انعمت بها علیّ قلّ لک عندها شکری، و کم من بلیهّ ابتلیتنی بها قلّ لک عندها صبری، فیا من قلّ عند نعمته شکری فلم یحرمنی ویا من قل عند بلائه صبری فلم یحزلنی یا ذا المعروف الذی لا ینقطع ابداً، و یا ذا النعماء التی لا تحصی عددأ صل علی محمد و آل محمد و ادفع عنّی شدّه، فانی ادرء بک فی نحره، واستعیذ بک من شرّه »
«بار پروردگارا! چه بسیار نعمتهائی که بر من ارزانی داشتی ولی شکر من در قبال آنها اندک و ناچیز بود و چه بلاها که مرا بدان آزمودی و مبتلا کردی و من شکیبائی نورزیدم، پس ای کسیکه شکرمن در کنار نعمتهای او کم بوده و او مرا از آنها محروم نساخته است. و ای کسیکه در مقابل ابتلائات او صبر من اندک بود ولی او مرا محذول نفرمود. ای صاحب خوبیها و نیکیها که معروف و خوبی تو پیوسته تداوم داشته و هر گز قطع نمی گردد. ای صاحب نعمتهائی که قابل احصاء و شمارش نیست.
بر محمد و آل محمد درود بفرست و از من شر او را
«مسلم بن عقبه) دفع فرما خداوندا من به کمک تو خویش را از خشم و خشونت و کشتار به تو پناه می برم.
دعا در بارگاه مسلم
2ـ در نقل دیگری آمده است که: مردم حضرت علیه السلام را دیدند که به قبر پیامبر صلی الله علیه و آله پناه آورده بود و مشغول دعا کردن بود، و آنگاه ایشان را به نزد «مسلم » آوردند و او به شدت نسبت به حضرت غضبناک بود و از ایشان و پدرانشان تبری می جست.
پس چون حضرت به نزد او آمده و ایشان را دید که بر او اشراف یافتند، ترسید و در مقابل حضرت برای ایشان قیام کرد و حضرت را در کنار خود نشانید و به ایشان گفت: حوائج خود را از من بخواه !! پس حضرت از او در مورد تمام کسانیکه در معرض کشتار با شمشیر بودند شفاعت نکرد مگر اینکه مورد پذیرش او قرار گرفت و سپس از نزد او منصرف شده و به شهر بازگشتند.
بعد از این ملاقات به حضرت علی بن الحسین علیه السلام گفته شد، شما را دیدم که لبهایتان تکان می خورد، به چه مشغول بودید و چه می گفتید؟ !! حضرت فرمود: من گفتم: «اللهم رب السموات السبع و ما اظللن و الارضین و ما اقللن، ربّ العرش العظیم، ربّ محمد و آله الطاهرین، اعوذ بک من شره و ادرءُ بک من نحره اسالک ان توتیتی خبره و تکفینی شره. »
یعنی: «بار خداوندا ای پروردگار آسمانهای هفتگانه و آنچه بر آن سایه انداخته است. و ای پروردگار زمینیها وآنچه بر آنها بر افراشته است. ای پروردگار عرش عظیم، ای پروردگار محمد و آل طاهرین او به تو از شر او پناه می برم و به کمک تو کشتار و خشونت او را دفع می نمایم، از تو مسئلت می کنم خبر او را به من اعطا نمائی و مرا از شرّ او کفایت نمائی.
عده ای هم از «مسلم » پرسیدند: تو را دیدیم که این نوجوان و اسلاف او را سبّ می کردی و به آنها بد می گفتی ولی چون او را به نزد تو آوردند، منزلت او را رفیع داشته او را اقدام کردی؟ او گفت: آنچه عمل کردم با اختیار خودم نبود و نظر خود من برخورد اینچنینی با او نبود، ولی قلب من از ترس او مملو شده بود و همه وجودم پر از ترس او بود !! »
آری اینچنین استجابت دعای حضرت به نقش دعا در حساس ترین مصائل اجتماعی در زندگی مبارک حضرت سجاد علیه السلام روشن می گردد و برای جامعه اسلامی درس خواهد بود. و از نقل دیگری هم آمده است که: «مسلم بن عقبه » حضرت را بر مرکب خود سوار کرد و به منزلشان روانه ساخت. و گفت: «این خیری است که هیچ شرّ در او نمی باشد علاوه بر جایگاهی که با رسول خدا صلی الله علیه و آله دارد ».
منابع : ارشاد شیخ مفید ، ج 2، ص 151 ، مناقب ابن شهر آشوب ، ج 4 ، ص 145
