تاریخچه ی:
نانو بیوتکنولوژی
تفاوت با نگارش: 2
| !دید کلی | | !دید کلی |
| فناوری نانو ، چنانکه از نام آن برمیآید با اجسامی به ابعاد نانومتر سروکار دارد. فناوری نانو در سه سطح قابل بررسی است: مواد ، ابزارها و سیستمها. در حال حاضر در سطح مواد ، پیشرفتهای بیشتری نسبت به دو سطح دیگر حاصل شده است. موادی را که در فناوری نانو بکار میروند، نانو ذره نیز مینامند. برای آنکه تصوری از ریزی نانو ذرهها داشته باشیم بهتر است آن را با ((ابعاد و شکل سلول|ابعاد سلول)) مقایسه کنیم. اندازه متوسط ((سلول انسانی|سلول یوکاریوتی)) 10 میکرومتر است. اندازه متوسط یک ((پروتئین)) 5 نانومتر است که با ابعاد ریزترین جسم ساخت بشر قابل مقایسه است. بنابراین میتوان با بکارگیری نانو ذرهها نوعی مامور مخفی به درون سلول فرستاد و به کمک آن از بعضی رازهای نهفته در سلول پرده برداری کرد.
این ذرات آنقدر ریزند که تداخل عمدهای در کار سلول بوجود نمیآورند. پیشرفت در زمینه نانو فناوری نیازمند درک وقایع زیستی در سطح نانوهاست. از میان خواص فیزیکی وابسته به اندازه ذرات نانو ، خواص نوری (Optical) و مغناطیسی این ذرات ، بیشترین کاربردهای زیستی را دارند. استفاده از فناوری نانو در علوم زیستی به تولد گرایش جدیدی از این فناوری منجر شده است یعنی نانوبیوتکنولوژی. کاربردهای نانو ذرهها در ((زیست شناسی)) و ((پزشکی)) عبارتند از: نشانگرهای زیستی فلورسنت ، ترابری دارو و ژن ، تشخیص زیستی پاتوژنها ، تشخیص پروتئینها ، جستجو در ((ساختمان DNA|ساختار DNA)) ، مهندسی بافت ، تخریب تومور از طریق گرمادهی به آن و بهبود تباین (کنتراست). | | فناوری نانو ، چنانکه از نام آن برمیآید با اجسامی به ابعاد نانومتر سروکار دارد. فناوری نانو در سه سطح قابل بررسی است: مواد ، ابزارها و سیستمها. در حال حاضر در سطح مواد ، پیشرفتهای بیشتری نسبت به دو سطح دیگر حاصل شده است. موادی را که در فناوری نانو بکار میروند، نانو ذره نیز مینامند. برای آنکه تصوری از ریزی نانو ذرهها داشته باشیم بهتر است آن را با ((ابعاد و شکل سلول|ابعاد سلول)) مقایسه کنیم. اندازه متوسط ((سلول انسانی|سلول یوکاریوتی)) 10 میکرومتر است. اندازه متوسط یک ((پروتئین)) 5 نانومتر است که با ابعاد ریزترین جسم ساخت بشر قابل مقایسه است. بنابراین میتوان با بکارگیری نانو ذرهها نوعی مامور مخفی به درون سلول فرستاد و به کمک آن از بعضی رازهای نهفته در سلول پرده برداری کرد.
این ذرات آنقدر ریزند که تداخل عمدهای در کار سلول بوجود نمیآورند. پیشرفت در زمینه نانو فناوری نیازمند درک وقایع زیستی در سطح نانوهاست. از میان خواص فیزیکی وابسته به اندازه ذرات نانو ، خواص نوری (Optical) و مغناطیسی این ذرات ، بیشترین کاربردهای زیستی را دارند. استفاده از فناوری نانو در علوم زیستی به تولد گرایش جدیدی از این فناوری منجر شده است یعنی نانوبیوتکنولوژی. کاربردهای نانو ذرهها در ((زیست شناسی)) و ((پزشکی)) عبارتند از: نشانگرهای زیستی فلورسنت ، ترابری دارو و ژن ، تشخیص زیستی پاتوژنها ، تشخیص پروتئینها ، جستجو در ((ساختمان DNA|ساختار DNA)) ، مهندسی بافت ، تخریب تومور از طریق گرمادهی به آن و بهبود تباین (کنتراست). |
|
| |
|
| |
| | | |
| | | | | |
| {img src=img/daneshnameh_up/b/bd/science.3.jpg} | | {img src=img/daneshnameh_up/b/bd/science.3.jpg} |
| | | |
| | | |
| | | | |
|
| !رابطه نانوتکنولوژی و بیوتکنولوژی | | !رابطه نانوتکنولوژی و بیوتکنولوژی |
| ((نانوتکنولوژی)) مجموعهای است از فناوریهایی که به صورت انفرادی یا باهم در جهت بکارگیری و یا درک بهتر علوم مورد استفاده قرار میگیرند. ((بیوتکنولوژی)) جزء فناورهای در حال توسعه میباشد که با بکارگیری مفهوم نانو به پیشرفتهای بیشتری دست خواهد یافت. نانوبیوتکنولوژی به عنوان یکی از حوزههای کلیدی قرن 21 شناخته شده است که امکان تعامل با سیستمهای زنده را در مقیاس مولکولی فراهم میآورد. بیوتکنولوژی به نانوتکنولوژی مدل ارائه میدهد، در حالی که نانوتکنولوژی با در اختیار گذاشتن ابزار برای بیوتکنولوژی آن را برای رسیدن به اهدافش یاری میرساند. | | ((نانوتکنولوژی)) مجموعهای است از فناوریهایی که به صورت انفرادی یا باهم در جهت بکارگیری و یا درک بهتر علوم مورد استفاده قرار میگیرند. ((بیوتکنولوژی)) جزء فناورهای در حال توسعه میباشد که با بکارگیری مفهوم نانو به پیشرفتهای بیشتری دست خواهد یافت. نانوبیوتکنولوژی به عنوان یکی از حوزههای کلیدی قرن 21 شناخته شده است که امکان تعامل با سیستمهای زنده را در مقیاس مولکولی فراهم میآورد. بیوتکنولوژی به نانوتکنولوژی مدل ارائه میدهد، در حالی که نانوتکنولوژی با در اختیار گذاشتن ابزار برای بیوتکنولوژی آن را برای رسیدن به اهدافش یاری میرساند. |
| !نشانگرهای زیستی | | !نشانگرهای زیستی |
| از آنجا که انداه نانو ذرات ، در محدوده اندازه پروتئینهاست، میتوان از آنها برای نشاندار کردن نمونههای زیستی استفاده کرد. برای این کار ، باید نانو ذره بتواند به نمونه زیستی هدف متصل شود و نیز راهی برای دنبال کردن و شناسایی نانو ذره وجود داشته باشد. به منظور ایجاد میان کنش بین نانو و نمونه زیستی ، نانو ذره را با پوشش بیولوژیکی مانند ((پادتن|آنتی بادیها)) ، بیوپلیمرهایی مانند ((کلاژن|کلاژنها)) که نانو ذره ها را از نظر زیستی سازگار میکند، میپوشانند. میتوان نانو ذرهها را فلورسنت کرده یا خواص نوری آنها تغییر داد.
نانو ذرهها در مرکز نشانگر زیستی قرار میگیرند و بقیه اجزا روی آنها قرار داده میشوند و این ساختار غالبا کروی است. کنترل دقیق بر اندازه متوسط ذرات امکان ایجاد کاوشگرهای فلورسنت را که باریکههای نوری را در طیف وسیعی از ((طول موج)) گسیل میدارند، فراهم میآورند. این امکان به تهیه نشانگرهای زیستی با رنگهای فراوان و قابل تشخیص ، کمک شایانی میکند. ذره مرکزی معمولا توسط چندین تک لایه از موادی که تمایل به واکنش ندارند مثل ((سیلیکا)) محافظت میشود. | | از آنجا که انداه نانو ذرات ، در محدوده اندازه پروتئینهاست، میتوان از آنها برای نشاندار کردن نمونههای زیستی استفاده کرد. برای این کار ، باید نانو ذره بتواند به نمونه زیستی هدف متصل شود و نیز راهی برای دنبال کردن و شناسایی نانو ذره وجود داشته باشد. به منظور ایجاد میان کنش بین نانو و نمونه زیستی ، نانو ذره را با پوشش بیولوژیکی مانند ((پادتن|آنتی بادیها)) ، بیوپلیمرهایی مانند ((کلاژن|کلاژنها)) که نانو ذره ها را از نظر زیستی سازگار میکند، میپوشانند. میتوان نانو ذرهها را فلورسنت کرده یا خواص نوری آنها تغییر داد.
نانو ذرهها در مرکز نشانگر زیستی قرار میگیرند و بقیه اجزا روی آنها قرار داده میشوند و این ساختار غالبا کروی است. کنترل دقیق بر اندازه متوسط ذرات امکان ایجاد کاوشگرهای فلورسنت را که باریکههای نوری را در طیف وسیعی از ((طول موج)) گسیل میدارند، فراهم میآورند. این امکان به تهیه نشانگرهای زیستی با رنگهای فراوان و قابل تشخیص ، کمک شایانی میکند. ذره مرکزی معمولا توسط چندین تک لایه از موادی که تمایل به واکنش ندارند مثل ((سیلیکا)) محافظت میشود. |
| !
| | !
|
| |
| | | |
| | | | | |
| {img src=img/daneshnameh_up/9/9f/science.1.jpg} | | {img src=img/daneshnameh_up/9/9f/science.1.jpg} |
| | | |
| | | |
| | | | |
|
- | مهندسی بافت Tssue engeering |
+ | !مهندسی بافت Tssue engeering |
| سطح ((استخوان)) از ترکیباتی تشکیل شده است که حدودا 100 نانومتر عرض دارند. اگر سطح یک عضو مصنوعی به استخوان طبیعی پیوند بخورد بدن آن را پس میزند. دلیل امر تولید بافت مصنوعی در محل استخوان طبیعی و سطح مصنوعی میباشد. ((بافت استخوانی|استئوبلاستها)) در ((بافت همبند|بافت پیوندی)) استخوان وجود دارند و بخصوص در استخوانهای در حال رشد دارای فعالیت چشمگیری هستند. با ایجاد ذراتی در اندازه نانو در سطح مفاصل و استخوانهای مصنوعی احتمال دفع عضو جایگزین به دلیل تحریک سلولهای استئوبلاست کمتر میشود. ایجاد این ذرات با ترکیب ((پلیمرها|مواد پلیمری)) ، سرامیکی و فلزی چندی پیش توسط دانشمندان به اثبات رسید. | | سطح ((استخوان)) از ترکیباتی تشکیل شده است که حدودا 100 نانومتر عرض دارند. اگر سطح یک عضو مصنوعی به استخوان طبیعی پیوند بخورد بدن آن را پس میزند. دلیل امر تولید بافت مصنوعی در محل استخوان طبیعی و سطح مصنوعی میباشد. ((بافت استخوانی|استئوبلاستها)) در ((بافت همبند|بافت پیوندی)) استخوان وجود دارند و بخصوص در استخوانهای در حال رشد دارای فعالیت چشمگیری هستند. با ایجاد ذراتی در اندازه نانو در سطح مفاصل و استخوانهای مصنوعی احتمال دفع عضو جایگزین به دلیل تحریک سلولهای استئوبلاست کمتر میشود. ایجاد این ذرات با ترکیب ((پلیمرها|مواد پلیمری)) ، سرامیکی و فلزی چندی پیش توسط دانشمندان به اثبات رسید. |
| !!مواد مورد استفاده در ترمیم استخوان | | !!مواد مورد استفاده در ترمیم استخوان |
| ((تیتانیوم)) ماده شناخته شدهای برای ترمیم استخوان است و به دلیل ترکیبات خاص و وزن زیادش جهت بالا بردن میزان استحکام بطور وسیع در ((دندانپزشکی)) و ((ارتوپدی)) استفاده میشود. ولی متاسفانه به دلیل آنکه بخش چسبندهای که با __~~green:Apatite~~__ (بخش فعال استخوان) پوشیده شده با تیتانیوم سازگار نیست فاقد فعالیت زیستی میباشد. استخوان واقعی نانوکامپوزیتی از موادی است که از ترکیب بلورهای هیدروکسید Apatite در ماتریکس آلی بوجود آمده و به حالت منفرد یافت میشود. استخوان طبیعی از نظر مکانیکی ، ضخیم و در عین حال دارای ((الاستیسیته)) میباشد و در نتیجه قابل ترمیم است. | | ((تیتانیوم)) ماده شناخته شدهای برای ترمیم استخوان است و به دلیل ترکیبات خاص و وزن زیادش جهت بالا بردن میزان استحکام بطور وسیع در ((دندانپزشکی)) و ((ارتوپدی)) استفاده میشود. ولی متاسفانه به دلیل آنکه بخش چسبندهای که با __~~green:Apatite~~__ (بخش فعال استخوان) پوشیده شده با تیتانیوم سازگار نیست فاقد فعالیت زیستی میباشد. استخوان واقعی نانوکامپوزیتی از موادی است که از ترکیب بلورهای هیدروکسید Apatite در ماتریکس آلی بوجود آمده و به حالت منفرد یافت میشود. استخوان طبیعی از نظر مکانیکی ، ضخیم و در عین حال دارای ((الاستیسیته)) میباشد و در نتیجه قابل ترمیم است. |
| !!ساخت یک دندان | | !!ساخت یک دندان |
| مکانیسم نانویی دقیقی که منجر به تولید ترکیباتی با خواص مفید شود، همچنان مورد مطالعه و بررسی قرار دارد. اخیرا با استفاده از __~~green:روش tribology~~__ یک دندان مصنوعی به صورت __~~green:viscoelastic~~__ ساخته شده و دارای روکش نانویی میباشد. از خواص منحصر به فرد این دندان مصنوعی میتوان به عایق بودن آن در مقابل خراش و افزایش التیام دندان اشاره کرد. | | مکانیسم نانویی دقیقی که منجر به تولید ترکیباتی با خواص مفید شود، همچنان مورد مطالعه و بررسی قرار دارد. اخیرا با استفاده از __~~green:روش tribology~~__ یک دندان مصنوعی به صورت __~~green:viscoelastic~~__ ساخته شده و دارای روکش نانویی میباشد. از خواص منحصر به فرد این دندان مصنوعی میتوان به عایق بودن آن در مقابل خراش و افزایش التیام دندان اشاره کرد. |
| !معالجه سرطان به روش فتودینامیک | | !معالجه سرطان به روش فتودینامیک |
| معالجه ((سرطان)) با استفاده از روش فتودینامیک بر اساس نابودی سلولهای سرطانی بوسیله لیزری است که تولید ((اکسیژن|اکسیژن اتمی)) میکند. به این طریق که اکسیژن اتمی رنگ خاصی را تولید میکند و سلولهای سرطانی بیش از سلولهاهای دیگر آن را جذب میکنند. در نتیجه فقط سلولهای سرطانی توسط ((اشعه لیزر)) نابود میشوند. البته یکی از معایب این روش آن است که به دلیل آب گریز بودن مواد رنگی ، این مواد به سمت ((پوست)) و ((چشم|چشمها)) حرکت میکند و در صورتی که شخص در معرض نور خورشید قرار گیرد باعث حساسیت در پوست و چشمها میشود.
برای این حل مشکل صورتهای آب گریز مولکول رنگها را داخل ذرات نانویی متخلخل مثل __~~green:ormosil nano partical~~__ که دارای منافذی در حدود یک نانومتر میباشند قرار میدهند که این دارای دو مزیت است اولا از انتقال مواد رنگی به سایر نقاط بدن جلوگیری میکنند و ثانیا امکان ورود و خروج آزادانه اکسیژن را مهیا میسازد. | | معالجه ((سرطان)) با استفاده از روش فتودینامیک بر اساس نابودی سلولهای سرطانی بوسیله لیزری است که تولید ((اکسیژن|اکسیژن اتمی)) میکند. به این طریق که اکسیژن اتمی رنگ خاصی را تولید میکند و سلولهای سرطانی بیش از سلولهاهای دیگر آن را جذب میکنند. در نتیجه فقط سلولهای سرطانی توسط ((اشعه لیزر)) نابود میشوند. البته یکی از معایب این روش آن است که به دلیل آب گریز بودن مواد رنگی ، این مواد به سمت ((پوست)) و ((چشم|چشمها)) حرکت میکند و در صورتی که شخص در معرض نور خورشید قرار گیرد باعث حساسیت در پوست و چشمها میشود.
برای این حل مشکل صورتهای آب گریز مولکول رنگها را داخل ذرات نانویی متخلخل مثل __~~green:ormosil nano partical~~__ که دارای منافذی در حدود یک نانومتر میباشند قرار میدهند که این دارای دو مزیت است اولا از انتقال مواد رنگی به سایر نقاط بدن جلوگیری میکنند و ثانیا امکان ورود و خروج آزادانه اکسیژن را مهیا میسازد. |
|
| |
|
| |
| | | |
| | | | | |
| {img src=img/daneshnameh_up/5/5d/science.5.jpg} | | {img src=img/daneshnameh_up/5/5d/science.5.jpg} |
| | | |
| | | |
| | | | |
|
| !کاربردهای اکسید تیتانیوم | | !کاربردهای اکسید تیتانیوم |
| اکسید تیتانیوم (Tio2) می تواند به عنوان کاتالیزور نوری عمل نماید. هنگام تابش نور جذب ((فوتون|فوتونها)) با انرژی بالا ، باعث برانگیختگی ((الکترون|الکترونها)) و ایجاد رسانایی در مولکول میگردد. شکاف ایجاد شده بین دو جفت الکترون به مشابه یک جریان الکتروپوزیتیو در طول ((ساختمان DNA|مولکول DNA)) باعث باز شدن دو رشته DNA از یکدیگر میگردد. در واقع تغییرات ایجاد شده بوسیله فوتونهای نور در مولکول Tio2 باعث میشود که این مولکول به شکل یک آنزیم آندونوکلئاز عمل نماید. این تواناییها در آینده میتواند تغییرات زیادی را در استفاده از داروها و ((ژن درمانی)) ایجاد نماید و توانایی پیوند Tio2 با بیومولکولهای مختلف راه را در ژن درمانی هموار خواهد نمود.
یکی از بزرگترین اشکالات دستکاری داخل سلول بوسیله این ریز ابزار این است که این ذرات به اندازه کافی توانایی کنترل ماده ژنتیکی داخل ((هسته سلول|هسته)) را ندارند. ترکیب مولکول DNA با Tio2 در محیط خارج سلول نشاندهنده این مشکل است. به ازای اتصال Tio2 به هر 60 - 50 جفت باز فقط یک ناحیه ژنی در سلول پستانداران تحت پوشش قرار میگیرد که دانشمندان امیدوارند این مشکل نیز در آینده نزدیک حل شود. همچنین تحقیقاتی در زمینه استفاده از این ذرات به عنوان جایگزینی در توقف سنتز RNA به عنوان بازدارندههای سنتز RNA با مکانیزم ایجاد شکاف در RNA صورت گرفته که میتواند در صورت تکمیل شدن، امکان استفاده از این ذرات را در توقف سنتز RNA در سلولهای سرطانی فراهم نماید. | | اکسید تیتانیوم (Tio2) می تواند به عنوان کاتالیزور نوری عمل نماید. هنگام تابش نور جذب ((فوتون|فوتونها)) با انرژی بالا ، باعث برانگیختگی ((الکترون|الکترونها)) و ایجاد رسانایی در مولکول میگردد. شکاف ایجاد شده بین دو جفت الکترون به مشابه یک جریان الکتروپوزیتیو در طول ((ساختمان DNA|مولکول DNA)) باعث باز شدن دو رشته DNA از یکدیگر میگردد. در واقع تغییرات ایجاد شده بوسیله فوتونهای نور در مولکول Tio2 باعث میشود که این مولکول به شکل یک آنزیم آندونوکلئاز عمل نماید. این تواناییها در آینده میتواند تغییرات زیادی را در استفاده از داروها و ((ژن درمانی)) ایجاد نماید و توانایی پیوند Tio2 با بیومولکولهای مختلف راه را در ژن درمانی هموار خواهد نمود.
یکی از بزرگترین اشکالات دستکاری داخل سلول بوسیله این ریز ابزار این است که این ذرات به اندازه کافی توانایی کنترل ماده ژنتیکی داخل ((هسته سلول|هسته)) را ندارند. ترکیب مولکول DNA با Tio2 در محیط خارج سلول نشاندهنده این مشکل است. به ازای اتصال Tio2 به هر 60 - 50 جفت باز فقط یک ناحیه ژنی در سلول پستانداران تحت پوشش قرار میگیرد که دانشمندان امیدوارند این مشکل نیز در آینده نزدیک حل شود. همچنین تحقیقاتی در زمینه استفاده از این ذرات به عنوان جایگزینی در توقف سنتز RNA به عنوان بازدارندههای سنتز RNA با مکانیزم ایجاد شکاف در RNA صورت گرفته که میتواند در صورت تکمیل شدن، امکان استفاده از این ذرات را در توقف سنتز RNA در سلولهای سرطانی فراهم نماید. |
| !چشم انداز بحث | | !چشم انداز بحث |
| با توجه به پیشرفت سریع و دامنه گسترده بیوتکنولوژی زمینههای بروز انقالاب بیوتکنولوژی عصر جدیدی در علوم مختلف مانند بیولوژی ، پزشکی ، ((فارماکولوژی)) و ((مهندسی ژنتیک)) فراهم گردیده است. به علاوه حوزههای دیگری مانند اقتصاد و سیاست نیز از آن تاثیر بسزایی پذیرفته است. هم اکنون از دیدگاه اخلاق زیستی در این رابطه سوالات مهم و اساسی مطرح شده است که علاوه بر اثرات بسزایی که بر پیشرفتهای علمی و سایر زمینههای علوم زیستی دارد، نسلهای آینده بشر را نیز به صورت گستردهای تحتالشعاع قرار میدهد. در این باره مشارکت مداوم دانشمندان کنجکاو و خردمندی میتواند راه گشا بوده و بایستی با در نظر گرفتن این منابع و پیشرفتهای جدید و با امید به حل چنین مشکلات و مسائلی با فائق آمدن بر همه محدودیتها در جهت گسترش این دانش فعالیت نمود. | | با توجه به پیشرفت سریع و دامنه گسترده بیوتکنولوژی زمینههای بروز انقالاب بیوتکنولوژی عصر جدیدی در علوم مختلف مانند بیولوژی ، پزشکی ، ((فارماکولوژی)) و ((مهندسی ژنتیک)) فراهم گردیده است. به علاوه حوزههای دیگری مانند اقتصاد و سیاست نیز از آن تاثیر بسزایی پذیرفته است. هم اکنون از دیدگاه اخلاق زیستی در این رابطه سوالات مهم و اساسی مطرح شده است که علاوه بر اثرات بسزایی که بر پیشرفتهای علمی و سایر زمینههای علوم زیستی دارد، نسلهای آینده بشر را نیز به صورت گستردهای تحتالشعاع قرار میدهد. در این باره مشارکت مداوم دانشمندان کنجکاو و خردمندی میتواند راه گشا بوده و بایستی با در نظر گرفتن این منابع و پیشرفتهای جدید و با امید به حل چنین مشکلات و مسائلی با فائق آمدن بر همه محدودیتها در جهت گسترش این دانش فعالیت نمود. |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
| *((بیوتکنولوژی)) | | *((بیوتکنولوژی)) |
| *((زیست شناسی)) | | *((زیست شناسی)) |
| *((ژن درمانی)) | | *((ژن درمانی)) |
| *((ژنتیک)) | | *((ژنتیک)) |
| *((ژنتیک پایه)) | | *((ژنتیک پایه)) |
| *((ژنتیک پزشکی و انسانی)) | | *((ژنتیک پزشکی و انسانی)) |
| *((ژنتیک مولکولی)) | | *((ژنتیک مولکولی)) |
| *((مهندسی ژنتیک)) | | *((مهندسی ژنتیک)) |
| *((نانوتکنولوژی)) | | *((نانوتکنولوژی)) |