تاریخچه ی:
منابع طبیعی مس
تفاوت با نگارش: 1
| !مقدمه | | !مقدمه |
- | ((مس)) حدود {TEX()} {5*10^{-3}} {TEX} در صد ((پوسته زمین)) را تشکیل میدهد. مقدار آن در آب دریاها در حدود {TEX()} {3*10^{-7}} {TEX} درصد میباشد. قشر زمین برای ((استخراج مس)) مناسبتر است. مس به سه صورت در طبیعت یافت میشود، که عبارتند از ((انواع سنگهای اکسیده|سنگهای کسده)) ، ((انواع سنگهای سولفوره|سنگهای سولفوره)) و ((مس طبیعی)). |
+ | __((مس))__ ، حدود {TEX()} {5*10^{-3}} {TEX} در صد پوسته زمین را تشکیل میدهد. مقدار آن در آب دریاها در حدود {TEX()} {3*10^{-7}} {TEX} درصد میباشد. قشر زمین برای استخراج مس مناسبتر است. مس به سه صورت در طبیعت یافت میشود که عبارتند از سنگهای اکسیده ، سنگهای سولفوره و مس طبیعی. |
| !سنگهای اکسیده مس | | !سنگهای اکسیده مس |
- | سنگهای اکسیده بیشتر در قشر زمین وجود دارند و تغییرات جوی و فعل و انفعالات طبیعی باعث تبدیل سنگهای سولفوره به سنگهای اکسیده میشود. سنگهای اکسیده مس بیشتر از ((گروه کربنات|کربناتها)) ، ((گروه سولفات|سولفاتها)) و گاه ((گروه سیلیکات|سیلیکاتها)) تشکیل شدهاند.
|
+ |
سنگهای اکسیده بیشتر در قشر زمین وجود دارند و تغییرات جوی و فعل و انفعالات طبیع باعث تبدیل سنگهای سولفوره به سنگهای اکسیده میشود. سنگهای اکسیده مس بیشتر از کربناتها ، سولفاتها و گاه سیلیکاتها تشکیل شدهاند.
|
| || | | || |
| __مهم ترین سنگهای اکسیده مس__ | | __مهم ترین سنگهای اکسیده مس__ |
| سنگهای اکسیده|((فرمول شیمیایی))|مقدار در صد مس|شبکه کریستالی|وزن مخصوص | | سنگهای اکسیده|((فرمول شیمیایی))|مقدار در صد مس|شبکه کریستالی|وزن مخصوص |
- | ((کوپریت)) (Cuprite)|{TEX()} {Cu_2O} {TEX}| 88.8|مکعب |6.15 ((تنوریت)) (Tenorite)|{TEX()} {CuO} {TEX}|79.9|مونوکلینیک|6.4 ((آنوریت)) (Azurite)|{TEX()} {Cu_3(OH)_2(CO)_3 یا 2CuCO_3.Cu(OH)_2} {TEX}|55.3|مونوکلینیک|3.8 ((مالاکیت)) (Malachite)|{TEX()} {CuCO_3.Cu(OH)_2} {TEX}|55.7|مونوکلینیک|4.0 ((بروکانتیت)) (Brocantite)|{TEX()} {CuO_4.CuCOH_2} {TEX}|56.5|مونوکلینیک|4.0 ((کالکانیت)) (Chakanhte)|{TEX()} {CuSO_4.5H_2O} {TEX}|25.5|تری کلینیک|2.3__2.2 ((کریزوکل)) (Chrycocilla)|{TEX()} {CuSO_3.2H_2O} {TEX}|30__26|((بلور آمورف))|23__1.9 |
+ | کوپریت (Cuprite)|{TEX()} {Cu_2O} {TEX}| 88.8|مکعب |6.15 تنوریت (Tenorite)|{TEX()} {CuO} {TEX}|79.9|مونوکلینیک|6.4 آنوریت (Azurite)|{TEX()} {Cu_3(OH)_2(CO)_3 یا 2CuCO_3.Cu(OH)_2} {TEX}|55.3|مونوکلینیک|3.8 مالاکیت (Malachite)|{TEX()} {CuCO_3.Cu(OH)_2} {TEX}|55.7|مونوکلینیک|4.0 بروکانتیت (Brocantite)|{TEX()} {CuO_4.CuCOH_2} {TEX}|56.5|مونوکلینیک|4.0 کالکانیت (Chakanhte)|{TEX()} {CuSO_4.5H_2O} {TEX}|25.5|تریکلینیک|2.3__2.2 کریزوکل (Chrycocilla)|{TEX()} {CuSO_3.2H_2O} {TEX}|30__26|بلور آمورف|23__1.9 |
| || | | || |
| !سنگهای سولفوره مس | | !سنگهای سولفوره مس |
| سنگهای سولفوره برخلاف سنگهای اکسیده پایینتر و در عمق بیشتری از قشر زمین قرار دارند. قسمت اعظم سنگهای معدنی مس را سنگهای سولفوره تشکیل میدهند.
| | سنگهای سولفوره برخلاف سنگهای اکسیده پایینتر و در عمق بیشتری از قشر زمین قرار دارند. قسمت اعظم سنگهای معدنی مس را سنگهای سولفوره تشکیل میدهند.
|
| || | | || |
| __مهمترین سنگهای سولفوره مس__ | | __مهمترین سنگهای سولفوره مس__ |
| سنگهای سولفوره|فرمول شیمیایی|مقداردرصد مس|شبکه کریستال|وزن مخصوص | | سنگهای سولفوره|فرمول شیمیایی|مقداردرصد مس|شبکه کریستال|وزن مخصوص |
- | ((کالکوزیت))|{TEX()} {Cu_2S} {TEX}|79.9|ارتورومبیک|5.8__5.5 ((کوولیت))|{TEX()} {CuS} {TEX}|66.5|هگزاگونال|4.7 ((کالکوپیریت))|{TEX()} {CuFeS_2} {TEX}|34.6|تتراگونال|4.3__4.1 |
+ | کالکوزیت|{TEX()} {Cu_2S} {TEX}|79.9|ارتورومبیک|5.8__5.5 کوولیت|{TEX()} {CuS} {TEX}|66.5|هگزاگونال|4.7 کالکوپیریت|{TEX()} {CuFeS_2} {TEX}|34.6|تتراگونال|4.3__4.1 |
| بورنیت|{TEX()} {Cu_5FeS_4} {TEX}|59.7__55.5|تتراگونال|5.3__4.9 | | بورنیت|{TEX()} {Cu_5FeS_4} {TEX}|59.7__55.5|تتراگونال|5.3__4.9 |
- | ((آنارنریت))|{TEX()} {Cu_3ASS_4} {TEX}|48.4|ارتورمبیک|4.5__4.5 |
+ | آنارنریت|{TEX()} {Cu_3ASS_4} {TEX}|48.4|ارتورمبیک|4.5__4.5 |
| || | | || |
| !مس طبیعی | | !مس طبیعی |
- | مس گاهی به صورت آزاد در طبیعت یافت میشود. اغلب این مس به صورت دانههای ریز در داخل __کنگلومرا__ یافت میشود. گاهی قطعات بزرگتر نیز در ((کانادا)) یافت شده است. چنین مسی حتی تا درجه خلوص 99.92 درصد هم یافت شده است. |
+ | مس گاهی به صورت آزاد در طبیعت یافت میشود. اغلب این مس بهصورت دانههای ریز در داخل __کنگلومرا__ یافت میشود. گاهی قطعات بزرگتر نیز در کانادا یافت شده است. چنین مسی حتی تا درجه خلوص 99.92 درصد هم یافت شده است. |
| !معادن مس | | !معادن مس |
- | معادن مس در دنیا به صورت رو باز و زیر زمینی وجود دارند. البته امروزه بیشترین درصد مس دنیا از معادن رو باز استخراج می شود. مشروط بر اینکه حداقل مس موجود در سنگ معدن حدود 0.4 در صد باشد. از معادن مس زیر زمینی نیز که حداقل 0.7 درصد ((مس)) داشته باشند در صورت اقتصادی بودن استخراج به عمل می آید. |
+ | معادن مس در دنیا به صورت __رو باز__ و __زیر زمینی__ وجود دارند. البته امروزه بیشترین درصد مس دنیا از معادن رو باز استخراج میشود، مشروط بر اینکه حداقل مس موجود در سنگ معدن حدود 0.4 در صد باشد. از معادن مس زیر زمینی نیز که حداقل 0.7 درصد ((مس)) داشته باشند، در صورت اقتصادی بودن استخراج به عمل میآید. |
| !مهمترین معادن مس در دنیا | | !مهمترین معادن مس در دنیا |
- | !!در قاره آمریکا *__آمریکای شمالی :__ معادن آریزونا ، نیرمکزیکو ، مونتانا ، ((میشیگان)) و نوادا *__((کانادا)) :__ انتاریو ، کوبک ، برتیش لکومبیا *__((مکزیک)) :__ سونورا |
+ | !!قاره آمریکا *__~~green:آمریکای شمالی~~ :__ معادن __آریزونا__ ، __نیرمکزیکو__ ، __مونتانا__ ، __میشیگان__ و __نوادا__ *__~~green:کانادا~~ :__ معادن __انتاریو__ ، __کوبک__ ، __برتیش کلومبیا__ *__~~green:مکزیک~~ :__ معادن __سونورا__
{img src=img/daneshnameh_up/f/f1/copper.jpg}
|
| !!آمریکای جنوبی | | !!آمریکای جنوبی |
- | معادن شیلر ، پرو ، برزیل |
+ | معادن __شیلر__ ، __پرو__ ، __برزیل__ |
| !!آسیا | | !!آسیا |
- | معادن ایران (((معدن مس سرچشمه|مس سرچشمه))) ، قزاقستان ، ازبکستان ، سیبری شمالی ، ژاپن ، اندونزی و ... |
+ | معادن __ایران__ (مس سرچشمه) ، __قزاقستان__ ، __ازبکستان__ ، __سیبری شمالی__ ، __ژاپن__ ، __اندونزی__ و ... |
| !!آفریقا | | !!آفریقا |
- | معادن زئیر (کاتانگا) ، زامبیا ، آفریقای جنوبی و اوگاندا و ... |
+ | معادن __زئیر__ (کاتانگا) ، __زامبیا__ ، __آفریقای جنوبی__ و __اوگاندا__ و ... |
| !!استرالیا | | !!استرالیا |
- | معادن کوئینزلند و باگین ویل |
+ | معادن __کوئینزلند__ و __باگین ویل__ |
| !!اروپا | | !!اروپا |
- | لهستان ، یوگسلاوی ( معادن بور ) ، اسپانیا و نروژ و ... |
+ | __لهستان__ ، __یوگسلاوی__ ( معادن بور ) ، __اسپانیا__ و __نروژ__ و ... |
| !عیار قابل استخراج | | !عیار قابل استخراج |
- | از اوایل قرن بیستم که سنگهای مس با عیار حدود 5 -- 4% قابل استخراج در نظر گرفته شده تا به امروز ((ار مس|عیار مس قابل استخراج)) بطور منظم کاهش یافته است. وجود عناصر همراه که اکثرا مفید بوده و بر ((ارزش اقتصادی کانی)) میافزایند، روی عیار قابل استخراج اثر کرده و سنگهای کم عیارتری را قابل استخراج اقتصادی نمودهاند. در ((کنگو)) سنگهای مس با عیار 0.25% به علت وجود مقدار کمی ((اورانیوم)) قابل استخراج هستند.
بطور کلی عیار مس قابل استخراج در دنیا در معادن روباز در حدود 0.4% و در معدن زیر زمینی در حدود 0.7% میباشد، که بستگی به میزان اقتصادی بودن و شرایط دیگر از قبیل ((آب و هوا)) ، ((حمل و نقل)) ، ارزش انرژی و میزان عناصر مفید دیگر در آن دارد. اکثر سنگهای مس دارای ((نقره)) به میزان 30-1 گرم در تن و ((طلا)) 0.5 -- 0.1 گرم در تن و گاهی 3 -- 2 گرم در تن میباشد. سنگهای معدنی مس غالبا حاوی سایر فلزات مانند ((سرب)) و ((کادمیم)) است و در مقادیر کمتر حاوی ((نیکل)) و ((کبالت)) نیز میباشد. |
+ | از اوایل قرن بیستم که سنگهای مس با عیار حدود 5 -- 4% قابل استخراج در نظر گرفته شده است تا به امروز ، عیار مس قابل استخراج بطور منظم کاهش یافته است. وجود عناصر همراه که اکثرا مفید بوده ، بر ارزش اقتصادی کانی میافزایند، روی عیار قابل استخراج اثر کرده ، سنگهای کم عیارتری را قابل استخراج اقتصادی نمودهاند. در __کنگو__ سنگهای مس با عیار 0.25% بهعلت وجود مقدار کمی ((اورانیوم)) قابل استخراج هستند.
بطور کلی عیار مس قابل استخراج در دنیا در معادن روباز در حدود 0.4% و در معدن زیر زمینی در حدود 0.7% میباشد که بستگی به میزان اقتصادی بودن و شرایط دیگر از قبیل آب و هوا ، حمل و نقل ، ارزش انرژی و میزان عناصر مفید دیگر در آن دارد. اکثر سنگهای مس دارای ((نقره)) به میزان 30-1 گرم در تن و ((طلا)) 0.5 -- 0.1 گرم در تن و گاهی 3 -- 2 گرم در تن میباشند. سنگهای معدنی مس غالبا حاوی سایر فلزات مانند ((سرب)) و ((کادمیم)) است و در مقادیر کمتر حاوی ((نیکل)) و ((کبالت)) نیز میباشند. |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
- | *((ارزش اقتصادی کانی)) | |
| *((استخراج مس)) | | *((استخراج مس)) |
| *((انواع سنگهای اکسیده)) | | *((انواع سنگهای اکسیده)) |
| *((انواع سنگهای سولفوره)) | | *((انواع سنگهای سولفوره)) |
| + | *((پرعیار کردن سنگ مس)) |
| + | *((تاریخچه و شناخت متالوژی)) |
| *((روشهای کلی استخراج مس)) | | *((روشهای کلی استخراج مس)) |
- | *((عیار مس)) | |
| *((کاربرد صنعتی مس)) | | *((کاربرد صنعتی مس)) |
| *((مس)) | | *((مس)) |
- | *((مدن مس سرچمه)) |
+ | *((مکنیسم کلی استخرج مس)) |