تصاویر سه مسیر راه آهن
راه آهن یا
مسیر ریلی وسیله ی زمینی مشخص شده ای از حمل و نقل است که برای استفاده ی
قطار جهت حمل مسافر و بار طراحی شده است. مسیر راه آهن متشکل از دو ریل موازی است که معمولاً
تراورس ها یا قلاب ها ی
فولادی یا
چوبی یا
بتنی آنها را دقیقاً در فاصله های معین از یکدیگر نگهداری می کنند.
مسیر راه آهن را ببینید.
اطلاعات کلی
حمل و نقل
حمل و نقل ریلی یکی از از وسایل مکانیکی حمل و نقل زمینی است که از لحاظ انرژی بسیار به صرفه است
صرفه جویی در انرژی.
ریل ها مسیری بسیار صاف و سطحی بسیار محکم را درست می کنند تا
چرخ های واگن بتوانند با کمترین
اصطکاک روی آن حرکت کنند. این امر بسیار مورد قبول بوده و انرژی زیادی را صرفه جویی می کند. ترن ها همچنین به دلیل قسمت جلویی کوچکی که نسبت به بار حمل شده دارند، موقع حرکت با
مقاومت هوای کمتری مواجه می شوند که بسیار در
انرژی صرفه جویی می شود. در شرایط کاری صحیح یک قطار برای حمل مقدار مشخصی بار (یا مسافر) به 50 تا 70 درصد انرژی کمتر در مقایسه با حمل ونقل جاده ای نیازمند است. علاوه بر آن به دلیل وجود تراورس ها که بار قطار را توزیع می کنند، قطارها می توانند به طور بارزی بارهای بیشتری را حمل کنند که نسبت بار به محور چرخ در قطار بیشتر از حمل و نقل جاده ای است.
حمل و نقل ریلی یکی از
ایمن ترین انواع حمل و نقل نیز می باشد. علاوه برآن در مصرف فضای اشغال شده هم بسیار کار آمد است، به طوری که خط آهنی با دو سری ریل می تواند نسبت به یک جاده چهار بانده، مسافر و بار بسیار بیشتری را حمل کند.
عملکردها
عملکردهای حمل و نقل ریلی
سیستم حمل و نقل ریلی شامل قسمت های ضروری بسیاری است که هر کدام باید به طور وسیعی مورد نظر واقع شود. بعضی از
لوکوموتیوها ممکن است وضعیت ساختاری بسیار خوبی داشته باشند اما تا زمانی که ملزومات سیستم مربوط به خود را به آنها اختصاص ندهیم، کار نخواهند کرد.
در دید وسیع تر حمل و نقل ریلی شامل
تک ریل ها یا
متروهایی با چرخ پلاستیکی یا
ماگلو Magleul می باشد، در حالیکه ماشین ها فقط در یک مسیر هدایت شده حرکت می کنند. منظور از مسیر مشخص شده، جنبه ی غیر اقتصادی آن است.
یک سیستم نیروی محرکه ای، یا رانشی نیز لازم لازم است که می تواند شامل اسب، بخار، دیزل یا لوکوموتیوهای برقی باشد. اگر از آخرین سیستم گفته شده استفاده شود نیازمند تأمین
برق آن در حرکت نیز خواهیم بود.
برای تأمین برق، وسیله ی تأمین کننده ی الکتریسیته برای
قطار مورد نیاز است. این کار می تواند توسط
سیستم های هوایی یا توسط
ریل سوم انجام شود که مورد اخیر روش بسیار معمولی است.
با توجه به این که قطارها چه حجمی را حمل می کنند، راه آهن می تواند با تعداد متغیری از
ریل ساخته شود. خطوط آهنی که ترافیک سبکی را حمل می کنند، معمولاً تک ریله ساخته می شوند و در جهت های مختلف حمل و نقل انجام می شود. در جاهایی که تلاقی روی می دهد، با استفاده از
حلقه های عبوری یا
کناره های عبوری که شامل قسمت هایی کوچک از دو ریله ها هستند و در نقاط خاص در طول خط اصلی قرار دارند، به قطارها اجازه داده می شود که در جهت های مختلف حرکت کنند.
برعکس، ممکن است قسمت های بزرگتری نیز وجود داشته باشد که دارای خطوط دوگانه باشد که در تنظیم جدول حرکت بسیار مهم است و می تواند به قطارهایی که بالا و پایین حرکت می کنند، در مسیرهایی که هر دو خط پر است اجازه ی حرکت دهد.
همچنین در مورد قطارهای شهری، وجود دو ریل بعضاً می تواند در معبرهای باریک باعث شلوغی و به هم پیچیدن شود. (
قطار شهری راببینید).
راه آهن های یک بانده هزینه کمتری را برای ساخت نیازمندند ولی فقط می توانند حجم محدودی از حمل و نقل را انجام دهند.
در خطوط شلوغ از دو یا چندین خط آهن استفاده می شود که هر باند یا بیشتر برای حمل ونقل در یک مسیر مورد استفاده قرار می گیرد. در خطوط شلوغ تا 8 خط وجود دارد (چهار خط برای رفتن در هر مسیر است) که حجم زیادی از حمل ونقل را انجام می دهد.
با ظهور حمل ونقل
کانتینری در سال
1960م مسیر راه آهن و
حمل ونقل دریایی به شبکه ای از سیستم حمل ونقل تبدیل شدند که حجم زیادی از کالاها را به طور مؤثری با هزینه کاری کمتر حمل می کنند.
یک مثال از این گونه حمل ونقل این است که:
کالاهایی که در شرق آسیا و در مرز اروپا قرار دارند معمولاً با
کشتی اقیانوس آرام را طی می کنند، سپس با قطار تا شمال آمریکا می روند و دوباره در راه بازگشت از
اقیانوس اطلس می گذرند.
شهرهای بزرگ معمولاً دارای
مترو و یا
تراموا هستند. برای یک تراموا روی یک مسیر عنوان
ماشین ریلی نسبت به
راه آهن و قطار استفاده بیشتری دارد.
یک تراموا با
مسیر درست حرکت خود به مسیر تراموا معروف است.
تاریخچه
تاریخچه حمل ونقل ریلی
اولین وسیله ریلی که توسط اسبی کشیده میشد به نظر میرسد در
یونان و
مالت و قسمت هایی از
امپراتوری روم در حداقل 2000 سال قبل دیده شده است که در آن از ریل های بریده شده سنگی استفاد میشد. این پدیده از حدود سال
1550م در
اروپا با کاربرد ریل های چوبی خام وارد شد. بعدها در
قرن 18م ریل های آهنی به کار گرفته شد.
یک
مهندس عمران انگلیسی به نام
ویلیام جسوب لبه های ریلی را برای استفاده چرخ های طوقه دار طراحی کرد که در حد فاصل شهرهای
لافبورو و
لستر شاید در سال
1789م به کار گرفته شد. بعداً یک کارگاه برای تولید ریل های آهنی باز شد.
در سال
1802م جسوب
خط آهن سوری را در
لندن افتتاح کرد. نکته قابل بحث این است که نخستین قطارهای عمومی توسط
اسب کشیده میشد.
نخستین
لکوموتیو بخاری توسط
ریچارد تروسیک در سال
1804م در
ولز افتتاح شد، با این وجود از لحاظ مالی موفق نبود.
نخستین طرح موفقیت آمیز لوکوموتیو بخار توسط
جورج استفنسون منجر به ساخت
لکوموتیو راکتی معروف او شد.
عکس(….1 6 jp : دیزل: تصویر با 5)
لوکوموتیو دیزلی دوقلو که در حال سوخت گیری در دانسمیر کالیفرنیا میباشد.
نخستین طرح موفقیت آمیز استفاده بخار در راه آهن در خط آهن
استکتون و
دارلینگتون) در شمال انگلستان در سال
1820م بود.
به زودی این خط به
لیورپول و
منچستر هم کشیده شد که توانست توانائی های حمل و نقل ریلی را اثبات کند.
راه آهن به زودی در همه بریتانیا و سپس در همه جهان گسترش پیدا کرد و به زودی به مسلط ترین وسیله حمل و نقل زمینی مبدل گشت و تا حدود 30 سال به همین گونه ماند، تا این که با اختراع
هواپیما و
اتومبیل ها کم کم رو به کاهش تدریجی و زوال گذاشت.
اولین استفاده از کابل های هوایی برای انتقال جریان برق توسط (گرانویل وودس) در سال
1888م صورت گرفت. علاوه بر آن نوآوری های دیگر وودس سبب پیدایش نخستین خط آهن برقی شد که برای اولین بار در
کنی ایسلند مورد استفاده قرار گرفت.
1892م
لوکوموتیوهای دیزلی ، برقی بعدها (بعد از
جنگ جهانی دوم ) در بسیاری از کشورها جایگزین ماشین های بخار گشت.
بسیاری از کشورها بعد از سال
1960م راه آهن خود را به
خطوط سرعت بالا تبدیل کردند.
اصطلاحات
اصطلاحات راه آهن
در کشور انگلستان و بسیاری از کشورهای مشترک المنافع واژه
راه آهن به واژه
خط آهن رجحان برتری یافته است در حالیکه در ایالات متحده برعکس این مورد است.
با این وجود کلمه ی
خط آهن به صورت تاریخی در انگلستان و بسیاری از شرکت های آمریکایی مورد استفاده قرار میگیرد. بسیاری از شبکه های آمریکایی کلمه
راه آهن را در نام شرکت های خود دارند. (به جای خط آهن)، مثلاً
راه آهن برلینگتون شمالی که نمونه ی برجسته ای از این نمونه است.
عنوان مربوط به استفاده از عناوین
راه آهن و خط آهن را برای اطلاعات بیشتر ببینید.
انگلیسی آمریکایی: خط آهن
اندونزیایی: راه آهن
چینی: راه آهن
کشورهای مشترک المنافع با انگلیس: راه آهن
دانمارک: خط آهنی
هلند: خط قطار
زبان بین المللی اسپرانتو: خط آهن
فنلاندی: راه آهن
فرانسوی : مسیرآهن
آلمانی: راه آهنی
یونان: راه آهنی
ایرلندی: راه آهن
ایتالیایی: راه آهن
ژاپن: راه آهنی
کره ای: مسیرآهنی
نروژ: قطار آهنی
فارسی: راه آهن
پرتقالی: راه آهنی
رومانیایی: راه آهنی
روسی: راه آهنی
اسپانیایی: راه آهن
سوئدی: راه آهن
ولز: راه آهن
در انگلیس واژه ی راه آهن معمولاً به مجموعه ی کاملی از قطارها،
ترن ،
ایستگاه قطار،
خطوط راه آهن،
جدول زمان بندی حرکت و مجموعه ی مشترکی که با هم در جهت دهی راه آهن کار میکنند، گفته میشود در حالیکه
راه ثابت یا (راه P) به خود قطار یا ریل گفته میشود.
همچنین میتوانید
حمل و نقل ریلی در بریتانیا را ببینید.
حمل و نقل ریلی حومه
حمل و نقل ریلی در حومه شهرها
از 236
کشور و مستغلات آنها، 143 کشور دارای حمل و نقل ریلی هستند که ( بسیاری از آنها کوچک اند) خدمات خود را به مسافران ارائه میدهند.
استفاده ایستگاهی از راه آهن درحومه و
لیست کشورها به اندازه حمل و نقل ریلی و خدمات آنها را نگاه کنید.
خطرات و بلایای راه آهن و درس های گرفته شده
خطرات بارز راه آهن به اتفاقاتی گفته میشود که از آنها درس هایی گرفته شده و باعث تغییر رویه هایی شده است.
همچنین ببینید
خط آهن زیر زمینی ،
درجه بندی ریل،
تاریخ حمل و نقل ریلی،
لیست شرکت های راه آهن،
لوکوموتیو،
حمل و نقل عمومی،
حمل و نقل خصوصی،
خط آهن شخصی،
دو راهی در راه آهن،
قطارهای معروف،
خدمات پستی راه آهن،
اقتصاد در زمین (بخش حمل و نقل)،
رانندگی،
نخستین حمل و نقل کانتینری راه آهن «شمال آمریکا»،
سیستم تأمین برق راه آهن،
رفت و آمد در راه آهن.
