تاریخچه ی:
لیزر
تفاوت با نگارش: 5
- | !ریشه لوی لیزر در وا از حروف نخست کلمات ::__Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation__:: />که به معنی ((تشدی نور)) توسط ((گسیل القایی)) تابش است، گرفته شده است. |
+ | {DYNAMICMENU()} __واژهنامه__ *((واژگان اپتیک)) *((واژگان فیزیک لیزر)) __مقالات مرتبط__ *((آرایشهای لیری)) *((اصول کار لیزر)) *((انواع لیزر)) />*((ایمنی لیزری)) *((خواص نور لیزر)) *((فیزیک لیزر)) *((پیدایش لیزر)) />*((میزر)) *((همدوسی)) *((مای نور همدوس لیزر)) __کتابهای مرتبط__ *((کتابهای اپتیک)) *((کتابهای فیزیک لیزر)) __[http://217.218.177.31/mavara/mavara-view_forum.php?forumId=26|انجمن فیزیک]__ *[http://217.218.177.31/mavara/mavara-view_forum.php?forumId=26|سوالات و نظرات خود را اینجا مطرح کنید.] __سایتهای مرتبط__ *سایتهای داخلی **[http://psi.ir/html/general/index_f.html|انجمن فیزیک ایران] **[http://www.hupaa.com|شبکه فیزیک هوپا] **[http://robot.ir/blog/mollasadra|ملاصدرا] **[http://www.hessaby.com|سایت دکتر حسابی] **[http://www.laserdarmani.com|پایگاه لیزر درمانی ایران] **[http://www.parto-laser.com/indexp.htm|مرکز فوق تخصصی پوست و لیزر] **[http://www.eyeny.com/LASIK/index.shtml|مرکز اصلاح بینایی با لیزر] *سایتهای خارجی **[http://inventors.about.com/od/lstartinventions/a/laser.htm|تاریخچه لیزر] **[http://www.physics.mq.edu.au/~drice/quoptics.html|لینک سایتهایی در رابطه با اپتیک و اپتیک کوانتومی] **[http://optics.org|اپتیک] **[http://www.iop.org/EJ/journal/JOpt/8|مجلات اپتیکی] **[http://www.lasertainment.com|لیزر و هولوگرافی] **[http://ozoptics.com|دستگاههای نوری] **[http://www.atoptics.co.uk |اپتیک فضایی] **[http://www.creol.ucf.edu|مدرسه اپتیک و فتونیک creol] **[http://www.its.caltech.edu/~qoptics|اپتیک کوانتومی] **[http://www.docteroptics.com|سیستمها و مؤلفههای اپتیکی] **[http://www.opticsplanet.com|لوازم اپتیک فضایی] __گالری تصویر__ *[http://217.218.177.31/mavara/mavara-browse_gallery.php?galleryId=39|گالری علوم]
body=
|~| {DYNAMICMENU}
||کلمه __لیزر__ (__laser__) در واقع از حروف نخست کلمات ~~green:__Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation__~~ که به معنی تقوی نور توسط ((گسیل القایی تابش)) است، گرفته شده است.||
|
|
| !نگاه اجمالی | | !نگاه اجمالی |
- | لیزر کشفی علمی میباشد که به عنوان یک تکنولوژی در زندگی مدرن جاافتاده است. لیزرها به مقدار زیاد در تولیدات صنعتی ، ((ارتباطات)) ، ((نقشهبرداری)) و ((صنعت چاپ|چاپ)) مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین لیزر در پژوهشهای علمی و برای محدوده وسیعی از دستگاههای علمی ، موارد مصرف پیدا کرده است.
برتری لیزر در این است که از منبعی برای ((نور)) و تابشهای کنترل شده ، تکفام و پرتوان تولید میکند. ((اش مدو لیزر|تابش لیزر)) ، با ((نوار طیفی|پهنای نوار طیفی)) باریک و توان تمرکزیابی شدید ، چندین برابر درخشانتر از ((نور خورشید)) است. |
+ | لیزر کشفی علمی میباشد که به عنوان یک تکنولوژی در زندگی مدرن جا افتاده است. لیزرها به مقدار زیاد در تولیدات صنعتی ، ((ارتباطات)) ، ((نقشه برداری)) و ((صنعت چاپ|چاپ)) مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین لیزر در پژوهشهای علمی و برای محدوده وسیعی از دستگاههای علمی ، موارد مصرف پیدا کرده است. برتری لیزر در این است که از منبعی برای ((نور)) و تابشهای کنترل شده ، تکفام و پرتوان تولید میکند. ((وا و لیزر|تابش لیزر)) ، با پهنای نوار طیفی باریک و توان تمرکزیابی شدید ، چندین برابر درخشانتر از ((تشعشع خورشیدی|نور خورشید)) است. |
| !تاریخچه | | !تاریخچه |
- | ((انیشتین)) در 1917 میلادی ((گسیل القایی|نظریه گسیل القایی)) را بیان داشت و روابط مشهور ((جذب)) و ((نشر)) را به جهان عرضه نمود. برپایه این تئوری چهل سال بعد ، __تاونز__ و همکاران او ، نخستین تقویت کننده گسیل القایی را با بکارگیری ((آمونیاک)) مورد آزمایش قرار داده و سیستمی به اسم ((میزر)) پدید آوردند که در فرکانس 2.3x1011Hz کار میکرد.
نخستین لیزر در 1960 به وسیله ((میمن)) ، با استفاده از ((یاقوت|یاقوت قرمز)) (ترکیبی از ((اکسید آلومینیوم)) خالص به همراه 5 درصد ((اکسید کروم|اکسید کروم (III)))) ساخته شد و اولین ((لیزر هلیوم_نئون|لیزر گازی(He_Ne))) توسط ((علی جوان|دکتر علی جوان)) در آزمایشگاه شرکت Bell در ((آمریکا)) ساخته شد.
در سال 1986 کشف شد که منبع لیزر میتواند ((نور همدوس)) تابش کند، بگونهای که دامنه و فاز آن در تمامی نقاط فضا ، قابل سنجش و تعیین باشد. یکی دیگر از ((خواص لیزر)) ، همگرایی بالای آن است. به دلیل این ویژگی ، تمامی ((انرژی)) پرتو لیزر تقریبا در یک ((فرکانس)) متمرکز میشود. لذا تکفامی و بالا بودن شدت آن ایدهآل است. |
+ | ((انیشتین)) در 1917 میلادی نظریه گسیل القایی را بیان داشت و روابط مشهور جذب و نشر را به جهان عرضه نمود. بر پایه این تئوری چهل سال بعد ، __تاونز__ و همکاران او ، نخستین تقویت کننده گسیل القایی را با بکار گیری ((آمونیاک)) مورد آزمایش قرار داده و سیستمی به اسم ((میزر)) پدید آوردند که در فرکانس __2.3X1011Hz__ کار میکرد.
نخستین لیزر در 1960 بوسیله __میلمن__ ، با استفاده از ((یاقوت|یاقوت قرمز)) (ترکیبی از ((اکسید آلومینیوم)) خالص به همراه 5 درصد ((اکسید کروم|اکسید کروم III)) ساخته شد و اولین ((لیزر هلیوم _ نئون|لیزر گازی He - Ne)) توسط ((علی جوان|دکتر علی جوان)) در آزمایشگاه شرکت Bell در آمریکا ساخته شد. در سال 1986 کشف شد که منبع لیزر میتواند __نور همدوس__ تابش کند، به گونهای که دامنه و فاز آن در تمامی نقاط فضا ، قابل سنجش و تعیین باشد. یکی دیگر از ((خواص نور لیزر|خواص لیزر)) ، همگرایی بالای آن است. به دلیل این ویژگی ، تمامی انرژی پرتو لیزر تقریبا در یک ((فرکانس)) متمرکز میشود. لذا تکفامی و بالا بودن شدت آن ایدهآل است. |
| !نحوه ایجاد پرتو لیزر | | !نحوه ایجاد پرتو لیزر |
- | اولین شرط ایجاد لیزر ، داشتن ((ماده)) یا محیطی است که بتواند انرژی را در خود ذخیره کند. نمونههایی از این مواد عبارتند از: بلورهایی مثل ((یاقوت)) ، ((ایتریم)) ، ((آلومینیم گارنت)) ، ({TEX()} {Nd:YAG} {TEX}) یا گازهایی مثل {TEX()} {CO_2 , He-Ne} {TEX} و ... و مایعاتی مانند رنگهای رودآمین – 6G میباشد. انیشتین در سال 1916 نشان داد که ((گسیل القایی|گسیل القایی نور)) را میتوان از یک اتم برانگیخته به دست آورد.
چنانچه اتم و یا مولکول در تراز بالاتر {TEX()} {E_2} {TEX} واقع شود و فوتونی با فرکانس v با اتم برانگیخته وارد برهمکنش شود. بطوری که {TEX()} {hv=E_2-E_1} {TEX} باشد، در این صورت احتمال معینی وجود خواهد داشت که اتم به تراز پایینتر بیافتد. در نتیجه ، دو ((فوتون)) حاصل میشود، فوتون القا کننده و القا شونده ، که هر دو همفاز هستند.در عین حال ، اگر اتمهایی به تعداد {TEX()} {N_2} {TEX} در تراز {TEX()} {E_1} {TEX} باشند، میتوانند با جذب فوتونهای فوق ، برانگیخته شده و به تراز انرژی {TEX()} {E_2} {TEX} برسند.
چنانچه هدف به دست آوردن تابش همدوس باشد، باید سعی شود که {TEX()} {N_2>>N_1} {TEX} گردد، به عبارت دیگر ، ((جمعیت معکوس)) رخ دهد. فرآیندی که طی آن جمعیت معکوس صورت میگیرد، ((پاژ لیزر|دمش)) مینامند. وقتی یک ((سیستم دو ترازی)) با محیط اطراف خود در حال ((تعادل گرمایی)) باشد، جمعیت تراز انرژی بالاتر {TEX()} {N_j} {TEX} کمتر از جمعیت تراز {TEX()} {N_i} {TEX} خواهد بود. با استفاده از فریند اشباع شدن میتوان {TEX()} {N_i} {TEX} را با {TEX()} {N_j} {TEX} مساوی گردانید. بطوری که مقدار جذب به صفر تنزل یابد.
چنانچه بتوان مقدار {TEX()} {N_j} {TEX} را بیشتر از {TEX()} {N_i} {TEX} نمود، اکثر اتمهای سیستم که به حالت برانگیخته میروند، تمایل خواهند داشت که به حالت انرژی کمتر برگردند. بدیهی است که این تمایل به وسیله کوانتای تابش فرودی تشدید میگردد. بدین معنی که سیستم نه تنها فوتون فرودی را جذب نمیکند بلکه فوتون فرودی باعث برانگیختگی سیستم برانگیخته شده که با سقوط به حالت پایینتر دو کوانتا انرژی تابشی از دست میدهد (فوتون مربوط به اتم برانگیخته به همراه فوتون فرودی). تمام این فریندها تابش لیزر را به وجود میآورند.
قرار دادن محیط تولید لیزر در یک ((مشدد نوری)) با انتهای ((آینه|آینهای)) که تابش را در محیط تولید لیزر به جلو و عقب میفرستد، سبب تراکم تابش سطوح بالا در تشدید کننده به وسیله ادامه گسیل القایی میشود. سپس تابش لیزر از طریق آینهای نیمه شفاف ، از یک انتهای ((کاواک لیزر|کاواک)) به بیرون گسیل میشود.
|
+ | اولین شرط ایجاد لیزر ، داشتن ماده یا محیطی است که بتواند انرژی را در خود ذخیره کند. نمونههایی از این مواد عبارتند از: بلورهایی مثل یاقوت ، ((ایتریوم)) ، ((آلومینیوم گارنت)) ، (__{TEX()} {Nd:YAG} {TEX}__) یا گازهایی مثل __CO2__ و He - Ne و ... و مایعاتی مانند رنگهای __رودآمین – 6G__ میباشد. انیشتین در سال 1916 نشان داد که گسیل القایی نور را میتوان از یک اتم برانگیخته بدست آورد.
چنانچه اتم و یا مولکول در تراز بالاتر __E2__ واقع شود و فوتونی با فرکانس __v__ با اتم برانگیخته وارد برهمکنش شود. بطوری که /> __hv = E2 _ E1__ باشد، در این صورت احتمال معینی وجود خواهد داشت که اتم به تراز پایینتر بیافتد. در نتیجه ، دو ((فوتون)) حاصل میشود، فوتون القا کننده و القا شونده ، که هر دو همفاز هستند.در عین حال ، اگر اتمهایی به تعداد __N2__ در تراز __E1__ باشند، میتوانند با جذب فوتونهای فوق ، برانگیخته شده و به تراز انرژی __E2__ برسند.
چنانچه هدف به دست آوردن تابش همدوس باشد، باید سعی شود که __N2>__ >> __N2__ گردد، به عبارت دیگر ، __تجمع معکوس__ رخ دهد. فرآیندی که طی آن تجمع معکوس صورت میگیرد، ((رشای دمش لیزری|دمش)) مینامند. وقتی یک __سیستم دو ترازی__ با محیط اطراف خود در حال ((تعادل گرمایی)) باشد، جمعیت تراز انرژی بالاتر __Nj__ کمتر از جمعیت تراز __Ni__ خواهد بود. با استفاده از فریند اشباع شدن میتوان __Ni__ را با __Nj__ مساوی گردانید. بطوری که مقدار جذب به صفر تنزل یابد.
چنانچه بتوان مقدار __Nj__ را بیشتر از __Ni__ نمود، اکثر اتمهای سیستم که به حالت برانگیخته میروند، تمایل خواهند داشت که به حالت انرژی کمتر برگردند. بدیهی است که این تمایل به وسیله کوانتای تابش فرودی تشدید میگردد. بدین معنی که سیستم نه تنها فوتون فرودی را جذب نمیکند بلکه فوتون فرودی باعث برانگیختگی سیستم برانگیخته شده که با سقوط به حالت پایینتر دو کوانتا انرژی تابشی از دست میدهد (فوتون مربوط به اتم برانگیخته به همراه فوتون فرودی). تمام این فریندها تابش لیزر را بوجود میآورند.
قرار دادن محیط تولید لیزر در یک ((مشدد نوری)) با انتهای ((آینه|آینهای)) که تابش را در محیط تولید لیزر به جلو و عقب میفرستد، سبب تراکم تابش سطوح بالا در تشدید کننده بوسیله ادامه گسیل القایی میشود. سپس تابش لیزر از طریق آینهای نیمه شفاف ، از یک انتهای ((کاواک لیزر|کاواک)) به بیرون گسیل میشود. >
> |
| |
| | | |
| | | | | |
- | {picture file=img/daneshnameh_up/leizer.jpg} |
+ | ::{picture=leizer.jpg}:: |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | |
| | | |
| | | |
| | | |
- | ((ماهیت نور لیزر|نور لیزر))
وقتی که نور در دستگاه لیزر توسط کوانتومها تولید شد ، با رفت و برگشت بین آینهها متمرکزتر میشود. |
+ | ~~green:نور لیزر~~
~~green:وقتی که نور در دستگاه لیزر توسط کوانتومها~~
~~green:تولید شد، با رفت و برگشت بین آینهها~~
/>~~green:متمرکزتر میشود~~. |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | |
|
| !تفاوت پرتو لیزر با نور معمولی | | !تفاوت پرتو لیزر با نور معمولی |
- | ((نور همدوس لیزر|پرتو لیزر)) دارای چهار خاصیت مهم است که عبارتند از: شدت زیاد ، مستقیم بودن ، تکفامی و همدوسی. لیزرها در اشکال گوناگون وجود دارند. ممکن است تصور شود که پرتو لیزر همانند ((اشعه ایکس)) ، ((اشعه گاما|گاما)) ، ((امواج فرا بنفش|ماورا بنفش))(UV) و ((امواج مادون قرمز|مادون قرمز)) (IR) ، جایگاهی معین در ((طیف الکترومغناطیسی)) را داراست، حال آنکه این پرتو میتواند هر کدام از فرکانسهای محدوده طیف نامبرده را در برگیرد، با این تفاوت که دارای مشخصاتی از قبیل تکفامی ، همدوسی و شدت زیاد است.
اینکه چگونه میتوان پرتو لیزری با فرکانسهای دلخواه را تولید نمود، کار دشواری است که عملا با آن روبرو هستیم. مشکل دیرپا در تابش لیزری ، فقدان پوشش گسترده طول موجی در آن است. به دلیل اینکه لیزرها بهخودیخود فاقد قابلیت تنظیم ((طول موج)) هستند، پوشش کل طیف نورانی نیاز به ابزارهای متعدد و جداگانه دارد. !نمونه هایی از لیزرهای متداول *__لیزرهای متدوال مادون قرمز IR (2 _ 10μm):__ ((لیزر مونو اکسید کربن)) ({TEX()} {CO} {TEX}) ، ((لیزر دی اکسید کربن)) ({TEX()} {CO-2} {TEX}) و بلورهای هالیدهای قلیایی و ((ابزار دیودی)).
((لیزر نئودنیوم یق)) ({TEX()} {Nd:YAG} {TEX}) تابشی در طول موج 1.06 میکرومتر تولید کرده و لیزرهای الکساندریت یا ((دیود مخابراتی|دیودهای مخابراتی)) قابل تنظیم در IR نزدیک هستند. (طول موج از 2000nm تا 700nm)
> *__لیزرهای محدوده نامرئی (400 _ 700nm):__ ((لیزر آرگون_کریپتون|لیزرهای آرگون _ کریپتون)) و ((لیزر هلیوم _ نئون))، لیزرهای رنگی و ((لیزر تیتانیوم_یاقوت|لیزر تیتانیوم_یاقوت کبود)).
*__لیزرهای محدوده ماورای بنفش (200 _ 400nm):__ لیزرهای اگزایمر (((لیزر هالید گاز نادر))) ، ((لیزر نیتروژن|نیتروژن)) ، لیزر رنگی با فرکانس دو برابر شده ، لیزرهای Nd:YAG با فرکانس چندین برابر شده. |
+ | ((نور همدوس لیزر|پرتو لیزر)) دارای چهار خاصیت مهم است که عبارتند از: شدت زیاد ، مستقیم بودن ، تکفامی و همدوسی. لیزرها در اشکال گوناگون وجود دارند. ممکن است تصور شود که پرتو لیزر همانند ((اشعه ایکس)) ، ((اشعه گاما|گاما)) ، ((امواج فرا بنفش|ماورا بنفش)) (UV) و ((امواج مادون قرمز|مادون قرمز)) (__IR__) ، جایگاهی معین در ((طیف الکترومغناطیسی)) را داراست، حال آنکه این پرتو میتواند هر کدام از فرکانسهای محدوده طیف نامبرده را در برگیرد، با این تفاوت که دارای مشخصاتی از قبیل تکفامی ، همدوسی و شدت زیاد است.
اینکه چگونه میتوان پرتو لیزری با فرکانسهای دلخواه را تولید نمود، کار دشواری است که عملا با آن روبرو هستیم. مشکل دیرپا در تابش لیزری ، فقدان پوشش گسترده طول موجی در آن است. به دلیل اینکه لیزرها به خودی خود فاقد قابلیت تنظیم ((طول موج)) هستند، پوشش کل طیف نورانی نیاز به ابزارهای متعدد و جداگانه دارد. !نمونههایی از لیزرهای متداول *__~~green:لیزرهای متدوال مادون قرمز~~ (IR (2 _ 10μm:__ ((لیزر مونو اکسید کربن)) (__CO__) ، ((لیزر دی اکسید کربن)) (__CO2__) و بلورهای هالیدهای قلیایی و ((ابزار دیودی)). ((لیزر نئودنیوم یق)) (__{TEX()} {Nd:YAG} {TEX}__) تابشی در طول موج 1.06 میکرومتر تولید کرده و لیزرهای الکساندریت یا ((دیود مخابراتی|دیودهای مخابراتی)) قابل تنظیم در IR نزدیک هستند. (طول موج از 2000nm تا 700nm)
> *__~~green:لیزرهای محدوده نامرئی~~ (400 _ 700nm):__ ((لیزر آرگون_کریپتون|لیزرهای آرگون _ کریپتون)) و ((لیزر هلیوم _ نئون))، لیزرهای رنگی و ((لیزر تیتانیوم_یاقوت|لیزر تیتانیوم_یاقوت کبود)).
*__~~green:لیزرهای محدوده ماورای بنفش~~ (200 _ 400nm):__ لیزرهای اگزایمر (((لیزر هالید گاز نادر))) ، ((لیزر نیتروژن|نیتروژن)) ، لیزر رنگی با فرکانس دو برابر شده ، لیزرهای __{TEX()} {Nd:YAG} {TEX}__ با فرکانس چندین برابر شده. |
| !طبقه بندی لیزر در حالت کلی | | !طبقه بندی لیزر در حالت کلی |
| *__((لیزر پیوسته کار))__ | | *__((لیزر پیوسته کار))__ |
- | *__((لیزر پالسی))__
|
+ | *__((لیزر پالسی))__ |
| !هولوگرام | | !هولوگرام |
- | هولوگرام یک تصویر سه بعدی است که با استفاده از لیزر ایجاد می شود . نور دستگاه لیزر به دو پرتو می شکند . یکی از پرتوها با انعکاس از روی یک ((آینه)) از روی شی به صفحه عکاسی می تابد . پرتو دیگر به وسیله آینه دیگری بدون برخورد به شی به صفحه ((عکاسی)) فرستاده می شود . صفحه عکاسی در جایی قرار داده می شود که دو پرتو تلاقی می کنند . سپس صفحه عکاسی ظاهر می شود و ، در صورتی که به طریق صحیح به آن نور تابانده شود ، هولوگرام را پدیدار می کند. />!ایجاد هولوگرام />با استفاده از لیزر ، می توان تصویری ایجاد کرد که هر گاه به طریق صحیح به آن نور تابانده شود ، سه بعدی به نظر می رسد. چگونگی ایجاد این دو دسته تا حدود زیادی بستگی به ساختار درونی محیط تولید لیزر ، ((ساخت لیزر ساده|مکانیزم ایجاد لیزر)) و پارامترهای دیگر دارد که بررسی آنها خارج از این مقوله است.
از لحاظ کاربردی ، لیزرهای پالسی با مدت پالس 10-12 ثانیه در دسترس هستند. چنین لیزرهایی در جهت پژوهش در فرایندهایی که در ((گاز|گازها)) و ((مایع|مایعات)) ، با سرعتهای بسیار بسیار سریع رخ میدهد، بکار برده میشوند. |
+ | ((هولوگرام)) یک تصویر سه بعدی است که با استفاده از لیزر ایجاد می شود . نور دستگاه لیزر به دو پرتو می شکند . یکی از پرتوها با انعکاس از روی یک ((آینه)) از روی شی به صفحه عکاسی می تابد . پرتو دیگر به وسیله آینه دیگری بدون برخورد به شی به صفحه ((عکاسی)) فرستاده می شود . صفحه عکاسی در جایی قرار داده می شود که دو پرتو تلاقی می کنند . سپس صفحه عکاسی ظاهر می شود و ، در صورتی که به طریق صحیح به آن نور تابانده شود ، هولوگرام را پدیدار می کند.
چگونگی ایجاد این دو دسته تا حدود زیادی بستگی به ساختار درونی محیط تولید لیزر ، مکانیزم ایجاد لیزر و پارامترهای دیگر دارد که بررسی آنها خارج از این مقوله است. از لحاظ کاربردی ، لیزرهای پالسی با مدت پالس __12-10__ ثانیه در دسترس هستند. چنین لیزرهایی در جهت پژوهش در فرایندهایی که در ((گاز|گازها)) و ((مایع|مایعات)) ، با سرعتهای بسیار بسیار سریع رخ میدهد، بکار برده میشوند.
::{picture=hologram.jpg}::
|
~~green:ایجاد هولوگرام~~
~~green:با استفاده از لیزر ، میتوان~~
~~green:تصویری ایجاد کرد که هرگاه به طریق~~
~~green:صحیح به آن نور تابانده شود،~~
~~green:سه بعدی به نظر میرسد.~~
|
|
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
| + | *((آرایشهای لیزری)) |
| + | *((اصول کار لیزر)) |
| *((انواع لیزر)) | | *((انواع لیزر)) |
- | *((پما لیزر)) *((اص لیزر)) |
+ | *((ایمی لیزری)) *((تمام ناری)) *((خواص نور لیزر)) *((احهای لیزری)) *((طیف سنجی جرمی با لیزر)) *((فاصله یاب لیزری)) |
| *((فیزیک لیزر)) | | *((فیزیک لیزر)) |
- | *((کااک لیزر)) *((لیزر رگن_کریپتون)) *((لیزر هالی گاز نادر)) *((لیزر یس کار)) *((لیزر تیتایوم_یت)) *((لیزر پای)) *((لیزرهای ی)) *((لیزر هلیم_نون)) *(( نوی)) |
+ | *((یدایش لیزر)) *((لیزر کترون آزاد)) *((لیزر دی اکسید کربن)) *((لیر گاز دی اکسید کربن)) *((لیزر ی رسا)) *((لیزر لیوم - ن)) *((لیزر یاو)) *((لیزرهای ات جام)) *((لیزرهای یودی)) *((یهی گزی)) |
| *((میزر)) | | *((میزر)) |
- | *((نور همدوسی))
|
+ | *((همدوسی)) *((ماهیت نور همدوس لیزر)) *((کاربرد پزشکی لیزر)) *((کاربرد لیزر در اندازه گیری و بازرسی)) *((کاربرد لیزر در هولوگرافی)) *((کاربرد لیزر در مصارف نظامی)) |