قبل از شهادت حضرت ابی عبدالله علیه اسلام لقب سید الشهدا به حضرت حمزه عموی پیامبر اسلام اختصاص داشت که در جنگ احد به شهادت رسید و رشادتهای او در دفاع از پیامبر و حریم اسلام زبان زد است. و ذکر این لقب در روایات برای حضرت حمزه فراوان آمده است.
ولی بعد از شهادت امام حسین علیه السلام در بسیاری از روایات لقب سید الشهدا برای آن حضرت بکار رفته است و هم اکنون این لقب در سینه مردم ظهوری خاص در اباعبدالله الحسین علیه السلام دارد.
لقب سید الشهداء برای امام حسین علیه السلام در لسان بسیاری از ائمه علیهم السلام از جمله: امام سجاد علیه السلام، امام باقر علیه السلام، امام صادق علیه السلام آمده است و رسول خدا هنگام رحلت خویش وصیتی به امام حسین علیه السلام را برای امیرالمومنین مکتوب کردند و فرمودند:« یا علی هنگامی که زمان ارتحال تو فرا رسید این وصیت را به فرزندم حسن بسپار و آن هنگام که زمان رحلت وی فرا رسید آن را به فرزندم حسین " شهید" "زکی" "مقتول" بسپارد. » نیز در لسان موسی بن عمران در هنگام توسل به اهل بیت علیهم السلام برای نجات از عطش که قومش را در ورطه هلاکت قرارداده بود بکار آمده است.
و نیز در میان زینب کبری و میثم تمار این لقب را مشاهده می کنیم.
به نظر میرسد که اطلاق سید الشهدا به حمزه به معنی این است که آن حضرت، سیدالشهدای زمان خودش بوده است تا زمان شهادت امام حسن علیه السلام و اطلاق سیدالشهداء به امام حسین علیه السلام به معنی این است که آن حضرت،سیدالشهدای همه زمانهاست.
چنانچه سیدالنساء هم به حضرت مریم اطلاق می شود هم به حضرت سلام اله علیها، حضرت مریم به اعتبار زمان خودش و به حضرت زهرا سلام اله علیها به اعتبار همه زمان ها لذا می گویند حضرت زهرا سلام علیها سیده نساء العالمین یعنی سیده مهترعالم اولین و آخرین است و حضرت مریم علیه السلام سیده و مهتر عالم خود هست.
منابع:
بحار الانوار، ج 43، ص 37- مناقب ابن شهر آشوب.
مراجعه شود به:
کنیه و القاب امام حسین علیه السلام