_ کلینّی معصوم علیه روایت کرده است که از ایشان در مورد پوشیدن خزّ (پارچه پشمی و ابریشمی) سئوال نمودم فرمود: مانعی ندارد حضرت علی بن الحسین علیه السلام در زمستان لباس و جامه «خزّ » می پوشید و چون تابستان می رسید آن را می فروخت و پولش را در راه خدا صدقه می داد و می فرمود: من از خدایم خجالت می کشم که از پول لباسی که خدا را در آن پرستیدم مصرف کنم .

سلیمان بن راشد از پدرش نقل می کند که می گوید: من علی بن الحسین علیه السلام را دیدم که ذرّاعه ای سیاه (نوعی جامعه پشمی) و طَیلَسان آبی (جامه ای است که همه بدن را پوشانده و از تفصیل و خیاطی خالی است و خواص و علما و مشایخ آن را می پوشیدند) پوشیده بود.

حضرت رضا علیه السلام فرمودند: عادت حضرت علی بن الحسین صلوات الله علیه این بود که روپوش بلند از خزّ که قیمتش پنجاه دینار بود، می پوشیدند.

در همین ارتباط باز از حضرت رضا علیه السلام نقل شده است که فرمود: حضرت علی بن الحسین در زمستان جبّه خزّ و مطرف خز و قلتوه خزّ (شب کلاه) می پوشیدند و زمستان را با آنها می گذرانیدند و «مطرف » (پالتوی بلند مربع مربع) را در تابستان فروخته و پولش را ذر راه خدا صدقه می دادند و می فرمودند: «من حرّم زینه الله اخرج لعباده » و الطیبات من الرزق (34 / اعراف) یعنی چه کسی زینت الهی را که برای بندگانش خارج فرموده و روزیهای پاک و پاکیزه را حرام کرده است.

همچنین در زمینه لباسی که حضرت علی بن الحسین علیه السلام به هنگام زفاف و برای مراسم عروسی خود پوشیده بودند روایتی نقل شده است که بسیار جالب به نظر می رسد:

از «ابی خالد کنکر کابلی » روایت شده است که گفت: «یحیی ابن ام طویل » - که خداوند درجه او را رفعت بخشد و او فرزند دایه حضرت زین العابدین علیه السلام بود - مرا ملاقات کرد پس دستم را گرفت و با او به سوی حضرت رفتم. پس ایشان را دیدم که در منزلی که مفروش به فرشهای رنگ شده و دارای دیوار های سفید (و با آهک مالی شده) بود، نشسته در حالیکه لباسهای رنگ آمیزی شده پوشیده است.

من خیلی نشستن نزد ایشان را طول ندادم و همینکه بلند شدم به من فرمود: فردا به نزد من بیا ان شاء الله تعالی. من خارج شدم و به یحیی گفتم من را بر مردی وارد کردی که لباسهای رنگ آمیزی شده می پوشد !! و قصدم این بود که دیگر به نزد ایشان بر نگردم بعد فکر کردم که برگشتن من نزد ایشان بی ضرر است و لذا فردا به نزدشان رفتم. دیدم درب منزل باز است و هیچکس را ندیدم و لذا تصمیم گرفتم که برگردم، در این هنگام از داخل خانه من را صدا زد و من گمان کردم غیر من را اراده نموده است، بعد من را ندا داد که ای کنکر داخل شو. و این اسمی بود که مادرم من را به آن نامیده بود و احدی جز من آنرا نمی دانست !! پس بر ایشان داخل شدم و دیدم از منزلی که از گل ساخته شده است بر روی حصیری از درخت خرما و لباسی از کرباس پوشیده است

و یحیی هم نزد ایشان است بعد به من فرمود: ای ابا خالد من نزدیک به عروسی هستم و آنچه که تو دیروز دیدی خواسته و رای خانمها بود و قصد نداشتم که با آنها مخالفت کنم. بعد هم بلند شده و دست من و یحیی را گرفتند و ما را به کنار بعضی از دیوارها آورده و فرمود: بایستید. ما ایستادیم و به ایشان نگاه می کردیم.
آنگاه فرمود: بسم الله الرحمن الرحیم و بر روی آب راه رفت تا اینکه دیدم کعبه از بالای آب ظاهر گردید، من عرض کردم: الله اکبر، الله اکبر تو «کلمه بزرگ» و حجت عظما می باشی، صلوات خداوند بر تو باد.

حضرت علیه السلام به ما توجه نمود و فرمود: سه نفرند که خداوند در روز قیامت به آنها نگاه نخواهد کرد و آنها را تزکیه نکرد. و برای آنها عذاب درد ناکی است. اول کسیکه در ما چیزی را داخل نماید که از ما نیست، دوم کسیکه از ما چیزی را فارغ کند که از ماست، سوم کسیکه معتقد باشد این دو گروه از اسلام بهره ای دارند. » از این حدیث به دست مآید در مراسمی مانند عروسی تا آنجا که به حدود شرعی و الهی تعدی صورت نگیرد تبعیت از خواسته خانمها و مراعات آداب و رسوم مرسومه در مراسم عروسی مانعی نداشته گر چه عادت اولیه حضرت سجاد علیه السلام پوشیدن لباس کرباس بوده است ولی برای عروسی لباس رنگ آمیزی شده هم می پوشیدند. (صلوات الله علیه ).

در زمینه نحوه لباس حضرت روایت دیگری نیز وجود دارد که بسیار عجیب و جالب به نظر می رسد. اصمعی می گوید: من در صحرا بودم که ناگهان جوانی را دیدم که از جمعیت و در حالت انعزال ازآنها بود و لباسی که پوشیده بود کهنه و نخ نما شده بود ولی دارای یک سیمای با ابهّت بود. به او نزدیک شدم و گفتم اگر حال و وضعیت خود را نزد این افراد به شکایت ببری حتماَ بعضی از آن را برای تو اصلاح خواهند کرد و به تو رسیدگی می نمایند.

آن جوان با شنیدن این سخن اشعاری را انشاء فرمود که دلالت بر کمالات بلند روحی و عزّت نفس و توکّل آن بزرگوار بر خداوند متعال بود. مضمون این اشعار چنین است که: لباسم در دنیا صبر بر شدائد و مشکلات را بر خود هموار کردن است و لباس آخرتم بشاشت و بشر است.

اگر امر سختی به من برسد به «عزیز » و عزت او پناه می برم به بر آمدن قولی هستم که صاحب افتخارات می با شند. و از اهل دنیا جز اسمی باقی نمانده است. . . . . . . . .) بعد از اسم آن جوان پرس وجو نمودم معلوم شد او علی بن الحسین علیه السلام است آنگاه گفتم: آری نباید این جوان جز از آن لانه جوجه بیرون بیاید !!! (ابی ان یکون هذا الفرخ الا من زمک الفش)

با توجّه به این روایت و آنچه قبلاَ بیان گردید به دست حضرت در پوشیدن لباس حالات مختلفی داشته، هم لباسهای ساده و بعضاَ مندرس می پوشیدند و هم در شرا ئط خاص لباسهای رنگی و مرتب می پوشیدند و در همه این امور وظیفه خود را عمل کرده و هیچ توجه استقلالی به لباس نداشتند. در زمینه نوع پوشش

حضرت سجاد علیه السلام قضیه ای در زمینه نحوه پوشش ایشان برای تشرف به مسجد پیامبر در دل شب نقل شده است که قابل توجه می باشد. چه اینکه نحوه پوشش و لباس حضرت در موقع نماز خود بحث دیگری است که تحت همین عنوان بررسی گردیده است .

منابع :

بحارالانوار ، ج 46 ، ص 105 و 106 ، حدیث 95 الی 99 به نقل از تهذیب الامکان

مراجعه شود به:

حالات شخصی امام سجاد علیه السلام