تاریخچه ی:
قم
قم از شهر های مشهور ایران است طول آن 50 درجه و 53 دقیقه و عرض آن 34 درجه و 38 دقیقه است، این شهر در 147 کیلومتری جنوب تهران واقع شده است شهر قم معلوم نیست از چه زمانی به صورت شهر در آمده است ولی آن چه مسلم است این است که قرنها قبل از اسلام این شهر وجود داشته، حتی مورخان قد یم بعضی از حکام را که در زمان پادشاهان باستانی ایران در قم حکومت کرده اند نام برده اند.
فردوسی نیز در چند مورد نام قم را ذکر کرده است. شهر قم در سال 23 هجری قمری به دست ابو موسی اشعری فتح شد و اسلام در آن گسترش یافته و مردم آن به تشیع گرویدند.
بعد از ظهور اسلام و توجه شیعه به این شهر، این شهر اقامتگاه علماء و محدثین و گروهی از امام زادگان گروید به گونه ای که قبور آنان هم اکنون در قم موجود است.
در اواخر قرن دوم هجری حضرت فاطمه سلام الله علیها خواهر امام رضا علیه السلام که به قصد دیدار برادر خود به خراسان می رفت در شهر قم مریض گشته و وفات نموده و در آنجا مدفون گردید. از آن پس مردم به تدریج در اطراف مزار آن حضرت سکونت گزیده و حرم مطهر آن حضرت مرکز شهر گردید.
در زمان خلافت بنی عباس که آل علی را تعقیب می نمودند بسیاری از سادات به قم پناه می آوردند و از همین زمان عقاید شیعه در قم رسوخ پیدا نمود و به تدریج یک شهر شیعه نشین شناخته شد.
حوزه های علمیه و معارف اسلامی از قرن اول هجری تا کنون شهر قم مرکز طلاب علوم دینی بوده است، عده بسیاری از علما و محدثین نامی از این شهر برخاسته اند ،از زمان ((صفویه)) در قم مدارس متعدد با موقوفات کافی احداث شد که همواره عده از طلاب علم دینی در آنها مشغول تحصیل و تدریس بوده اند و در زمان قاجاریه نیز چند مدرسه در قم ساخته شد که هنوز دایر است.
در سال 1346 هجری قمری محروم آیت الله حاج آقا حسین بروجردی طباطبائی از بروجرد به قم دعوت شد و با ورود ایشان به قم حوزه علمیه بیش از پیش رونق گرفت و روز به روز بر شمار طلاب افزوده گشت.
پس از رحلت آیت الله بروجردی حوزه قم توسط بزرگانی همچون آیت الله خمینی، آیت الله گلپایگانی و آیت الله مرعشی نجفی و آیت الله اراکی و آیت الله علامه طباطبائی اداره گشت
و اولین جرقه انقلاب اسلامی ایران در 15 خرداد 1342 به رهبری حضرت آیت الله خمینی در قم به وقوع پیوست که در بهمن 1357 به بار نشست.