منو
 کاربر Online
805 کاربر online
تاریخچه ی: فشار اسمزی

تفاوت با نگارش: 2

Lines: 1-31Lines: 1-30
 +
 ||برخی از محلولها که دارای مواد حل شده غیرفرار هستند، می‌توانند در عبور از غشایی که نسبت به یکی از مواد تشکیل دهنده محلول تراوا است، تغییر غلظت دهند. این پدیده که تحت خاصیتی به نام ~~green:فشار اسمزی~~ ایجاد می‌شود، به پدیده اسمز معروف است.|| ||برخی از محلولها که دارای مواد حل شده غیرفرار هستند، می‌توانند در عبور از غشایی که نسبت به یکی از مواد تشکیل دهنده محلول تراوا است، تغییر غلظت دهند. این پدیده که تحت خاصیتی به نام ~~green:فشار اسمزی~~ ایجاد می‌شود، به پدیده اسمز معروف است.||
 
 
 {img src=img/daneshnameh_up/c/c8/fig4_2_3.gif} {img src=img/daneshnameh_up/c/c8/fig4_2_3.gif}
 
 
 !دید کلی  !دید کلی
-بعضی از خواص محلولها اساسا به غلظت ذرات حل شده ، نه به ماهیت این ذرات ، بستگی دارد. این خواص را ((لت|خواص غلظتی)) (Colligative) می‌نامند. یکی از این خواص ، برای محلولهای دارای مواد حل شده غیر فرار ، عبارت از «فشار اسمزی» است. عامل ایجاد فشار اسمزی ، ذرات و حرکات جسم حل شونده است. +بعضی از خواص محلولها اساسا به غلظت ذرات حل شده ، نه به ماهیت این ذرات ، بستگی دارد. این خواص را ((واص کولیگتیو|خواص غلظتی)) (__Colligative__) می‌نامند. یکی از این خواص ، برای محلولهای دارای مواد حل شده غیر فرار ، عبارت از «فشار اسمزی» است. عامل ایجاد فشار اسمزی ، ذرات و حرکات جسم حل شونده است.
 !ماهیت فشار اسمزی !ماهیت فشار اسمزی
-غشایی مانند ((سلوفان)) که برخی از ((مولکول|مولکولها)) ، نه همه آنها ، را از خود عبور می‌دهد، ((غشای نیمه تراوا)) نامیده می‌شود. غشایی را در نظر می‌گیریم که بین آب خالص و محلول قند قرار گرفته است. این غشا نسبت به آب ، تراوا است، ولی «((سوکوروز))» (قند نیشکر) را از خود عبور نمی‌دهد. در شروع آزمایش ارتفاع آب در بازوی چپ لوله U شکل برابر با ارتفاع محلول قند در بازوی راست این لوله است. از این غشا محلولهای قند نمی‌توانند عبور کنند، ولی مولکولهای آب در هر دو جهت می‌توانند عبور کنند.

در بازوی چپ لوله فوق (بازویی که محتوای آب خالص است)، تعداد مولکولهای آب در واحد حجم بیش از تعداد آنها در بازوی راست است. از اینرو ، سرعت عبور مولکولهای آب از سمت چپ غشا به سمت راست آن بیشتر از سرعت عبور آنها در جهت مخالف است. در نتیجه ، تعداد مولکولهای آب در سمت راست غشا به تدریج زیاد می‌شود و محلول قند رقیق‌تر می‌گردد و ارتفاع محلول در بازوی راست لوله U زیاد می‌شود. این فرایند را ''اسمز'' می‌نامند.

اختلاف ارتفاع در سطح مایع در دو بازوی لوله U ، اندازه ''فشار اسمزی'' را نشان می‌دهد. بر اثر افزایش ((فشار هیدروستاتیکی)) در بازوی راست که از افزایش مقدار محلول در این بازو ناشی می‌شود، مولکولهای آب از سمت راست غشا به سمت جپ آن رانده می‌شوند تا اینکه سرانجام سرعت عبور از سمت راست با سرعت عبور از سمت چپ برابر گردد. بنابراین حالت نهایی یک حالت تعادلی است که در آن ، سرعت عبور مولکولهای آب از غشا در دو جهت برابر است.
+غشایی مانند ((سلوفان)) که برخی از ((مولکول|مولکولها)) ، نه همه آنها ، را از خود عبور می‌دهد، ((غشای نیمه تراوا)) نامیده می‌شود. غشایی را در نظر می‌گیریم که بین آب خالص و محلول قند قرار گرفته است. این غشا نسبت به آب ، تراوا است، ولی «ساکارز» (قند نیشکر) را از خود عبور نمی‌دهد. در شروع آزمایش ارتفاع آب در بازوی چپ لوله __U__ شکل برابر با ارتفاع محلول قند در بازوی راست این لوله است. از این غشا ، محلولهای قند نمی‌توانند عبور کنند، ولی مولکولهای آب در هر دو جهت می‌توانند عبور کنند.

در بازوی چپ لوله فوق (بازویی که محتوی آب خالص است)، تعداد مولکولهای آب در واحد حجم بیش از تعداد آنها در بازوی راست است. از اینرو ، سرعت عبور مولکولهای آب از سمت چپ غشا به سمت راست آن بیشتر از سرعت عبور آنها در جهت مخالف است. در نتیجه ، تعداد مولکولهای آب در سمت راست غشا بتدریج زیاد می‌شود و محلول قند رقیق‌تر می‌گردد و ارتفاع محلول در بازوی راست لوله __U__ زیاد می‌شود. این فرایند را ''__اسمز__'' می‌نامند.

اختلاف ارتفاع در سطح مایع در دو بازوی لوله __U__ ، اندازه ''فشار اسمزی'' را نشان می‌دهد. بر اثر افزایش __فشار هیدروستاتیکی__ در بازوی راست که از افزایش مقدار محلول در این بازو ناشی می‌شود، مولکولهای آب از سمت راست غشا به سمت جپ آن رانده می‌شوند تا اینکه سرانجام سرعت عبور از سمت راست با سرعت عبور از سمت چپ برابر گردد. بنابراین حالت نهایی یک حالت تعادلی است که در آن ، سرعت عبور مولکولهای آب از غشا در دو جهت برابر است.
 !اسمز معکوس  !اسمز معکوس
-اگر بر محلول بازوی سمت راست ، فشاری بیش از فشار تعادلی وارد شود، آب در جهت مخالف معمول رانده می‌شود. این فرایند که «''اسمز معکوس''» نامیده می‌شود، برای تهیه ((آب مقطر|آب خالص)) از آب نمک‌دار بکار می‌رود. +اگر بر محلول بازوی سمت راست ، فشاری بیش از فشار تعادلی وارد شود، آب در جهت مخالف معمول رانده می‌شود. این فرایند که «''__اسمز معکوس__''» نامیده می‌شود، برای تهیه ((آب مقطر|آب خالص)) از آب نمک‌دار بکار می‌رود.
 !تشابه اسمز و نفوذ !تشابه اسمز و نفوذ
 بین رفتار مولکولهای آب در فرایند اسمز و رفتار مولکولهای گاز در فرایند نفوذ ، تشابهی وجود دارد. در هر دو فرایند ، مولکولها از ناحیه غلیظ‌تر به ناحیه رقیق‌تر نفوذ می‌کنند. بین رفتار مولکولهای آب در فرایند اسمز و رفتار مولکولهای گاز در فرایند نفوذ ، تشابهی وجود دارد. در هر دو فرایند ، مولکولها از ناحیه غلیظ‌تر به ناحیه رقیق‌تر نفوذ می‌کنند.
-!((معادله وانت هوف))
((وانت هوف|یاکوب وانت هوف)) در سال 1887 رابطه زیر را کشف کرد:

::{TEX()} {Πv=nRT} {TEX}::

که این رابطه برای محلولهای ایده‌آل می‌باشد. در این رابطه ، π ، فشار اسمزی بر حسب n ، atm تعداد مولکولهای ماده حل شده در حجم V (برحسب لیتر) ،T ((دمای مطلق)) و R ((ثابت جهانی گازها|ثابت گازها)) (0،08206L.atm/K.mol) است. تشابه بین این معادله و معادله حالت یک ((گاز ایده‌آل)) ، کاملا مشخص است. این رابطه را می‌توان به صورت زیر نوشت:

::{TEX()} {Π= M_{B}RT} {TEX}::

که در آن M ((مولاریته)) محلول است. وانت هوف به خاطر این کشف ، ((برندگان جایزه نوبل شیمی|جایزه نوبل شیمی)) سال 1901 را از آن خود کرد.
+!معادله وانت هوف
((__وانت هوف|یاکوب وانت هوف__)) در سال 1887 رابطه زیر را کشف کرد:

::__~~green:Πv=nRT~~__::

که این رابطه برای محلولهای ایده‌آل می‌باشد. در این رابطه ، __π__ فشار اسمزی (برحسب اتمسفر) ، n تعداد مولکولهای ماده حل شده در حجم __V__ (برحسب لیتر) ،__T__ دمای مطلق و R ((ثابت جهانی گازها|ثابت گازها)) (__0،08206L.atm/K.mol__) است. تشابه بین این معادله و معادله حالت یک گاز ایده‌آل ، کاملا مشخص است. این رابطه را می‌توان به صورت زیر نوشت:

::__~~green:Π= MBRT~~__::

که در آن __M__ ((مولاریته)) محلول است. وانت هوف به خاطر این کشف ، ((برندگان جایزه نوبل شیمی|جایزه نوبل شیمی)) سال 1901 را از آن خود کرد.
 
 
 {img src=img/daneshnameh_up/c/c2/w_pressure.gif} {img src=img/daneshnameh_up/c/c2/w_pressure.gif}
 
 
 !نقش فرایند اسمز در پدیده‌های طبیعی !نقش فرایند اسمز در پدیده‌های طبیعی
-اسمز در فرایندهای فیزیولوژیکی گیاهی و حیوانی نقش مهمی دارد. عبور مواد از غشای نیمه تراوای سلول زنده ، کار ((کلیه|کلیه‌ها)) و بالا رفتن ((شیره گیاهی)) در درختان ، مهمترین نمونه‌های اسمز است. ((گلبول قرمز خون|غشای گلبولهای قرمز)) از نوع نیمه تراوا است. اگر گلبولهای قرمز در آب خالص قرار گیرند، آب به درون آن نفوذ کرده و مایعات آن را رقیق می‌کند.

در نتیجه گلبول متراکم شده و جدار آن پاره می‌شود و اگر گلبول قرمز در محلول غلیظ قند قرار گیرند، آب درون گلبولها از غشای آنها عبور کرده و محلول اطراف آن را رقیق می‌کند. در نتیجه ، گلبولها چروکیده می‌شوند. به منظور ممانعت از وقوع هر یک از این حوادث در ((تزریق وریدی|تزریقات وریدی)) ، محلولهای مورد استفاده باید ((ایزوتونیک)) با خون باشد، یعنی فشار اسمزی این محلولها باید برابر با ((فشار خون|فشار اسمزی خون)) باشد.
+اسمز در فرایندهای فیزیولوژیکی گیاهی و حیوانی نقش مهمی دارد. عبور مواد از غشای نیمه تراوای سلول زنده ، کار ((کلیه|کلیه‌ها)) و بالا رفتن ((شیره گیاهی)) در درختان ، مهمترین نمونه‌های اسمز است. غشای گلبولهای قرمز از نوع نیمه تراوا است. اگر گلبولهای قرمز در آب خالص قرار گیرند، آب به درون آن نفوذ کرده و مایعات آن را رقیق می‌کند.

در نتیجه گلبول متراکم شده و جدار آن پاره می‌شود و اگر گلبول قرمز در محلول غلیظ ((مواد قندی طبیعی|قند)) قرار گیرند، آب درون گلبولها از غشای آنها عبور کرده و محلول اطراف آن را رقیق می‌کند. در نتیجه ، گلبولها چروکیده می‌شوند. بمنظور ممانعت از وقوع هر یک از این حوادث در تزریقات وریدی ، محلولهای مورد استفاده باید ((ایزوتونیک)) با خون باشد، یعنی فشار اسمزی این محلولها باید برابر با ((فشار خون|فشار اسمزی خون)) باشد.
 !مباحث مرتبط با عنوان !مباحث مرتبط با عنوان
 *((تعادل شیمیایی)) *((تعادل شیمیایی))
 *((خواص کولیگاتیو)) *((خواص کولیگاتیو))
 +*((عوامل موثر بر تعادل شیمیایی))
 *((غشای نیمه تراوا))  *((غشای نیمه تراوا))
 *((غلظت)) *((غلظت))
-*((فشار خون))
*((فشار هیدروستاتیکی))
*((معادله وانت هوف))
*((مولکول))
+*((فشار))
*((فشار هیدروستاتیکی))

تاریخ شماره نسخه کاربر توضیح اقدام
 دوشنبه 18 اردیبهشت 1385 [07:03 ]   5   فیروزه نجفی      جاری 
 دوشنبه 18 اردیبهشت 1385 [07:01 ]   4   فیروزه نجفی      v  c  d  s 
 شنبه 07 آبان 1384 [07:18 ]   3   فیروزه نجفی      v  c  d  s 
 شنبه 07 آبان 1384 [07:15 ]   2   فیروزه نجفی      v  c  d  s 
 سه شنبه 27 بهمن 1383 [05:53 ]   1   حسین خادم      v  c  d  s 


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..