تاریخچه ی:
فتوژئولوژی
!ریشه لغوی
فتوژئولوژی به معنی کلی کلمه ، یعنی بررسی و تغییر زمین شناسی از روی عکسهای هوایی.
دید کلی: استفاده از عکسهای هوایی در زمین شناسی ، یکی از جدیدترین شاخه های علم زمین شناسی است که در سالهای اخیر به سرعت رشد و ترقی کرده است. بطوریکه از عکسهای هوایی می توان نقشه های اساسی تهیه نمود و ساختمان طبقات و چینه شناسی و بطور کلی وضع زمین شناسی یک محل را مورد بررسی و مطالعه قرار داد. ولی چون ممکن است و ضع محل نسبت به عکسهای هوایی تهیه شده تغییر کند ، از این جهت حدود اعتماد به آنها محدود بوده ، بطوریکه مطالعه و بررسی روی روی زمین را نیز ایجاب می نماید.
!تاریخچه و سیر تحولی
*طبق گزارشات ، اولین عکسبرداری هوایی از اروپا (فرانسه) ، به وسیله Nadar در سال 1858 در پاریس انجام گردید و مقارن با او ، یعنی در همان سال ، شخص دیگری به نام Laussedat با دوربین عکاسی و فیلمهای شیشه ای که با خود در باسن داشت ، از دهکده ای نزدیک پاریس عکسبرداری نمود.
*در آمریکا ، اولین عکس هوایی که با باسن گرفته شد ، به تاریخ 13 اکتبر 1860 ثبت گردید.
*در اتحاد جماهیر شوروی ، تاریخ اولین عکسبرداری هوایی به سال 1886 برمی گردد.
*پس از اختراع هواپیما توسط برادران رایت ، اولین فیلمبرداری هوایی ، به وسیله ویلبرت رایت در سال 1909 بود ، در حالیکه برای مصارف غیر نظامی ، از جنگ جهانی دوم به طور وسیع آغاز شد.
*با پیشرفت در صنایع شیمیایی و تهیه فیلم بهتر و همچنین تکنولوژی هوایی ، در مجموع این شاخه از علم توسعه پیدا نمود. مثلا ، قشر ژلاتین در 1872 به وسیله Madox و فیلم به صورت حلقه در 1885 توسط East man به وجود آمد. دوربین های عکسبرداری هوایی با پیشرفت های شگرف در صنعت و هنر ، ساختمان عدسی ها به حد بسیار مرغوب رسید. ساختمان انواع فیلم های سفید و سیاه به صورت پانکروماتیک و مادون قرمز توسعه یافت و فیلم رنگی نیز از 1935 به صورت «کداکرم» عرضه گردید. و فیلمهای رنگی نیز کاربردی عظیم در تفسیر پیدا نمود.
*تکامل هواپیماهای دور پرواز با دوربین های مخصوص عکسبرداری هوایی توسعه بیشتری به کار تهیه عکس داد و در نهایت ، اعزام اولین قمر مصنوعی به نام Spatnik در 4 اکتبر 1957 به وسیله شوروی سابق و سپس فرستادن ماهواره های دیگر به خصوص در سری ماهواره های مساحی منابع طبیعی ، به نام Landsat ، به وسیله آمریکا ، تهیه عکس های متنوع در طول موجهای گوناگون ، ابعاد جدیدی در علم «سنجش از دور» به وجود آمده است.
!اصول تفسیر عکسهای هوایی
*در شناخت عوارض عکسهای مایل یا آنها که به وسیله دوربینهای دستی گرفته می شوند ، کمتر کسی دچار مشکل می گردد ، چون آنچه در عکس تصویر شده ، مطابق شکلهایی است که روزانه انسان با چشم عادی می بیند ، در حالیکه در عکس های هوایی عمودی که از ارتفاع چند هزار متری زمین برداشته شده ، شناخت اجسام ، چندان کار ساده ای نبوده و بخصوص برای افرادی که هرگز زمین زیرپای خود را از هوا و از درون هواپیما یا هلی کوپتر ندیده اند ، این مساله مشکلتر به نظر می رسد.
*یک مفسر خوب و با تجربه ، همیشه ، دانستنیهای ذهنی خود را با درک عینی و داده های عکس ، در تشخیص عوارض طبیعت و شرایط مربوطه ، توام کرده و با توجه به تعدادی از عوامل مهم ، می تواند عکسهای هوایی را تعبیر و تفسیر نماید. بر روی این ادراکات و عمل تفسیر ، چند مورد ، دارای اثر مستقیم و قطعی هستند که می توان آنها را به شرح زیر طبقه بندی نمود:
**حساسیت ترکیب فیلم و فیلتر و یا حساسیت سایر دستگاههای کشف و ضبط.
**عکس گیری در عمل آوردن فیلم و تصویر
**فصل سال
**ساعت عکسبرداری
**اثرات اتمسفر
**مقیاس تصویر
**قدرت نقش گیری یا تجزیه پذیری مجموعه سیستم ضبط تصویر
**حرکت تصویر در لحظه عکاسی
**پارالاکس استریوسکپی
**قدرت دید و درک تشخیص مفسر
**ابزار و تکنیک تعبیر و تفسیر
کاربرد عکس های هوایی:
*در شرایط موجود ، عکسهای هوایی در اکثر رشته های علمی برای پیشبرد عملیات شناسایی و اندازه گیری به کاربرده می شود و در نتیجه ، پاسخگوی بسیاری از مجهولات بوده و به خصوص ، در مسائل نظامی ، گروههای درگیر در جنگ می توانند وسیله بسیار مطمئنی از نظر شناسایی و برآورده های لازم باشند.
*نقشه برداری زمین شناسی از یک منطقه بزرگ
*بررسی و پیدا کردن معادن در روی زمین
*شناسایی پوشش گیاهی به منظور بدست آوردن اطلاعات از نوع طبقه ها و چگونگی قرار گرفتن طبقات در زیر آنها
فواید عکسهای هوایی:
*با عکس های هوایی می توان با سرعت بسیار زیاد منطقه را مورد مطالعه قرار داد ، و حال آنکه این عمل بوسیله نقشه برداری زمینی امکان پذیر نیست.
*چون هر جسم بتوسط عکسبرداری تصویر کاملی از خود عرضه می نماید ، و این عمل در زمان بسیار کوتاه انجام می گیرد.
* با عکس های هوایی شناسایی منطقه و تفسیر طبیعت آن در روی زمین انجام نمی شود ، بلکه در داخل آزمایشگاه صورت می پذیرد. بدین معنی که بلافاصله پس از برداشت عکس های هوایی ، کلیه عملیات وابسته درآزمایشگاه انجام می شود.
*مناطقی که به هیچ وجه قابل نقشه برداری نیستند ، مثلا مناطق خطرناک و غیر قابل دسترسی بوسیله عکسهای هوایی می توانند مورد بررسی و تفسیر قرار گیرند.