تبوک نام قلعه بلند و استواری بود که در نوار مرزی کشور
سوریه کنار چشمه آبی ساخته شده بود.
سوریه در زمان صدر اسلام از حکومتهای وابسته به
روم شرقی بود و مرزنشینان
شام، همگی مسیحی بودند. تمام فرمانداران مناطق مرزی زیر نظر حاکم شام بودند و او نیز مستقیماً زیر نظر امپراتور روم بود.
سقوط حکومت مکه و فتح آن در سال هشتم هجری توسط مسلمانان، امپراتوری روم را به فکر حمله علیه مسلمانان انداخت و به همین جهت سپاه بزرگی را در نوار مرزی شام مستقر کرد.
وقتی خبر این توطئه به پیامبر رسید، پیامبر تصمیم به مقابله گرفت؛ و این در شرایطی بود که
مدینه و مناطق اطراف آن تقریبا دچار قحطی شده بود. پیامبر برای تقویت روحیه مسلمانان فراخوان عمومی داد و مسلمانان اطراف مدینه و مکه را نیز به جهاد در راه خدا دعوت کرد. به دنبال دعوت پیامبر، 30 هزار نفر اعلام آمادگی کردند و درلشگرگاه مدینه که نامش
ثنیة الوداع بود، جمع شدند. از این تعداد 10 هزار نفر سواره نظام و 20 هزار پیاده بود. مقداری از هزینه نبرد با جمعآوری زکات تأمین شد و قرار شد طبق امر پیامبر هر قبیلهای برای خود پرچمی انتخاب کند.
مراجعه شود به:
تلاش ابوذر برای رسیدن به لشگر اسلام در جنگ تبوک
جانشینی علی علیه السلام ازطرف پیامبر در مدینه در غزوه تبوک
خنثی شدن توطئه قتل پیامبر در گردنه هرشی توسط منافقان در مسیر بازگشت از تبوک
نمایش ایمان و نفاق در ماجرای حرکت به سوی تبوک
توطئه مسجد ضرار و تخریب آن به امر پیامبراکرم صلی الله علیه و آله