منو
 صفحه های تصادفی
نوترکیبی سبب ترمیم DNA می شود
ارتباطات درون فردی
آزمایش‌های مربوط به نور و رنگ
بوئینگ727
حبشی بن قیس و شهادت در کربلا
امام خمینی - ساده زیستی
گوریل
سبک بیان قرآن
ایریدیم
خودمیان‌بینی
 کاربر Online
771 کاربر online
تاریخچه ی: غزل

::~~red:فیش ناتمام است.~~::









{img src=http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/show_image.php?id=20220}

غنا در ادبیات فارسی عمدتا در سه قالب غزل و مثنوی و رباعی مطرح است. اما تعزل قصیده همان است که در اواخر قرن پنجم مستقل شد و نوع ادبی غزل را به وجود آورد. غزل در قرن ششم که قصیده در حال زوال بود پا گرفت و در قرن هفتم رسما قصیده را عقب راند و به اوج رسید. ممدوح رفته بود و معشوق آمده بود. این معشوق گاهی زمینی است اما مانند معشوق تغزل پست نیست و در غزل لفظی عاشقانه مطرح است (سعدی) و گاهی آسمانی است و در غزل معنوی عارفانه (مولوی) مطرح است. قبلا گفتیم آنجا که تغزل قصیده پایان می یافت اسم ممدوح (پادشاه) می آمد و به آن بیت بیت تخلص می گفتند. در غزل در بیت پایانی (یا نزدیک به پایان) شاعر اسم خود را می آورد و بدان تخلص گویند. ادبیات غزل معمولاً بین 5 تا 10 بیت است. مطلع آن مصرع و طرح قافیه یی آن مانند قصیده است:
الف----الف
ب----الف
ج----الف

موضوعات اصلی غزل بیان احساسات و ذکر معشوق و شکایت از بخت روزگار است. هر چند غزلیات قدیم فارسی شباهت تامی به تغزل دارد اما فرق بین آنها یکی در معشوق مطرح در شعر است و دیگری در لحن شعر. لحن تغزلات شاد و لحن غزل غمگینانه است. تغزل بیرون گرایانه است و غزل درون گرایانه و معمولاً زبان تغزل حاوی مختصات سبک خراسانی و زبان غزل مشتمل بر خصوصیات سبک عراقی است. این است که ما در صفحات قبل دید مطرح در تغزل را حماسی دانستیم نه غنائی.

هر چند غزل فارسی تحت تأثیر ادبیات عرب بوجود آمد بدین معنی که در ادبیات عرب قصاید غنائی رواج یافت (در این زمان قصیده در ایران مدحی بود و غزل فقط در قسمت اول آن دیده می شود) و در قرن پنجم به تقلید از این قصاید غنایی غزل فارسی به عنوان نوع مستقلی از قصیده جدا شد، اما موضوعات غزل فارسی اصالت دارد و مثلاً غزل عرفانی به سبک شاعران ما در ادبیات عرب نادر است.









{img src=http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/show_image.php?id=20221}
__نمونه ای از غزل سعدی:__

~~green:هزار جهد بکردم که سر عشق بپوشم
هزار جهد بکردم که سر عشق بپوشم
نبود بر سر آتش میسرم که نجوشم
به هوش بودم از اول که دل به کس نسپارم
شمایل تو بدیدم نه صبر ماند و نه هوشم
حکایتی ز دهانت به گوش جان من آمد
دگر نصیحت مردم حکایتست به گوشم
مگر تو روی بپوشی و فتنه بازنشانی
که من قرار ندارم که دیده از تو بپوش
من رمیده دل آن به که در سماع نیایم
که گر به پای درآیم به دربرند به دوشم
بیا به صلح من امروز در کنار من امشب
که دیده خواب نکردست از انتظار تو دوشم
مرا به هیچ بدادی و من هنوز بر آنم
که از وجود تو مویی به عالمی نفروشم
به زخم خورده حکایت کنم ز دست جراحت
که تندرست ملامت کند چو من بخروشم
مرا مگوی که سعدی طریق عشق رها کن
سخن چه فایده گفتن چو پند میننیوشم
به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل
و گر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم~~

__نمونه ای از غزل حافظ:__

~~green:در دایره قسمت ما نقطه تسلیمیم
ای پادشه خوبان داد از غم تنهایی
دل بی تو به جان آمد وقت است که بازآیی
دایم گل این بستان شاداب نمیماند
دریاب ضعیفان را در وقت توانایی
دیشب گله زلفش با باد همیکردم
گفتا غلطی بگذر زین فکرت سودایی
صد باد صبا این جا با سلسله میرقصند
این است حریف ای دل تا باد نپیمایی
مشتاقی و مهجوری دور از تو چنانم کرد
کز دست بخواهد شد پایاب شکیبایی
یا رب به که شاید گفت این نکته که در عالم
رخساره به کس ننمود آن شاهد هرجایی
ساقی چمن گل را بی روی تو رنگی نیست
شمشاد خرامان کن تا باغ بیارایی
ای درد توام درمان در بستر ناکامی
و ای یاد توام مونس در گوشه تنهایی
در دایره قسمت ما نقطه تسلیمیم
لطف آن چه تو اندیشی حکم آن چه تو فرمایی
فکر خود و رای خود در عالم رندی نیست
کفر است در این مذهب خودبینی و خودرایی
زین دایره مینا خونین جگرم می ده
تا حل کنم این مشکل در ساغر مینایی
حافظ شب هجران شد بوی خوش وصل آمد
شادیت مبارک باد ای عاشق شیدایی~~

تاریخ شماره نسخه کاربر توضیح اقدام
 جمعه 27 مرداد 1385 [07:40 ]   11   حمیده کاشیان      جاری 
 پنج شنبه 26 مرداد 1385 [12:18 ]   10   حمیده کاشیان      v  c  d  s 
 پنج شنبه 26 مرداد 1385 [12:10 ]   9   حمیده کاشیان      v  c  d  s 
 پنج شنبه 26 مرداد 1385 [11:48 ]   8   حمیده کاشیان      v  c  d  s 
 دوشنبه 09 مرداد 1385 [11:40 ]   7   حمیده کاشیان      v  c  d  s 
 دوشنبه 09 مرداد 1385 [11:39 ]   6   حمیده کاشیان      v  c  d  s 
 دوشنبه 09 مرداد 1385 [11:38 ]   5   حمیده کاشیان      v  c  d  s 
 دوشنبه 09 مرداد 1385 [11:38 ]   4   حمیده کاشیان      v  c  d  s 
 شنبه 24 تیر 1385 [12:02 ]   3   حمیده کاشیان      v  c  d  s 
 شنبه 24 تیر 1385 [10:28 ]   2   حمیده کاشیان      v  c  d  s 
 شنبه 24 تیر 1385 [06:37 ]   1   حمیده کاشیان      v  c  d  s 


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..