تاریخچه ی:
غدد بزاقی
تفاوت با نگارش: 2
| + | {DYNAMICMENU()} |
| + | __واژهنامه__ |
| + | *((واژگان دستگاه گوارش و بیماریها)) |
| + | *((واژگان قلب و عروق)) |
| + | *((واژگان پوست و مو)) |
| + | *((واژگان چشم پزشکی)) |
| + | __مقالات مرتبط__ |
| + | *((آناتومی دستگاه گوارش)) |
| + | *((درمان ترشی معده)) |
| + | *((بیماری التهاب روده)) |
| + | *((دستگاه گوارشی)) |
| + | *((روده بزرگ)) |
| + | *((روده کوچک)) |
| + | *((ساختمان لوله گوارش)) |
| + | *((ساختمان معده)) |
| + | *((لوزوالمعده)) |
| + | *((کبد)) |
| + | __کتابهای مرتبط__ |
| + | *((کتابهای دستگاه گوارش و بیماریها)) |
| + | __[http://217.218.177.31/mavara/mavara-view_forum.php?forumId=60|انجمن پزشکی]__ |
| + | __سایتهای مرتبط__ |
| + | *سایتهای داخلی |
| + | **[http://pearl.sums.ac.ir/~grc/|مرکز تحقیقات بیماریهای گوارشی] |
| + | **[http://www.gldrc.org/|مرکز تخصصی کبد و دستگاه گوارشی] |
| + | **[http://www.rcgld.org/farsi/index.htm|مرکز تحقیقات بیماریهای گوارش و کبد] |
| + | **[http://iransalamat.com/?sectionId=8|پایگاه جامع اطلاع رسانی پزشکی ایران سلامت] |
| + | **[http://www.irteb.com/MEDICAL-IMAGE/atlasbimariha.htm|اطلس رنگی بیماریها] |
| + | *سایتهای خارجی |
| + | **[http://www.ddrcir.org/|مرکز تحقیقات بیماریهای گوارشی] |
| + | **[http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ulcerativecolitis.html|دستگاه گوارش و بیماریهای آن] |
| + | **[http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/digestivesystem.html|بیماریهای گوارشی] |
| + | **[http://www.hbi.ir/hosting/isf_emrc/index.htm|مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم] |
| + | __گالری تصویر__ |
| + | *[http://217.218.177.31/mavara/mavara-browse_gallery.php?galleryId=12|گالری علوم] |
| + | **[http://217.218.177.31/mavara/mavara-browse_gallery.php?galleryId=37|پزشکی و سلامت] |
| + | body= |
| + | |~| |
| + | {DYNAMICMENU} |
| !دیدکلی | | !دیدکلی |
| غدد موجود در ((بافت همبند)) زیر ((مخاط دهان)) که بطور مداوم ترشح میکنند، غدد بزاقی فرعی نامیده میشوند، که علاوه بر اینها سه زوج غده بزاقی اصلی به نامهای بناگوشی ، تحت فکی و زیر زبانی در دهان دیده میشود. غدد بزاقی از قسمتهای مترشحه و مجاری تشکیل شدهاند. سه نوع قسمت مترشحه به اسامی آسینی سروزی ، آسینی موکوسی و آسینهای مختلط و سه نوع مجرا به اسامی مجاری رابط ، مجاری مخطط و مجاری بین لبولی قابل تشخیص میباشند. | | غدد موجود در ((بافت همبند)) زیر ((مخاط دهان)) که بطور مداوم ترشح میکنند، غدد بزاقی فرعی نامیده میشوند، که علاوه بر اینها سه زوج غده بزاقی اصلی به نامهای بناگوشی ، تحت فکی و زیر زبانی در دهان دیده میشود. غدد بزاقی از قسمتهای مترشحه و مجاری تشکیل شدهاند. سه نوع قسمت مترشحه به اسامی آسینی سروزی ، آسینی موکوسی و آسینهای مختلط و سه نوع مجرا به اسامی مجاری رابط ، مجاری مخطط و مجاری بین لبولی قابل تشخیص میباشند. |
|
| |
|
| |
| | | |
| | | | | |
| {img src=img/daneshnameh_up/0/0d/salivary4.JPG} | | {img src=img/daneshnameh_up/0/0d/salivary4.JPG} |
| | | |
| | | |
| | | | |
|
| !آسینهای سروزی | | !آسینهای سروزی |
| آسینهای کروی هستند که از سلولهای هرمی بلند تشکیل شدهاند و حفره وسطی آسین نامشخص است. هسته سلولها گرد و در نزدیک قاعده قرار گرفته و ((سیتوپلاسم)) آنها در سطح راسی حاوی گرانولهای ترشحی است. با ((میکروسکوپ الکترونی)) ((شبکه آندوپلاسمی|شبکه آندوپلاسمی دانهدار)) گستردهای در قاعده سلولهای سروزی مشاهده میگردد که دلیل بر فعال بودن آنها از نظر پروتئین سازی است . ترشحات آسینهای سروزی ، مایع سروزی است که از پروتئینها و آنزیمهای مترشحه بوسیله سلولها و آب و املاح تشکیل شده است. سلولهای سروزی بر روی غشای پایه قرار گرفتهاند. | | آسینهای کروی هستند که از سلولهای هرمی بلند تشکیل شدهاند و حفره وسطی آسین نامشخص است. هسته سلولها گرد و در نزدیک قاعده قرار گرفته و ((سیتوپلاسم)) آنها در سطح راسی حاوی گرانولهای ترشحی است. با ((میکروسکوپ الکترونی)) ((شبکه آندوپلاسمی|شبکه آندوپلاسمی دانهدار)) گستردهای در قاعده سلولهای سروزی مشاهده میگردد که دلیل بر فعال بودن آنها از نظر پروتئین سازی است . ترشحات آسینهای سروزی ، مایع سروزی است که از پروتئینها و آنزیمهای مترشحه بوسیله سلولها و آب و املاح تشکیل شده است. سلولهای سروزی بر روی غشای پایه قرار گرفتهاند. |
| !آسین موکوسی | | !آسین موکوسی |
| آسینهای کروی یا لولهای هستند که از سلولهای هرمی کوتاه و حفره وسطی نسبتا مشخص تشکیل شدهاند. ((هسته سلولها|هسته سلولها)) پهن ، چسبیده به قاعده سلول قرار گرفتهاند. چون محتویات سلولهای موکوسی ضمن آماده سازی بافت ، حل شده و از بین میروند، آسینهای موکوسی زیر میکروسکوپ کف آلود و روشن دیده میشوند.
با میکروسکوپ الکترونی مشاهده شده است که سلولها حاوی گرانولهای موکوسی متعدد در سیتوپلاسم راس خود و شبکه آندوپلاسمی توسعه نیافته میباشند. ترشحات آسینهای موکوسی ، مایع موکوسی است که از ((گلیکو پروتئینها|گلیکو پروتئینهای اسیدی)) مترشحه از ((سلول انسانی|سلولها)) و آب و املاح تشکیل شده است . در آسینهای موکوسی همانند آسینهای سروزی سلولهای مترشحه بر روی غشای پایه قرار گرفتهاند. | | آسینهای کروی یا لولهای هستند که از سلولهای هرمی کوتاه و حفره وسطی نسبتا مشخص تشکیل شدهاند. ((هسته سلولها|هسته سلولها)) پهن ، چسبیده به قاعده سلول قرار گرفتهاند. چون محتویات سلولهای موکوسی ضمن آماده سازی بافت ، حل شده و از بین میروند، آسینهای موکوسی زیر میکروسکوپ کف آلود و روشن دیده میشوند.
با میکروسکوپ الکترونی مشاهده شده است که سلولها حاوی گرانولهای موکوسی متعدد در سیتوپلاسم راس خود و شبکه آندوپلاسمی توسعه نیافته میباشند. ترشحات آسینهای موکوسی ، مایع موکوسی است که از ((گلیکو پروتئینها|گلیکو پروتئینهای اسیدی)) مترشحه از ((سلول انسانی|سلولها)) و آب و املاح تشکیل شده است . در آسینهای موکوسی همانند آسینهای سروزی سلولهای مترشحه بر روی غشای پایه قرار گرفتهاند. |
|
| |
|
| |
| | | |
| | | | | |
| {img src=img/daneshnameh_up/d/d1/salivary3.JPG} | | {img src=img/daneshnameh_up/d/d1/salivary3.JPG} |
| | | |
| | | |
| | | | |
|
| !آسین مختلط | | !آسین مختلط |
| آسینهایی هستند از نوع لولهای یا کروی که از سلولهای موکوسی و تعدادی از سلولهای سروزی تشکیل شدهاند. سلولهای سروزی که به صورت کلاهک قرار میگیرند، __~~green:هلال ژیانوزی~~__ نامیده میشوند. | | آسینهایی هستند از نوع لولهای یا کروی که از سلولهای موکوسی و تعدادی از سلولهای سروزی تشکیل شدهاند. سلولهای سروزی که به صورت کلاهک قرار میگیرند، __~~green:هلال ژیانوزی~~__ نامیده میشوند. |
| !مجاری رابط | | !مجاری رابط |
| مجاری باریکی هستند که مرتبط با آسینهای ترشحی قرار گرفتهاند و سلولهای پوشاننده آنها مکعبی و حاوی شبکه آندوپلاسمی نسبتا گستردهای هستند. | | مجاری باریکی هستند که مرتبط با آسینهای ترشحی قرار گرفتهاند و سلولهای پوشاننده آنها مکعبی و حاوی شبکه آندوپلاسمی نسبتا گستردهای هستند. |
| !مجاری مخطط | | !مجاری مخطط |
| مجراهای نسبتا بزرگی هستند که در بین آسینها دیده میشوند و وجود چینهای قاعدهای متعدد و ((میتوکندری|میتوکندریهای فراوان)) در سلولهای آنها باعث مخطط دیده شدن قاعده سلولها میباشد. این سلولها مشخصات سلولهای انتقال دهنده یونها را دارا هستند و با افزودن و باز جذب مواد باعث تغییر ترکیب بزاق مترشحه بوسیله آسینها میگردند. | | مجراهای نسبتا بزرگی هستند که در بین آسینها دیده میشوند و وجود چینهای قاعدهای متعدد و ((میتوکندری|میتوکندریهای فراوان)) در سلولهای آنها باعث مخطط دیده شدن قاعده سلولها میباشد. این سلولها مشخصات سلولهای انتقال دهنده یونها را دارا هستند و با افزودن و باز جذب مواد باعث تغییر ترکیب بزاق مترشحه بوسیله آسینها میگردند. |
| !مجاری بین لبولی | | !مجاری بین لبولی |
| این مجاری از به هم پیوستن مجاری داخل لبولی حاصل و در ((بافت همبند)) بین لبولها مشاهده میگردند. ((بافت پوششی)) ، پوشاننده این مجاری از نوع منشوری ساده و بلند میباشند. مجاری بین لبولی به هم پیوسته ، و مجاری بزرگتر بین لبولی را بوجود میآورند که اپی تلیوم پوشاننده آنها از منشوری ساده تا مکعبی مطبق و نهایتا سنگفرشی مطبق تغییر میکند.
هر غده بزاقی توسط کپسولی از بافت همبند احاطه شده است که انشعابات آن به درون غده نفوذ کرده و آنرا به لوب و لبولها تقسیم مینماید. ((رگ|رگهای خونی)) و ((رگ لنفی|لنفی)) و اعصاب خود کار از یک ناحیه وارد غده شده و پس از انشعاب وارد بافت همبند بین لبولی و بین لوبی گردیده و نهایتا اجزا ترشحی را در بر میگیرند. | | این مجاری از به هم پیوستن مجاری داخل لبولی حاصل و در ((بافت همبند)) بین لبولها مشاهده میگردند. ((بافت پوششی)) ، پوشاننده این مجاری از نوع منشوری ساده و بلند میباشند. مجاری بین لبولی به هم پیوسته ، و مجاری بزرگتر بین لبولی را بوجود میآورند که اپی تلیوم پوشاننده آنها از منشوری ساده تا مکعبی مطبق و نهایتا سنگفرشی مطبق تغییر میکند.
هر غده بزاقی توسط کپسولی از بافت همبند احاطه شده است که انشعابات آن به درون غده نفوذ کرده و آنرا به لوب و لبولها تقسیم مینماید. ((رگ|رگهای خونی)) و ((رگ لنفی|لنفی)) و اعصاب خود کار از یک ناحیه وارد غده شده و پس از انشعاب وارد بافت همبند بین لبولی و بین لوبی گردیده و نهایتا اجزا ترشحی را در بر میگیرند. |
|
| |
|
| |
| | | |
| | | | | |
| {img src=img/daneshnameh_up/e/e1/salivary2.JPG} | | {img src=img/daneshnameh_up/e/e1/salivary2.JPG} |
| | | |
| | | |
| | | | |
|
| !غدد بناگوارشی | | !غدد بناگوارشی |
| این غدد در زیر و مقابل ((گوش|گوشها)) قرار گرفتهاند و تقریبا همه آسینهای تشکیل دهنده آن سروزی هستند. بافت همبند بین لبولی در این غده حاوی ((بافت چربی|چربی)) ، ((پلاسماسل)) و ((لنفوسیت|لنفوسیتها)) است. پلاسماسلها مسئول ترشح ((آنتی بادی)) میباشند که پس از بسته شدن به پروتئینهای اتصالی مترشحه از مجاری رابط و مخطط به حفره دهانی منتقل میگردد. این غدد مسئول ترشح 25 درصد بزاق میباشند و ترشحات هر غده توسط مجرایی به مقابل دومین دندان مولار ، در حفره دهانی تخلیه میگردد. ((عفونت ویروسی)) این غده ((بیماری اوریون|اوریون)) نامیده میشود. در بعضی از حیوانات غده پاروتید ترشح کننده مواد سمی است. | | این غدد در زیر و مقابل ((گوش|گوشها)) قرار گرفتهاند و تقریبا همه آسینهای تشکیل دهنده آن سروزی هستند. بافت همبند بین لبولی در این غده حاوی ((بافت چربی|چربی)) ، ((پلاسماسل)) و ((لنفوسیت|لنفوسیتها)) است. پلاسماسلها مسئول ترشح ((آنتی بادی)) میباشند که پس از بسته شدن به پروتئینهای اتصالی مترشحه از مجاری رابط و مخطط به حفره دهانی منتقل میگردد. این غدد مسئول ترشح 25 درصد بزاق میباشند و ترشحات هر غده توسط مجرایی به مقابل دومین دندان مولار ، در حفره دهانی تخلیه میگردد. ((عفونت ویروسی)) این غده ((بیماری اوریون|اوریون)) نامیده میشود. در بعضی از حیوانات غده پاروتید ترشح کننده مواد سمی است. |
| !غدد تحت فکی | | !غدد تحت فکی |
| این غدد در زیر فک تحتانی و در طرفین گردن قرار گرفتهاند. اکثریت آسینهای تشکیل دهنده غده تحت فکی از سروزی و مابقی از نوع موکوسی و مخطط میباشند. این غده مسئول ترشح 70 درصد از بزاق میباشد. ترشحات هر غده توسط مجرایی به کف دهان در طرفین ((بافت زبان|بند زبان)) تخلیه میگردد. | | این غدد در زیر فک تحتانی و در طرفین گردن قرار گرفتهاند. اکثریت آسینهای تشکیل دهنده غده تحت فکی از سروزی و مابقی از نوع موکوسی و مخطط میباشند. این غده مسئول ترشح 70 درصد از بزاق میباشد. ترشحات هر غده توسط مجرایی به کف دهان در طرفین ((بافت زبان|بند زبان)) تخلیه میگردد. |
| !غدد زیر زبانی | | !غدد زیر زبانی |
| این غدد در کف ((دهان|حفره دهانی)) و در طرفین بند زبان قرار گرفتهاند. آسینهای تشکیل دهنده غدد زیر زبانی عمدتا از نوع موکوسی و بقیه از نوع سروزی و مخطط میباشند. ترشحات این غدد توسط مجرای کوتاهی به نام __~~green:بارتولن~~__ به کف حفره دهانی (در مجاورت یا محل باز شدن غده تحت فکی) تخلیه میگردد. | | این غدد در کف ((دهان|حفره دهانی)) و در طرفین بند زبان قرار گرفتهاند. آسینهای تشکیل دهنده غدد زیر زبانی عمدتا از نوع موکوسی و بقیه از نوع سروزی و مخطط میباشند. ترشحات این غدد توسط مجرای کوتاهی به نام __~~green:بارتولن~~__ به کف حفره دهانی (در مجاورت یا محل باز شدن غده تحت فکی) تخلیه میگردد. |
|
| |
|
| |
| | | |
| | | | | |
| {img src=img/daneshnameh_up/4/45/salivary1.JPG} | | {img src=img/daneshnameh_up/4/45/salivary1.JPG} |
| | | |
| | | |
| | | | |
|
| !بزاق(Saliva) | | !بزاق(Saliva) |
| ترشحات غدد بزاقی در مجموع بزاق نامیده میشوند که اعمال زیر را عهدهدار میباشد. | | ترشحات غدد بزاقی در مجموع بزاق نامیده میشوند که اعمال زیر را عهدهدار میباشد. |
| #مرطوب نگهداشتن مخاط دهان که تکلم و جویدن غذا را تسهیل میکند.
| | #مرطوب نگهداشتن مخاط دهان که تکلم و جویدن غذا را تسهیل میکند.
|
| #عمل حفاظتی با داشتن ((آنتی بادی)) و عوامل ضد باکتریایی نظیر ((لاکتوفرین)) و ((لیزوزیزم)).
| | #عمل حفاظتی با داشتن ((آنتی بادی)) و عوامل ضد باکتریایی نظیر ((لاکتوفرین)) و ((لیزوزیزم)).
|
| #هضم اولیه ((کربوهیدراتها|مواد قندی)) با داشتن ((آمیلاز)).
| | #هضم اولیه ((کربوهیدراتها|مواد قندی)) با داشتن ((آمیلاز)).
|
| ترشحات بزاق توسط عوامل مکانیکی و اعصاب بطور خود کار کنترل میگردد. ((اعصاب سمپاتیک و پارا سمپاتیک)) استثنائا در این مورد هر دو به عنوان معادل کننده میباشند، بطوری که تحریک اعصاب پارا سمپاتیک (از طریق بو و مزه غذا) ترشحات آبکی بزاق و تحریک اعصاب سمپاتیک ، ترشحات پروتئینی بزاق را افزایش میدهند. | | ترشحات بزاق توسط عوامل مکانیکی و اعصاب بطور خود کار کنترل میگردد. ((اعصاب سمپاتیک و پارا سمپاتیک)) استثنائا در این مورد هر دو به عنوان معادل کننده میباشند، بطوری که تحریک اعصاب پارا سمپاتیک (از طریق بو و مزه غذا) ترشحات آبکی بزاق و تحریک اعصاب سمپاتیک ، ترشحات پروتئینی بزاق را افزایش میدهند. |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
| *((آناتومی)) | | *((آناتومی)) |
| *((حلق)) | | *((حلق)) |
| *((دستگاه عصبی)) | | *((دستگاه عصبی)) |
| *((دستگاه غدد درون ریز)) | | *((دستگاه غدد درون ریز)) |
| *((دستگاه گوارشی)) | | *((دستگاه گوارشی)) |
| *((دهان)) | | *((دهان)) |
| *((زبان)) | | *((زبان)) |
| *((ساختار غدد داخلی)) | | *((ساختار غدد داخلی)) |
| *((ساختمان لوله گوارش)) | | *((ساختمان لوله گوارش)) |
| *((لوزهها)) | | *((لوزهها)) |
| *((هضم غذا و آنزیمهای موثر بر آن)) | | *((هضم غذا و آنزیمهای موثر بر آن)) |