| عفونت کلیه که باعث اختلال سیستم ادراری شده و به دو صورت دیده می شود که هر کدام آنها باعث عفونت کلیه می شود. پیلونفریت که می‌تواند به صورت حاد و مزمن باشد یعنی عفونت مجاری ادراری فوقانی می‌باشد. و گلومرونفریت که این هم می‌تواند به صورت حاد و مزمن باشد. و شامل عفونت و التهاب ساختمان گلومرول می‌باشد. |
پیلونفریت
عفونت باکتریال لگنچه‌ها ، توبولها و بافت بینابینی یک یا هر دو کلیه است.
علت پیلونفریت
گاهی از
کلیه منشا می‌گیرد مثلا در مورد سنگها ، بدخیمی ، هیدرنفروز یا ترومایی که مقاومت میزبان را کاهش می‌دهد، اما اکثر عفونتهای کلیه ناشی از گسترش فرآیندهای عفونی واقع در یک مکان دیگر می‌باشند. مثانه معمولترین محل می‌باشد. باکتریها عمدتا از طریق بالارونده از حالب به کلیه می‌روند، گردش خون لنف نیز کانالهایی برای انتقال ارگانیسمها فراهم می‌آورد. پیلونفریت به دو صورت حاد و مزمن وجود دارد.
پیلونفریت حاد
غالبا از آلودگی باکتریایی پیشابراه یا پس از دستکاری مجرا (مثلا سونداژ یا سیتوسکوپی) ایجاد می‌شود.
علایم بالینی پیلونفریت حاد
تب بالا ، لرز ، تهوع ، درد پهلو در سمت مبتلا ، سردرد ، درد عضلانی و ضعف عمومی ، گاهی سوزش ادراری ، تکرار ادراری ، احساس نیاز به دفع و سایر علایم سیستیت مشاهده می‌شود. ادرار کدر یا خونی بدبو همراه با افزایش کیست‌های گلبول سفید و دفع گلبولهای سفید می‌باشد.
تشخیص پیلونفریت حاد
- اوروگرافی وردیدی
- سونوگرافی
- کشت ادرار
- آنتی پدوگرام
درمان پیلونفریت حاد
روش معمول تجویز آنتی بیوتیکهای تزریقی به مدت 3 تا 5 روز است تا زمانی که بیمار به مدت 24 تا 48 ساعت فاقد تب باشد، سپس درمان خوراکی به مدت 2 تا 4 هفته ادامه می‌یابد.
پیلونفریت مزمن
غالبا به دنبال انسداد مزمن همراه با ریفلاکس یا اختلالات مزمن می‌باشد که باعث عفونت کلیه می‌شود. عوامل خطرساز ابتلا به پیلونفریت شامل سابقه
دیابت ،
هیپرتانسیون ،
سنگهای مزمن کلیوی ، سیستیت مزمن ، وجود اختلالات ساختمانی مجاری ادراری و وجود اجسام خارجی مثل سنگها می‌باشد.
علایم بالینی پیلونفریت مزمن
معمولا بیماران شکایت خاصی ندارند ، به صورت اتفاقی در بیماران ارزیابی شده از نظر هیپرتانسیون تشخیص داده می‌شود. هیپرتانسیون به تنهایی شایعترین تظاهر این بیماری به شمار می رود.
تشخیص پیلونفریت مزمن
- اروگرافی وریدی
- اندازه گیری اوره ، کراتی نین و کلیرانس کراتی نین
درمان پیلونفریت مزمن
درمان ضد میکروبی بر اساس آنتی بیوگرام معمولا
نیتروفورانتوئین و یا ترکیب
کوریموکسازول (باکتریوم) برای سرکوب باکتریها استفاده می‌شود. به علت ضعف کلیه‌های درگیر در ترشح داروهای ضد میکروبی کنترل دقیق عملکرد کلیه‌ها ، صورت گیرد. جهت تصحیح هر یک از اختلالات زمینه‌ای که سبب پیلونفریت شده‌اند ریفلاکس یا سنگهای ادراری از روش درمان جراحی استفاده شود.
گلومرونفریت
عفونت لوله‌های گلومری کلیه بوده که به صورت حاد و مزمن می‌باشد.
گلومرونفریت حاد
اصطلاحی است که مجموعه‌ای از بیماریها را در بر می‌گیرد که اکثریت آنها ناشی از یک واکنش ایمونولوژیک می‌باشد که به نوبه خود موجب تغییرات
تکثیر سلولی و التهابی در ساختمان گلومرول می‌شوند. گلومرونفریت حاد دو نوع است:
- گلومرونفریت پس از عفونت: بطور کلاسیک یک عفونت استرپتوکوکی بتاهمولتیک (یک نوع باکتری) در جای دیگر از بدن وجود داشته است ، بطور معمول 21 ساعت پس از عفونت تنفسی یا پوستی روی می‌دهد. عمدتا در بچه‌ها است (95 درصد) ، در بزرگسالان 30 درصد موارد منجر به نارسایی مزمن کلیه می‌شود.
- گلومرونفریت عفونی: در ارتباط با عفونتهای باکتریال ، ویروسی یا انگلی در جای دیگری از بدن است که طی چند روز پس از فرآیند عفونی اولیه ایجاد می‌گردد.
علایم بالینی
هماچوری (وجود خون در ادرار) همراه با کیست‌های گلبول قرمز و پروتئین اوری ، تب و لرز ، ضعف ، رنگ پریدگی ، بی اشتهایی ، تهوع ، استفراغ ، ادم عمومی بخصوص تورم صورت و دور حدقه چشم ها معمول است. بیمار ممکن است دچار ایست ، افوزیون پلور (پرده جنب) و نارسایی احتقایی قلب باشد ، سردرد ، هیپوتانسیون متوسط تا شدید ، کاهش قدرت بینایی ، ادم شبکیه ، درد شکم یا پهلو (احتمالا ناشی از ادم کلیه و اتساع کپسول کلیوی) ، اولیگوری (وجود اوره در ادرار) و آنوری ممکن است تا چندین روز وجود داشته باشد.
ارزیابی و تشخیص
- علامت اولیه هماتوری و میکروسکوپی و هماچوری واضح است.
- پروتئینوری (وجود پروتئین در ادرار)
- افزایش تیترآنتی استرپتولیزین O
- افزایش کراتینین و اوره سرم
- آنمی (کم خونی)
درمان
آنتی بیوتیک (
پنی سیلین جهت استرپتوکوک) به منظور رفع عفونتهای زمینه ساز بکار می‌رود. اضافه مایعات و هیپرتانسیون (افزایش
فشار خون شریانها) توسط داروهای مدر ، داروهای ضد فشار خون و محدودیت آب و سدیم رژیم غذایی درمان می‌شود. ممکن است از کورتیکوستروئیدها و مواد مهار کننده ایمنی (مثلا آزاتیوپرین سیکلوفسفاید) استفاده شود.
گلومرونفریت مزمن
مجموعه متنوعی از بیماریها با علل گوناگون را در بر می‌گیرد. با نابود شدن گلومرولها و توبولها به واسطه فرآیندهای پاتولوژیک ، کلیه‌ها کوچک می‌شوند و به شدت جمع می‌گردند. بافت فیبرواسکار جانشین
بافت کلیوی می‌گردد. اسکروز عروق خونی کلیوی نیز روی می‌دهد. به همین صورت باعث عفونت کلیه می‌شود.
علایم بالینی
احساس ناخوشی ، کاهش وزن ، ادم ، تحریک پذیری ، کدورت ذهنی فزاینده ، احساس طعم فلزی در دهان ، پلی اوری (پر ادراری) ، سردرد ، سرگیجه و اختلالات گوارشی و مشکلات تنفسی و نشانه عمده بیماری هیپرتانسیون است.
ارزیابی و تشخیص
در
تجزیه ادرار ، ثابت بودن وزن مخصوص ، مقادی کم پروتئنوری ، در حالات شدید گرفتن قالبهای ادرار گلبولهای سفید خون ، سلولهای توبولهای کلیوی و هماتوری مداوم به چشم می‌خورد.
درمان
- در صورت بالا بودن فشار خون ، با محدودیت آب و سدیم ، فشار خون پایین آورده می شود.
- برای بهبود وضعیت تغذیه‌ای بیمار ، پروتئینهای دارای ارزش بیولوژیک بالا داده شود.
- عفونت ادراری را سریعا درمان کنید.
- به منظور کاهش بار مایعات از دیورتیکها استفاده کنید.
- در صورت پیدایش ادم شدید ، برای راحتی بیشتر و دفع ادرار بهتر ، سر تخت بیمار را بالا ببرید.
- بیمار را روزانه توزین کنید.
- بر اساس توانایی کلیه‌های بیمار در دفع آب و سدیم ، میزان سدیم و آب دریافتی بیمار را تنظیم نمائید.
- در مراحل اولیه دوره بیماری ، دیالیز به منظور شرایط مطلوب فیزیکی بیمار ، جلوگیری از بهم خوردن تعادل آب و الکترولیت و تقلیل خطر پیدایش عوارض نارسایی کلیه صورت می‌گیرد.
مباحث مرتبط با عنوان
