تاریخچه ی:
عظمت ایران در دوران سلجوقیان
تفاوت با نگارش: 5
| | + | ::{img src=img/daneshnameh_up/a/af/baner82b.jpg}:: |
| | !حکومت سلجوقیان، دورانی از عظمت و ثبات نسبی | | !حکومت سلجوقیان، دورانی از عظمت و ثبات نسبی |
| | در فاصله زمانی بین روی کار آمدن سلجوقیان «حدود 430 ق / 1038 م» تا برچیده شدن دولت خوارزمشاهیان «616 ق / 1219 م» تمدن و فرهنگ ایران یک دوران عظمت و ثبات بالنسبه پر رونق را تجربه کرد، گرچه ضعف و فتور نظام اجتماعی و عدم همپایی آن با چنین شکوفایی، ادامه و رشد آن را عقیم گذاشت . | | در فاصله زمانی بین روی کار آمدن سلجوقیان «حدود 430 ق / 1038 م» تا برچیده شدن دولت خوارزمشاهیان «616 ق / 1219 م» تمدن و فرهنگ ایران یک دوران عظمت و ثبات بالنسبه پر رونق را تجربه کرد، گرچه ضعف و فتور نظام اجتماعی و عدم همپایی آن با چنین شکوفایی، ادامه و رشد آن را عقیم گذاشت . |
| | *این دوره را میتوان عهد کلاسیک فرهنگ در تاریخ ایران اسلامی تلقی کرد. دوران درخشندگی علوم و فرهنگ اسلامی، اما خالی از اعتلاء و عظمت و شکوه، اما عاری از امید به ارتقاء. | | *این دوره را میتوان عهد کلاسیک فرهنگ در تاریخ ایران اسلامی تلقی کرد. دوران درخشندگی علوم و فرهنگ اسلامی، اما خالی از اعتلاء و عظمت و شکوه، اما عاری از امید به ارتقاء. |
| | *ایجاد مدارس و کتابخانهها و خانقاهها و رباطها و مساجد، اکثر شهرهای خراسان و عراق - ولایات جبال - را به صورت مراکز فعال علمی و مذهبی درآورد و در بسط و توسعه فرهنگ عصر تأثیر فراوان گذاشت. | | *ایجاد مدارس و کتابخانهها و خانقاهها و رباطها و مساجد، اکثر شهرهای خراسان و عراق - ولایات جبال - را به صورت مراکز فعال علمی و مذهبی درآورد و در بسط و توسعه فرهنگ عصر تأثیر فراوان گذاشت. |
| | *ادبیات و شعر هم مورد توجه پادشاهان واقع شد و رواج فوق العاده آن حتی علماء و صوفیان را هم به شعر و شاعری جلب کرد و تأثیر معارف اهل مدرسه و اهل خانقاه را در سبک بیان شعر و حتی در محتوای آن ظاهر داشت. | | *ادبیات و شعر هم مورد توجه پادشاهان واقع شد و رواج فوق العاده آن حتی علماء و صوفیان را هم به شعر و شاعری جلب کرد و تأثیر معارف اهل مدرسه و اهل خانقاه را در سبک بیان شعر و حتی در محتوای آن ظاهر داشت. |
| | * تعداد زیادی کتابهای علمی در زمینههای گوناگون دانش و معارف رایج عصر هم به فارسی و نیز به عربی تصنیف و شامع شد. | | * تعداد زیادی کتابهای علمی در زمینههای گوناگون دانش و معارف رایج عصر هم به فارسی و نیز به عربی تصنیف و شامع شد. |
| | * ثروت و سخاوت تعدادی رجال دولت و پادشاهان موجب حفظ هنرهای موروثی گردید و به برخی از آنان مجال نیل به توسعه و کمال داد. | | * ثروت و سخاوت تعدادی رجال دولت و پادشاهان موجب حفظ هنرهای موروثی گردید و به برخی از آنان مجال نیل به توسعه و کمال داد. |
| | البته در ایجاد و تنظیم سازمانها و نهادهایی که در این عصر بالنسبه شکل کامل یافت و تا مدتها بعد از عصر سلجوقیان هم به همان الگو باقی ماند، پادشاهان این سلسله و امیران ترک و ترکمان نقشی نداشتند، اما تأثیر آنها در ایجاد امنیت نسبی که دوام و توسعه این نهادها بدان وابسته بود، قابل ملاحظه بود. | | البته در ایجاد و تنظیم سازمانها و نهادهایی که در این عصر بالنسبه شکل کامل یافت و تا مدتها بعد از عصر سلجوقیان هم به همان الگو باقی ماند، پادشاهان این سلسله و امیران ترک و ترکمان نقشی نداشتند، اما تأثیر آنها در ایجاد امنیت نسبی که دوام و توسعه این نهادها بدان وابسته بود، قابل ملاحظه بود. |
| | {image src= http://www.bbc.co.uk/worldservice/images/2006/05/20060529121904newspix-3-afp.jpg} | | {image src= http://www.bbc.co.uk/worldservice/images/2006/05/20060529121904newspix-3-afp.jpg} |
| | !وزارت وزیران با کفایت و رقم خوردن دورانی زرین | | !وزارت وزیران با کفایت و رقم خوردن دورانی زرین |
| | به هر حال این نکته نیز از شگفتیهای تاریخ این مرز و بوم است که پر بارترین، پر آوازهترین و طلاییترین ادوار آن در پایان سدههای نخستنی اسلامی، مقارن فرمانروایی قومی بیگانه، خشن و ناشناخته و بیابانگرد بود که در عهد سامانیان و غزنویان بیشتر به حال بیابانگردی و راهزنی در اطراف ((بخارا)) و مرزهای شمالی خراسان سر میکردند و هیچ گونه پیوند قابل ملاحظهای با تمدن و فرهنگ شهر نشینی نداشتند. عامل عمده توفیق آنها در نیل به این موفقیت غیر منتظره، اتکاء آنها بر ایمان مذهبی و اعتمادشان بر دستگاه وزارت بود که هر چند در اواخر چندان استوار نماند، در همان آغاز کار به استقرار دولت و قدرت و شوکت آنها کمک بسیار کرد. این که ((خواجه نظام الملک)) وزیر در اواخر عمر که از جانب سلطان تهدید به عزل شد، گفته بود «دولت آن تاج به این دوات وابسته است» نقش وزارت را درتوسعه و تنظیم دولت آنها خاطر نشان میکرد و حوادث بعدی نیز نشان داد که خواجه گزاف نمیگفت. | | به هر حال این نکته نیز از شگفتیهای تاریخ این مرز و بوم است که پر بارترین، پر آوازهترین و طلاییترین ادوار آن در پایان سدههای نخستنی اسلامی، مقارن فرمانروایی قومی بیگانه، خشن و ناشناخته و بیابانگرد بود که در عهد سامانیان و غزنویان بیشتر به حال بیابانگردی و راهزنی در اطراف ((بخارا)) و مرزهای شمالی خراسان سر میکردند و هیچ گونه پیوند قابل ملاحظهای با تمدن و فرهنگ شهر نشینی نداشتند. عامل عمده توفیق آنها در نیل به این موفقیت غیر منتظره، اتکاء آنها بر ایمان مذهبی و اعتمادشان بر دستگاه وزارت بود که هر چند در اواخر چندان استوار نماند، در همان آغاز کار به استقرار دولت و قدرت و شوکت آنها کمک بسیار کرد. این که ((خواجه نظام الملک)) وزیر در اواخر عمر که از جانب سلطان تهدید به عزل شد، گفته بود «دولت آن تاج به این دوات وابسته است» نقش وزارت را درتوسعه و تنظیم دولت آنها خاطر نشان میکرد و حوادث بعدی نیز نشان داد که خواجه گزاف نمیگفت. |
