ابو عمرو عامر بن فهیره ازدی، حدود بیست سال قبل از بعثت پیامبر اسلام، در میان قبیله ازد به دنیا آمد. وی در همان اوان نوجوانی به بردگی طفیل بن عبدالله بن سخبره*، برادر مادری
عایشه، در آمد. مورخان اسلامی وی را از پیشگامان در اسلام بر می شمارند که در همان دوره سه ساله دعوت سرّی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و قبل از اقامت آن حضرت در خانه ارقم اسلام آورد. از این جهت در راه اسلام شکنجه زیادی دید و از شکنجه شدگان به حساب می آید.
بنا به روایت
ابن ابی الحدید معتزلی از واقدی و ابن اسحاق، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم، عامره بن فهیره و
بلال بن ابی رباح را خرید و آزاد ساخت. ولی دیگر مورخان
اهل سنت آورده اند که
ابوبکر او را خرید و آزاد نمود و او تا هنگام هجرت چوپان ابی بکر بود و گوسفندهای او را به چراگاه های
مکه می برد.
به هنگام هجرت تاریخی پیامبر بزرگ اسلام صلیاللهعلیهوآلهوسلم، وی به همراه ابوبکر مصاحب رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بود و در مدینه بر سعد بن خیثمه وارد شد و در منزل وی اقامت گزید. به هنگام برقراری
عقد اخوت اسلامی، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بین او و حارث بن اوس بن معاذ انصاری پیمان برادری استوار ساخت. او در
جنگ بدر و
جنگ احد شرکت داشتند و سرانجام در سال چهارم هجرت در حادثه
بئر معونه، در سن چهل سالگی به شهادت رسید.
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم که از شهادت مجاهدان و مبلغان اسلامی در ماجرای بئر معونه سخت ناراحت و خشمگین بود، مدت چهل روز بر قاتلان آنان نفرین کرد. برخی از مورخان اهل سنت، به جهت قرابت و نزدیکی عامر بن فهیره با آل ابی بکر، برای وی کراماتی ساخته اند که از جمله آن این است که وقتی عامر کشته شد، بدنش به آسمان پرواز کرد و دیگر جسدش دیده نشد! و بنا روایت دیگری آمده که ملائکه پیکر وی را به خاک سپردند!
- ابن اثیر جزری، نام پدر طفیل را حارث ضبط کرده است.
منابع:
اسدالغابه، ج 3، ص 136؛ الطبقات، ج 3، ص 230؛ الاستیعاب، ج 3، ص 7؛ الاصابه، ج 2، ص 256؛ قاموس الرجال، ج 5، ص 621؛ شرح نهج البلاغه، ج 13، ص 273