تاریخچه ی:
صنعت چسب سازی
!نگاه اجما لی:
هرچند از چسب در صنعت , مخصوص آبنوس کاران و صحافان و بیشتر برای چسباندن قطعات چوبی و یا اشیای کاغذی بود.اما به تدریج دامنه کاربرد آن گسترش یافت.به طوری که امروزه به جای استفاده از میخ , پیچ , بست , لولا و... برای اتصال قطعات فلزی , چوبی , کائوچویی , ... از بخاری گرفته تا تهیه اسباب بازی , صنایع مونتاژ و حتی برخی از قسمتهای
هواپیماهای مافوق صوت , از چسب های گوناگون و ویژه ای که به روش سنتزی تهیه می شوند , استفاده می شود.
!تاریخچه:
سابقه استفاده از چسب توسط انسان را می توان در واقع از عصر سنگ و دوران غارنشینی در تهیه تیر وکمان و یا نقاشی حیوانات غول پیکر بر روی تخته سنگها با استفاده از رنگدانه ها , دانست.بدون شک , خون نخستین ماده ای بود که بشر از آن به عنوان چسب استفاده می کرد که البته کیفیت خوبی نداشت و متداول نشد.به تدریج بشر به وجود مواد چسب دار طبیعی پی برد و استفاده از آنها را آموخت.در واقع اولین واده چسب دار که به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته بود , مواد نشاسته ای , قندی , صمغ ها , و شیره های برخی از گیاهان بود. مثلاً رومیان از سقز (ماده چسب دار و صمغی که از درختان برگ سوزنی نظیر سرو و کاج و یا صنوبر ترشح می شود) در کشتی سازی استفاده می کردند.به تدریج مواد دیگری مانند موم , عسل , و یا مواد ژله مانندی از ماهی , شاخ حیوانات یا شیر و تخم مرغ به کار گرفته شده بعدها , با پیشرفت صنایع و استخراج و پالایش نفت , از قیر و قطران چوب و .. به عنوان چسب استفاده به عمل آمد.اگر چه کائوچوی طبیعی (شیوه لاتکس)از مدتها قبل شناخته شده بود , اما چون حلال مناسبی برای آن موجود نبود , کاربردی به عنوان مادة چسبی پیدا نکرد تا اینکه با دستیابی به روغن های نفتی که کائوچو را در خود حل کرده و مایع چسبناکی را به وجود می آورند , کاربرد آن به عنوان مادة چسبی متداول شد.
!تعریف:
چسب ها از دسته مواد پلیمر و ماکرو مولکولی اند که می توانند اشیاء را به یکدیگر متصل کنند.
!طبقه بندی چسب ها:
*چسب های گیاهی:
**چسب نشاسته , دکسترین , سرشیم , و کسترین و نشاسته که ازچسب های محلول در آب اند و از آنها در چسبانیدن تمبر , پاکت , کاغذ , مقوا , چوب , ... استفاده می شود.
** صمغ عربی که از درختی بنام صمغ سنگا لی به دست می آید , سفید رنگ و محلول در آب است و عمدتاً شامل
هید رات های کربن است.
*چسب حیوانی:
**ژلاتین که از اعضای بدن حیوانات از جمله استخوان تهیه می شود و قدرت چسبانندگی آن از چسب های گیاهی بیشتر است و بیشتر در تهیه فیلم عکاسی و پوشش کپسول موارد داروئی مصرف دارد.
**سرشیم حیوانی که مانند ژلاتین است ولی درصد خلوص گلوبین آن کم است و از استخوان , پوست , و یا شیر حیوانات تهیه می شود.و در نجاری , کارتن سازی , کبریت سازی , تهیه کاغذ سمباده و غیره مصرف دارد.
**لاک که در نجاری برای جلای سطح اشیای چوبی مصرف دارد و از نوعی حشره بنام ترمزدانه که در کشور هند فراوان است , به دست می آید.
*چسب های کانی: مانند فسفات ها و سیلیکات های قلیایی که در اتصال اشیای سرامیکی , کوارتزی و شیشه ای کاربرد دارند. و بر خلاف چسب های گیاهی و حیوانی در مقابل گرما و آب مقاوم اند. از این رو از آنها در ساختن اجاقهای برقی و گازی و آجرهای نسوز استفاده می شود .
*چسب های سنتزی:
**ا لاستومرها: که شامل چسب های کائوچویی مصنوعی است و در کشتی سازی و هواپیما سازی کاربرد دارند. مانند چسب لاستیک که محلول کائوچو در بنزین است و یا چسب «اوهو» و مشابه آن که از مشتقات وینیلی در حلال هایی نظیر استون و اسید استواستیک حاصل می شود , این نوع چسب ها قدرت چسبانندگی همه چیز(غیر ازلاستیک) را دارند از این رو , کاربردهای گوناگون و مهمی در صنعت , تجارت و منازل پیدا کرده اند.
**ترموپلاست ها: که شامل پلی اکریل وسیانواکریلات ها اند که به چسب «فوری» معروف اند و اتصال محکم بین قطعات مختلف ایجاد می کند.(در حد چسب های اپوکسی) . برخی معتقدند که سیانواکریلات یک منومر فعال است که در مجاورت مختصر رطوبت موجود در هوا به صورت پلیمر در می آید. از این رو , برای محیط های خشک مناسب نیست.
**چسب اپوکسی: که از تراکم دی فنیلوپروپان و اپی کلرهیدرین حاصل می شود .نوعی از آن در تجارت بنام چسب دوقلو وتداول است که شامل دو قسمت است , یک قسمت مادة چسب دار , و قسمت دیگر یک مادة کاتا لیزور است که موجب تغییر در ماده چسب دار و عمل چسبانندگی آن می شود.قدرت چسبانندگی چسب اپوکسی فوق ا لعاده زیاد است و در هواپیما سازی , ساختن اطاق خودروها , و پل سازی و ... کاربرد دارد.
**نوار چسب ها: جنس این نوع نوارها ممکن است از پارچه , کاغذ , طلق , و یت پلاستیک پلی کلرید وینیل(p.v.c) باشد که به چسب هایی مانند چسب های کائوچویی و سرشیم آغشته شده اند.
*چسب بتونه ای: بتونه ها , خمیرهای نرم و چسبناکی اند که به کندی در هوا خشک می شوند و برای پرکردن شکاف ها و منافذ , به ویژه در بخاری مصرف می شود .مهمترین انواع بتونه ها عبارت است از:
**بتونه شیشه: که از مخلوط پودر کربنات کلسیم و روغن کتان تهیه می شود و در هوا نسبتاً به سرعت خشک و سخت می شود.اما پس از سخت شدن , دوباره در روغن کتان به صورت خمیر نرم و قابل استفاده در می آید.
**بتونة آبی: که در تهیه آکواریم مصرف دارد و از مخلوط کردن پودر اکسید سرب(Pbo) با روغن کتان به دست می آیند.
**بتونة گلسیرین و اکسید سرب: از اختلاط اکسید سرب و گلسیرین تهیه می شود و در مقابل آب , اسید , قلیا مقاوم است و پس از 45 دقیقه سفت می شود و برای بتونه کردن چوب , شیشه , چینی , سرامیک و اشیای سنگی مصرف دارد.
**گرد بتونه: که به صورت آرد سفید رنگی شامل چهار قسمت گچ پخته و یک قسمت صمغ عربی است و درموقع استفاده , آن را در آب و یا محلول اسید بوریک به صورت خمیر در می آورند و با آن اشیای ظریف ساخته شده از سنگ سفید , چینی , و شاخ سفید را بتونه می کنند.