a
||((دنیای پلیمر|پلیمرها)) (بسپارها) یا ((ماکرومولکولها)) (درشت مولکولها) ، مولکولهای غولپیکری هستند که دستکم ، 100 برابر سنگینتر از ((مولکول|مولکولهای)) کوچکی مانند ((آب)) یا ((الکل|متانول)) هستند.||
{img src=img/daneshnameh_up/f/f9/polyyyy.gif}
!ریشه لغوی
واژه پلیمر از دو واژه یونانی __Poly__ و __Meros__ مشتق شده است و به معنی بسپار است.
!مقدمه
بشر نخستین ، آموخته بود چگونه الیاف پروتئینی پشم و ابریشم و الیاف سلولزی ((پنبه)) و ((شیمی نساجی|کتان)) را عمل آورد، رنگرزی کند و ببافد. بومیان جنوبی از ((لاستیک طبیعی)) ، برای ساختن اشیاء کشسان و پارچههای ضد آب استفاده میکردند. __~~green:پلی کلروپرن~~__ ، نخستین ((لاستیک سنتزی)) است که در آمریکا تهیه شد و گسترش یافت. __پل~~green:ی بوتادین~~__ ، نخستین ((کائوچو|کائوچوی)) سنتزی است که آلمانیها به نام __~~green:بونا- اس~~__ به مقدار کافی تهیه کردند. __~~green:بوتیل کائوچو~~__ ، یکی از چهار لاستیک سنتزی است که اکنون به مقدار بیشتری تهیه و مصرف میشود.
!تاریخچه
نخستین لاستیک مصنوعی ، __~~green:سلولوئید~~__ است که از __نیترو سلولز__ و ((کافور)) توسط "__پارکر__" در سال 1865 تهیه شد. ولی در سال 1930، ((فرایند پلیمریزاسیون|عمل پلیمریزاسیون)) و __الکلاسیون__ کشف شد و در صنعت بکار گرفته شد. در این دوران ، ((آمونیاک)) برای تولید ((شیمی مواد منفجره|مواد منفجره)) ، ((تولوئن)) برای __TNT__ و __بوتادین__ و __استیرن__ برای تولید لاستیک مصنوعی به مقدار زیادی از ((شیمی نفت|نفت)) تولید شد.
!سیر تحولی
__~~green:استات سلولز~~__ در سال 1894 توسط "__بران دکرس__" سنتز شد و در سال __1905__ توسط "__میلس__" کامل شد. در سال 1900، "__رم__" ، پلیمریزاسیون __~~green:ترکیبات آکریلیک~~__ را آغاز کرد و در سال 1901، "__اسمیت__" نخستین __~~green:فتالات گلسیرین~~__ (یا __فتالات گلسیریل__) را تهیه کرد. در اواسط قرن بیستم در آلمان ، "__اشتودینگر__" ، قانون مهم ساختار مولکولهای بزرگ را وضع کرد. در سال 1934، کارخانه (__ICI__) موفق به تهیه مولکولهای بزرگ ((پلی اتیلن)) شد.
"__دوپن__" بطور منظم در زمینه تراکم مواد بررسیهایی انجام دارد که در نتیجه ، به تهیه __~~green:پلی آمیدها~~__ یعنی الیاف ((نایلون)) نایل شد و الیاف __پلی آمید__ را از __کاپرولاکتام__ تهیه کرد که به الیاف __~~green:پرلون~~__ شهرت یافت.
!نقش و تاثیر پلیمرها در زندگی
کاغذ ، چوب ، نایلون ، الیاف پلی استر ، ظروف ملامین ، الیاف پلی اتیلن ، اندود تفلون ظروف آشپزی ، نشاسته ، گوشت ، مو ، پشم ، ابریشم ، لاستیک اتومبیل و... ، ماکرومولکولهایی هستند که روزانه با آنها برخورد میکنیم.
{img src=img/daneshnameh_up/a/a5/polymer.jpg}
!مفاهیم مرتبط با شیمی پلیمر
در مورد پلیمرها با مفاهیمی همچون __خواص فیزیکی و مکانیکی__ ، __مکانیسم پلیمر شدن__ ، __فرآورش پلیمرها__ روبرو هستیم.
!!خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها
در بر گیرنده مفاهیم زیر است:
مورفولوژی ، رئولوژی ، ((قابلیت انحلال مواد|انحلال پذیری)) ، وزن مولکولی ، روشهای آزمودن ، روشهای شناسایی.
!!مکانیسم پلیمری شدن
از سه طریق زیر است:
((پلیمریزاسیون تراکی|پلیمرشدن تراکمی)) ، ((پلیمریزاسیون افزایشی|پلیمرشدن افزایشی)) ، ((کوپلیمریزاسیون|کوپلیمرشدن)).
!!فرآورش پلیمرها
در برگیرنده مباحث زیر است:
پر کنندهها ، توان دهندهها ، نرم سازها ، پایدار کنندهها، عمل آورندهها ، رنگها و غیره.
!شاخههای شیمی مرتبط با شیمی پلیمر
شیمی پلیمر با مباحث زیر در ارتباط است:
*((شیمی آلی))
*((شیمی آلی فلزی))
*((شیمی دارویی))
*((صنایع پتروشیمی|پتروشیمی))
*صنایع نفت
!چند کاربرد مهم پلیمرها
!!پلی آمید (نایلون)
برای تهیه الیاف ، طناب ، تسمه ، البسه ، پلاستیک صنعتی ، جایگزین ((فلز)) در ساخت غلتک یا تاقان ، بادامک ، دنده ، وسایل الکتریکی بکار میرود.
!!پلی استر
بصورت الیاف ، جهت تهیه انواع لباسها ، نخ لاستیک ، بصورت لایه برای تهیه نوار ضبط صوت و فیلم بکار میرود.
{img src=img/daneshnameh_up/5/52/scrergs.jpg}
!!پلی اتیلن (کمچگالی ، شاخهدار)
بصورت لایه ورقه در صنایع بسته بندی ، کیسه پلاستیکی ، الیاف پارچه بافتنی ، بستهبندی غذای منجمد ، پرده ، پوشش پلاستیکی ، عایق ، سیم و کابل ، بطری بکار میرود.
!!پلی استیرل
برای تهیه ((رزینهای مبادله کننده یون|رزینهای تبادل یونی)) ، انواع کوپلیمرها ، رزینهای ABC ، مواد اسفنجی ، وسایل نوری ، وسایل خانگی ، اسباب بازی ، مبلمان بکار میرود.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((پلاستیک))
*((پلی اتیلن))
*((پلیمریزاسیون افزایشی))
*((پلیمریزاسیون تراکمی))
*((فرایند پلیمریزاسیون))
*((دنیای پلیمر))
*((کائوچو))
*((کوپلیمریزاسیون))
*((لاستیک سنتزی))
*((لاستیک طبیعی))
*((نایلون))