سیتو پلاسم مایعی است غلیظ، مانند سفیده تخم مرغ که در داخل
غشای سلولی است و در وسط آن
هسته قرار دارد. سیتو پلاسم و هسته را جمعاً پیش مایه (
پروتوپلاسم) می نامند. در درون سیتوپلاسم قسمتهای مختلفی که در حال فعالیتند وجود دارد. اگر سلول را به یک شهر صنعتی تشبیه کنیم، از طرف هسته رودخانه های بسیار زیادی به خارج سلول جریان دارند که از دیوار دور شهر می گذرند و به خارج مسیر بسیار پر پیچ و خمی دارند و در بعضی نقاط وسیع شده دریاچه های کوچکی را به وجود می آورند.
قسمتهای مختلف سیتوپلاسم و وظایف آنها:
ریبوزوم
الف.ساختن پروتئین ها برای خارج از سلول تا سلولهای دیگر از آن استفاده کنند.
ب. پروتئین را برای مصرف داخلی خود سلول می سازند.
میتوکندری
سلول هم برای انجام کارهایش به انرژی احتیاج دارد. میتوکندری انرژی لازم را برای قسمتهای دیگر سلول تولید می کنند.
لیزوزوم
هر ماده خارجی، مانند:
میکروب و پروتئینهای ناآشنا، که وارد سلول شود، با لیزوزوم مواجه هستند و در آنجا از بین می روند. لیزوزوم درون دیوارهای محکمی محصور است تا نتواند به خود سلول صدمه بزند. اگر به علتی این دیوارها از بین بروند، خود سلول را تکه تکه می کند و باعث مرگ آن می شود.
دستگاه گلژی
کربوهیدرات یکی از موادی است که توسط موجود زنده ایجاد می شود و به مقدار فراوان در
سیب زمینی،
نان،
برنج، و
قند وجود دارد.از وظایف دستگاه گلژی ساختن کربوهیدارت و سپس ترکیب آن با پروتئین که توسط ریبوزوم تهیه می شود.
سانتروزوم
از وظایف آن تکثیر سلول است.
