شرح بیماری
سکته مغزی عبارت است از کاهش ناگهانی خونرسانی به بخشی از مغز که طوری به آن ناحیه آسیب می‌زند که نمی‌تواند به طور طبیعی دارای کارکرد باشد. غالباً بزرگسالان بالای 60 سال مبتلا می‌شوند.
علایم شایع
بسته به محل آسیب مغزی علایم زیر ممکن است وجود داشته باشند:
- سنگینی ناگهانی در اندام یا کرختی و ناتوانی در کنترل عضلات
- عدم توانایی حرکت دادن بخشی از بدن
- کاهش هوشیاری / منگی
- عدم توانایی تکلم
- سردرد
- اختلالات بینایی
- گیجی
- بی‌اختیاری مدفوع یا ادرار
علل
معمولاً تصلب شرایین (
آترواسکلروز) یا فشار
خون بالا. این موارد ممکن است منجر به موارد زیر گردد:
- ترومبوز که در آن جریان خون در اثر تنگی یا بسته شدن یک شریان مسدود می‌گردد.
- آمبولی که در آن بخش کوچکی از رسوب چربی یا یک لخته خونی کوچک از یک رگ مبتلا یا قلب به مغز می‌رود.
- خونریزی مغزی که در آن یک رگ خونی مغز پاره شده، به بافت مغزی اطراف خود خونریزی می‌کند.
- پارگی آنوریسم یک شریان کوچک مغز
عوامل تشدید کننده بیماری
پیشگیری
- به طور منظم ورزش کنید.
- از رژیم غذایی کم‌چربی استفاده کنید.
- سیگار نکشید.
- کنترل طبی هرگونه اختلال مزمن (مثل دیابت شیرین)
- فشار خون خود را مرتب کنترل کنید. اگر بالا باشد، به پزشک خود مراجعه کنید.
- در مورد مصرف روزانه آسپیرین، از توصیه‌های پزشکی بهره‌مند شوید. مطالعات حاکی از آن هستند که این امر ممکن است چنان بر لخته شدن تأثیر کند که احتمال ترومبوز یا آمبولی مغزی را کاهش دهد (در سکته خونریزی دهنده مؤثر نیست و ممکن است خطرناک باشد).
- اگر دچار انسداد شریان کاروتید باشید، جراحی می‌تواند احتمال سکته مغزی در آینده را کاهش دهد.
عواقب مورد انتظار
سکته مغزی در 23 موارد باعث مرگ، آسیب پایدار یا ناتوانی می‌شود. در بقیه موارد، امکان بهبود کامل بدون ناتوانی درازمدت وجود دارد. یک سکته مغزی خفیف ممکن است نشانه‌ای زودهنگام از حملات شدیدتر باشد. ناتوانی نسبی در افرادی که از سکته مغزی نجات می‌یابند، ممکن است ماه‌ها طول بکشد.
عوارض احتمالی
- پنومونی (ذات‌الریه)
- افسردگی
- زخم فشاری حاصل از استراحت طولانی در بستر
- فلج یا ناتوانی پایدار
درمان
اصول کلی
- بیمارستان‌ها برنامه‌های مداخله‌ای زودهنگام دارند. اگر دچار علایم سکته مغزی شوید، فوراً به نزدیک‌ترین بیمارستان محل زندگی خود بروید.
- آزمونهای تشخیصی می‌توانند شامل بررسی‌های آزمایشگاهی مایع نخاع و خون، نوار قلب، اکوکاردیوگرافی، سونوگرافی، آنژیوگرافی، سی‌تی‌اسکن و رادیوگرافی سر باشند.
- ممکن است بستری شدن در بیمارستان برای مراقبت حاد (با پایش دقیق کارکرد قلب و ریه، غلظت الکترولیت‌ها و مایعات) لازم باشد.
- جراحی (گاهی اوقات) برای برداشتن لخته یک شریان مغز ممکن است لازم باشد.
- در بعضی انواع سکته مغزی از داروهای حل‌کننده لخته خون استفاده می‌شود.
- ممکن است (گاهی) مراقبت پرستاری در خانه لازم باشد.
- ممکن است فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی لازم باشد.
داروها
- داروهای ضد انعقادی برای کاهش احتمال تشکیل لخته
- داروهای ضد پرفشاری خون در صورت ابتلا به فشار خون بالا
- اگر کنترل عضلانی شما از دست رفته باشد، درمان به شما کمک خواهد کرد تا یاد بگیرید *برای به دست آوردن مجدد مهارت‌های پایه مثل خوردن، لباس پوشیدن و توالت رفتن از *اندام‌های آسیب دیده خود استفاده کنید.
- پس از یک سکته مغزی، تعبیه سطوح شیب‌دار به جای پله در ورودی‌های منزل و نیز دستگیره در کنار وان حمام و دستشویی‌ها را مدنظر قرار دهید.
رژیم غذایی
در ابتدا ممکن است تغذیه با استفاده از لوله
معده ضرورت یابد و سپس بتوانید از غذاهای صاف شده، و یا معمولی استفاده کنید. غذایی را بخورید که کم نمک و کم‌چربی باشد.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علایم سکته مغزی را داشته باشید یا آنها را در فردی دیگر مشاهده کنید. این، یک اورژانس است!
اگر در طول درمان موارد زیر رخ می‌دهند: ـ تب ـ زخم‌های فشاری ـ بدتر شدن علایم
