: سنگ شناسی آذرین

V{maketoc}



		__فهرست مقالات سنگ شناسی آذرین__			__فهرست مقالات سنگ شناسی آذرین__




		((ماگما))			((ماگما))




		((فرآیندهای ذوب))			((فرآیندهای ذوب))




		((فورانهای آتشفشانی و مکانیسم‌های فوران))			((فورانهای آتشفشانی و مکانیسم‌های فوران))




		((تفریق ماگمایی))			((تفریق ماگمایی))




		((هضم ماگمایی))			((هضم ماگمایی))




		((اختلاط ماگماها))			((اختلاط ماگماها))




		((طبقه‌بندی سنگهای آذرین نفوذی))			((طبقه‌بندی سنگهای آذرین نفوذی))




		((طبقه‌بندی سنگهای آتشفشانی))			((طبقه‌بندی سنگهای آتشفشانی))




		((گروه بازالت))			((گروه بازالت))




		((آندزیت‌ها))			((آندزیت‌ها))




		((گروه تراکیت-آندزیت))			((گروه تراکیت-آندزیت))




		((گروه راسیت-ریولیت))			((گروه راسیت-ریولیت))




		((گرانیت‌ها و سنگهای گرانیتی))			((گرانیت‌ها و سنگهای گرانیتی))




		((آنورتوزیت))			((آنورتوزیت))




		((سنگهای اولترامافیک))			((سنگهای اولترامافیک))




		((سنگهای آلکانن))			((سنگهای آلکانن))




		((کیمبرلیت‌ها))			((کیمبرلیت‌ها))




		((کربناتیت‌ها))			((کربناتیت‌ها))




		((افیولیت‌ها))			((افیولیت‌ها))




		((اسپیلیت‌ها))			((اسپیلیت‌ها))




		((لامپروفیرها))			((لامپروفیرها))




		((سنگهای آذرآواری))			((سنگهای آذرآواری))




		((ساخت سنگ آذرین))			((ساخت سنگ آذرین))




		((بافت سنگ آذرین))			((بافت سنگ آذرین))




		((کانیهای سنگهای آذرین))			((کانیهای سنگهای آذرین))




		((رنگ سنگهای آذرین))			((رنگ سنگهای آذرین))




		((رده‌بندی سنگهای آذرین))			((رده‌بندی سنگهای آذرین))




		((سنگهای کالک آلکالن خروجی))			((سنگهای کالک آلکالن خروجی))




		((سنگهای کالک آلکالن نفوذی))			((سنگهای کالک آلکالن نفوذی))




		((سنگهای غیر قلیایی بازالتی))			((سنگهای غیر قلیایی بازالتی))




		((سنگهای قلیایی))			((سنگهای قلیایی))




		((پگماتیت‌ها))			((پگماتیت‌ها))




		((اشکال توده‌های آذرین نفوذی))			((اشکال توده‌های آذرین نفوذی))




		((طبقه‌بندی مودال سنگهای آذرین))			((طبقه‌بندی مودال سنگهای آذرین))




		((طبقه‌بندی نورم سنگهای آذرین))			((طبقه‌بندی نورم سنگهای آذرین))




		((پریدوتیت‌ها))			((پریدوتیت‌ها))




		((سنگهای آذرین بینابینی))			((سنگهای آذرین بینابینی))




		((سنگهای آذرین مافیک))			((سنگهای آذرین مافیک))




		((سنگهای آذرین فلسیک))			((سنگهای آذرین فلسیک))




		((سنگهای آذرین نفوذی))			((سنگهای آذرین نفوذی))




		((سنگهای آذرین خروجی))			((سنگهای آذرین خروجی))




		((سنگهای آتشفشانی))			((سنگهای آتشفشانی))




		((لاکولیت‌ها))			((لاکولیت‌ها))




		((استوک‌ها))			((استوک‌ها))




		((فاکولیت‌ها))			((فاکولیت‌ها))




		((پاتولیت‌ها))			((پاتولیت‌ها))




		((لوپولیت‌ها))			((لوپولیت‌ها))




		((دایک‌ها))			((دایک‌ها))




		((سیل‌ها))			((سیل‌ها))




		((سنگهای ماگمایی))			((سنگهای ماگمایی))




		((بازالت))			((بازالت))




		((گرانیت))			((گرانیت))

!ریشه لغوی

سنگهای آذرین ، Igneous rocks نام خود را از واژه Ignis گرفته‌اند که در لاتین به معنای "آتش" است.

{img src=img/daneshnameh_up/c/cb/texture.JPG}

!دید کلی

این سنگهای پرورده آتش ، زمانی توده‌ای داغ و مذاب را به نام ((ماگما)) تشکیل میداده‌اند، که سرد شدن تدریجی ماگما ، آنها را به سنگ سخت و جامد تبدیل کرده است. بنابراین گدازهای که از دهانه آتشفشان فوران کرده و بر سطح زمین جاری می‌شود، به سرعت سرد و سخت شده و سنگی آذرین را بوجود می‌آورد.

{img src=img/daneshnameh_up/f/f2/dike.JPG}

! تاریخچه و سیر تحولی

*اغلب مولفین یونانی و رومی ، آتشفشانها ، ((فعالیت آتشفشانی|فعالیتهای آتشفشانی)) و ((زمین لرزه|زمین لرزه ها)) را توصیف می‌کردند. استاربو جغرافیدان و مورخ یونانی (63 قبل از میلاد ـ 20 بعد از میلاد ) فعالیتهای آتشفشانی اتنا ، سوما ـ وزوو و جزایر لیپاری را توصیف کرد. او آتشفشانها را به منزله دریچه‌های اطمینان تلقی می‌نمود که از آنها مواد سیال خارج می‌شود.

*در قرن هیجدهم اولین مناظرات و مباحثات تند و شدید درباره ماهیت و منشا سنگها در گرفت. در مباحثات منشا سنگها مناظراتی بین دسته و گروههای زیر وجود داشت: در یک طرف نپتونیستها و در طرف دیگر ولکانیستها و پلوتونیستها قرار داشتند. نپتونیستها معتقد بودند که سنگهای پوسته متوالیا در یک اقیانوس اولیه تهنشین شده‌اند و به نظر آنها ((بازالت)) و ((گرانیت)) هر دو سنگهایی هستند که در این اقیانوس بزرگ را سبب شده‌اند. پلوتونیستها اعتقاد داشتند که زمین از انجماد مواد مذاب و داغ بوجود آمده است و گرانیت را یک سنگ نفوذی داغ به شمار می‌آوردند.

*در سال 1825 واژه ماگما و مفهوم منحصر به فرد ماگمای اولیه توسط اسکراپ عنوان شد.

*سرجـیـمزهال ( 1761 ـ 1832 ) به همراه ریمور ( 1726 ) و اسپالانزانی ( 1794 ) و جورج وات ( 1804 ) پیترولوژی تجربی را پایه‌گذاری کرد.

*در سال 1844 چاربز داروین ( 1882ـ 1809 ) اظهار داشت که انواع مختلف سنگهای ماگمایی ممکن است از یک ماگمای اولیه اشتقاق یافته باشند به شرط آنکه ترکیب ماگما با تبلور و جدایش یک یا چند کانی مشکل سنگها تغییر یابد.

*در سال 1850 هنری کلیفتون سوربی ( 1826ـ 1908 ) جهت مطالعه میکروسکوپی ، اولین مقطع نازک سنگها را تهیه کرد.

*اوایل سال 1861 روش طبقه بندی شیمیایی سنگها را ابداع کرد و در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم برخی از روشهای نمایش شیمیایی و نهایتا طبقه‌بندی شیمیایی سنگها پا به عرصه ظهور نهاد ( موینسون ـ لسینگ 1899 ، کراس ، ایدینگز ، پیرسون و واشنگتن 1903 ، اوسان 1919 ، نیگلی 1920 ، فون ولف 1922 ).

*آلفرد لوتاروگز ( 1915 ) از کتابش تحت عنوان « ((منشا قاره‌ها و اقیانوسها)) » ، اصل و ریشه سوالات پزولوژیستها را به مفهوم تغییر ناپذیری قاره مربوط دانست.

*در سال 1969 موریس و ریچادر ویلژوئن اولین توصیف دقیق شیمیایی و ((سنگ شناسی)) یک سری جدید و مهم ((سنگهای آتشفشانی)) را که واجد انواع اولترامافیکها بود ، منتشر ساختند.

*از آن زمان تا به امروز سنگ شناسی آذرین همانند دیگر رشته‌های علوم فراز و نشیبهای بسیاری را پشتسر گذاشته و با کوشش پیشگامان ((پترولوژی|علم پترولوژی تجربی)) ، بررسی شرایط تشکیل ((کانیها)) و ((سنگها)) ، بویژه سنگهای آذرین و دگرگونی رو به رونق نهاد.

::{img src=img/daneshnameh_up/0/0c/Slide1.JPG}::

! انواع سنگهای آذرین

انجماد ماگما به سنگهای آذرین ، یا در سطح زمین صورت می‌گیرد و یا در داخل پوسته زمین ، بنابراین بر حسب اینکه ماگما در کجا منجمد شود دو گروه سنگ آذرین خواهیم داشت.