تاریخچه ی:
سنگهای آتشفشانی
تفاوت با نگارش: 1
- | سنگ های آتشفشانی : |
+ | ||سنگ های آتشفشانی سنگهایی هستند که به صورت ((ماگما))ی گداخته در سطح ((زمین)) به سرعت سرد می شوند و به علت سرد شدن سریع دارای شیشه می باشند و یا آن قدر ریز دانه اند که نمی توان مود آن هارا تعیین نمود. ||
{picture=lavastone.jpg height=250 width=280}
|
!انواع بافت سنگ های آتشفشانی :
!! پورفیریک: بلورهای درشت یا فنوکریست در متن ریز بلور یا شیشه ای.
!! بافت اینترسرتال: در بین کانی های سنگ فضاهای خالی دیده می شود که این فضاها با شیشه یا محصول دگرسانی آن پر می شود.
!! بافت تراکیتی: نوعی بافت پورفیریک با خمیره میکرولیتی یا میکرولیتی –شیشه ای که در آن میکرولیت های ((فلدسپار))، حالت جریانی دارند.
!! بافت اسفرولیتی: بافتی که در آن شیشه ای فلدسپاری و سیلیسی به صورت شعاعی متبلور شده اند.
!! بافت شیشه ای: قسمت اعظم سنگ از شیشه تشکیل شده و گاهی حالت جریانی دارد که بافت شیشه ای جریانی می گویند.
!! بافت دم چلچله ای: بلورهای سنگ و شیشه به حالت دم پرستویی و حاصل سرد شدن یا تبلور سریع می باشند.
!! بافت اسپینیفکیس: بافتی که در ((سنگ اولترامافیک|سنگ های اولترامافیک)) خروجی ( گدازه کوماته ایت ) دیده می شود. در این بافت ((الیوین)) ها و ((پیروکسن)) ها به صورت اسکلتی، داربستی یا زنجیره ای دیده می شوند.
{picture=volcanic.jpg height=250 width=280}
|
! انواع سنگ های آتشفشانی:
!! سنگ داسیتی – ریولیتی: دارای فنوکریستهای ((کوارتز)) همراه با کانی فلدسپار و پلاژیوکلاز در یک زمینه دانه ریز فلدسپار و کوارتز. این سنگ ها معادل آتشفشانی سنگ های گرانیتی می باشند.
!! سنگ تراکیتی: حجم اصلی این سنگ ها را فلدسپار به ویژه فلدسپات آلکالن تشکیل می دهد که به صورت فنوکریست و خمیره سنگ یافت می شود.
!! سنگ آندزیت و بازالت: فراوانترین سنگ های آتشفشانی که دارای کانی های رنگین زیادی است. مانند ((تراکیت|تراکیتها))، فنوکرسیت کوارتز وجود ندارد ولی فنوکرسیت پلاژیوکلاز و کانی های رنگین زیاد است. در خمیره نوع سنگ فلدسپار آلکالن وجود ندارد و خمیره عمدتا از پلاژیوکلاز و پیروکسن می باشد. !! سنگ های فنولیتی، تفریتی و بازانیت: تشخیص صحرایی این سنگ ها بسیار مشگل است، مگر اینکه سنگ دارای مقدار زیادی فنوکریست های فلدسپاتوئید مانند ((لوسیت))، ((نفلین)) و ((آنالسیم)) باشد. این سنگ ها در بازالت آلکالن و مناطق ریفت قاره ای وجود دارد.
!! سنگ لاتیت: معادل آتشفشانی سنگ مونزونیتی که در مقایسه بازالت و آندزیت، دارای فلدسپار غنی از ((پتاسیم)) می باشد. !!سری ماگمایی: سنگهای آتشفشانی شامل سریهای تولئیتی، کالکوآلکالن، آلکالن و شوشونیتی می باشند.
!! سری تولئیتی: شامل بازالت تولئیتی، سنگ های حدواسط و اسیدی می باشد. سری تولئیتی از نظر سدیم و پتاسیم و دیگر عناصر آلکالن و همچنین عناصر خاکی نادر و سیلیس غنی می باشد که در مناطق سازنده و در داخل صفحات و گاهی در مناطق در حال فرورانش یافت می شوند.
{picture=coldlava.JPG height=250 width=280}
|
!! سری کالکوآلکالن: یا سری هیپرستن که مانند سری تولئیتی غنی از سیلیس است و درصد Al2O3 آن بیش از 17% است و در مناطق فرورانش دیده می شود.
!! سری آلکالن: فقیر از سیلیس، عناصر آلکالن، عناصر خاکی نادر، مواد فرار، ارتوپیروکسن و پیژونیت و حاوی ((الیوین)) پایدار و بدون حاشیه واکنشی و دارای فلدسپاتوئید ( نفلین – آنالیسم، لوسیت ) می باشد و در داخل صفحات قاره ای و ((صفحات اقیانوسی|اقیانوسی)) دیده می شوند.
!! سری شوشونیتی: دارای پتاسیم زیاد نسبت 1= Kzo/ NazO می باشد و در مناطق در حال فرورانش فراوان است ولی مانند کالکوآلکالن نمی تواند شاخص خوبی برای این مناطق باشد، زیرا سری شوشونیتی در داخل صفحات قاره ای نیز دیده می شود.
!منبع: حق تکثیر برای [http://www.ngdir.ir|پایگاه ملی دادههای علوم زمین] تمام حقوق محفوظ است. |
- | سنگ های آتشفشان سنگهایی هستند که به صورت ماگمای گداخته در سطح زمین به سرعت سرد می شوند و به علت سرد شدن سریع دارای شیشه می باشند و یا آن قدر ریز دانه اند که نمی توان مود آن هارا تعیین نمود. | |
- | ? بافت سنگ های آتشفشانی عمدتا به صورت: ? – پورفیریک: بلورهای درشت منوکریست در متن ریز بلور یا شیشه ای. | |
- | ? – بافت اینترسرتال: در بین کانی های سنگ فضاهای خالی دیده می شود که این فضاها با شیشه یا محصول دگرسانی آن پر می شود. | |
- | ? – بافت تراکیتی: نوعی بافت پورفیریک با خمیره میکرولیتی یا میکرولیتی –شیشه ای که حد آن میکرولیت های فلدسپار، حالت جریانی دارند. | |
- | IV – بافت اسفرولیتی: بافتی که در آن شیشه ای فلدسپاری و سیلیسی به صورت شعاعی متبلور شده اند. | |
- | V – بافت شیشه ای: قسمت اعظم سنگ از شیشه تشکیل شده و گاهی حالت جریانی دارد که بافت شیشه ای جریانی می گویند. | |
- | VI – بافت دم چلچله ای: بلورهای سنگ و شیشه به حالت دم پرستویی و حاصل سرد شدن یا تبلور سریع می باشند. | |
- | VII – بافت اسپینیفکیس: بافتی که در سنگ های اولترامافیک خروجی ( گدازه کوماتی ایت ) دیده می شود. در این بافت الیوین ها و پیروکسن ها به صورت اسکلتی، داربستی یا زنجیره ای دیده می شوند. | |
- | ? انواع سنگ های آتشفشانی: | |
- | I – سنگ داسیتی – ریولیتی: دارای فنوکریست های کوارتز همراه با اسکانی فلدسپار و پلاژیوکلاز در یک زمینه دانه ریز فلدسپار و کوارتز. این سنگ ها معادل آتشفشانی سنگ های گرانیتی می باشند. | |
- | II – سنگ تراکیتی: حجم اصلی این سنگ ها را فلدسپار به ویژه فلدسپات الکالن تشکیل می دهد که به صورت فنوکریست و خمیره سنگ یافت می شود. | |
- | III – سنگ آندزیت و بازالت: فراوانترین سنگ های آتشفشانی که دارای کانی های رنگین زیادی است. مانند تراکیت ها، فنوکرسیت کوارتز وجود ندارد ولی فنوکرسیت پلاژیوکلاز و کانی های رنگین زیاد است. در خمیره نوع سنگ فلدسپار آلکالن وجود ندارد و خمیره عمدتا از پلاژیوکلاز و پیروکسن می باشد. | |
- | V – سنگ های فنولیتی، تفریتی و بازانیت: | |
- | تشخیص صحرایی این سنگ ها بسیار مشگل است، مگر اینکه سنگ دارای مقدار زیادی فنوکریست های فلدسپاتوئید مانند لوسیت، نفلین و آنالیسم باشد. این سنگ ها در ایالت های بازالت آلکالن و مناطق ریفت قاره ای وجود دارد. | |
- | VI – سنگ لاتیت: معادل آتشفشانی سنگ مونزونیتی که در مقایسه بازالت و آندزیت، دارای فلدسپار غنی از پتاسیم می باشد. | |
- | سری ماگمایی آتشفشانی نیز شامل سری تولئیتی، کالکوآلکالن، آلکالن یا شولقرنیتی می باشد. | |
- | - سری تولئیتی شامل بازالت تولئیتی، سنگ های حدواسط و اسیدی می باشد. لری تولئیتی از نظر سدیم و پتاسیم و دیگر عناصر آلکالن و همچنین عناصر خاکی نادر و سیلیس غنی می باشد که در مناطق سازنده و در داخل صفحات و گاهی در مناطق در حال فرورانش یافت می شوند. | |
- | - سری کالکوالکالن یا سری هیپرستن که مانند سری تولئیتی غنی از سیلیس است و درصد Al2O3 آن بیش از 17% است و در مناطق فرورانش دیده می شود. | |
- | - سری آلکالن: فقیر از سیلیس، عناصر آلکالن، عناصر خاکی نادر، مواد فرار، ارتوپیروکسن و پیژونیت و حاوی الیوین پایدار و بدون حاشیه واکنشی و دارای فلدسپاتوئید ( نفلین – آنالیسم، لوسیت ) می باشد و در داخل صفحات قاره ای و اقیانوسی دیده می شوند. | |
- | - سری شوشونیتی: دارای پتاسیم زیاد م نسبت 1= Kzo/ NazO می باشد. | |
- | و در مناطق در حال فرورانش فراوان است ولی مانند کالکوآلکالن نمی تواند شاخص خوبی برای این مناطق باشد، زیرا سری شوشونیتی در داخل صفحات قاره ای نیز دیده می شود. | |