سطح مریخ

نگاه اجمالی:

مریخ نیز مانند ماه پر از گودال است که در اثر برخورد شهابسنگها به وجود آمده اند. فعالیتهای آتشفشانی نیز به عنوان عامل دوم در این کار سهیم هستند. در منطقه ای که سلسله تاریس نامیده می شود ، چهار کوه آتشفشان بزرگ خاموش وجود دارند. نامهای این چهار کوه عبارتند از: المپوس ، آسکرائوس ، پاونیس و آرمیا. عکسهایی که سفینه ها از مریخ گرفته اند. جریانهایی از گدازه را نشان می دهند که اکنون سرد و منجمد شده اند. در مریخ نیز ، نواحی هموار تاریکی وجود دارد که زمانی گمان می رفت پر از آب هستند. آنها را همانند نواحی تاریک ماه ، دریا می نامند. مریخ دشتی است سرخ رنگ ، خالی از حیات و پوشیده از سنگهای تیره. آسمان آن به رنگ صورتی دیده می شود که به سبب پراکنده بودن غبار در جو است.

اشکال سطحی مریخ از فاصله دور

چون یک ستاره شناس بایستی از میان جو سیمای مریخ را نظاره کند ، معمولا سیمای مذکور به وضوح دیده نمی شود. یک تلسکوپ کوچک ، ویژگیهای اصلی سطح ، کلاهک های قطبی سفید ، نواحی نارنجی متمایل به قرمز ، و سطوح تاریکتر را نشان می دهد.
اشکال سطحی قابل رویت روی مریخ ، در مقابل رنگ نارنجی متمایل به قرمز بقیه سطح ، ظاهرا سطوح خاکستری متمایل به سبز تیره هستند. این سبزی تولید شده ناشی از خطای بینایی است که تباین بین سطوح نورانی و تاریک منشا آن هستند. نواحی تاریک واقعا سبز نیستند. آنها در واقع قرمز با شدت خیلی زیاد و در ناحیه قرمز طیف می باشند. نواحی نارنجی و زرد قهوه ای تقریبا 70 درصد سطح مریخ را تشکیل می دهند. آنها ظاهرا متمایل به قرمزی را به مریخ می دهند.

اشکال سطحی مریخ از فاصله نزدیک

در سال 1969 میلادی سفینه فضایی مارینر 6 و 7 این دیدگاه که قسمتهایی از سطح مریخ شبیه به ماه است ، را تایید کرد.
نواحی نازکتر کلاهک های قطبی به وفور عکسبرداری کردند. حفره های مریخ شبیه حفره های بهم فشرده هستند. اما عمق کمتری از حفره های ماه دارند. دو نیمکره مریخ صفات اختصاصی مکانی مختلفی دارند. نیمکره جنوبی نسبتا مسطح ، قدیمیتر و عمدتا حفره دار می باشد. نیمکره شمالی جوانتر از با شارش های گدازه ای ، تورفتگی های متلاشی شده و آتش فشانهای مهیب است. در نزدیکی جدایی استوایی و نیمکره یک تنگه بزرگ که والس مارینرس نامیده می شود ، قرار دارد.

پیدایش صخره در مریخ

خاک نشین های وایکینگ در سال 1976 میلادی در مریخ فرود آمدند. آنها از یک سطح خشک که با تخته سنگهای صخره ای بزرگ که در میان شن ، ماسه و لجن واقع شده بودند ، عکس گرفتند. اینها سنگهای بازالتی هستند. بعضی ها حاوی حفره های کوچک بودند که از آنها ظاهرا گاز رها شده است. در زمین چنین بازالتهایی از گدازه های آتش فشانی پر از گاز کف دار ناشی می شوند. صخره های مریخ نیز احتمالا چنین سرچشمه ای داشتند.
خاک مریخ شبیه خاک سفت شده بیابانهای زمین است.

تحولی سطحی:

تحول مریخ به نیمه راه تحول ماه و زمین رسیده است. بعد از شکل گیری مریخ ، تجمع دهانه های برخوردی سطح آنرا پوشاندند. سپس ، به زودی سیاره پوسته ، گوشته و هسته اش را متمایز ساخت. نواحی ضخیم تر پوسته به ارتفاعات بیشتری صعود کردند. در مرحله دوم نواحی نازک پوسته شکسته و لبه تارسیس مرتفع شد و در سطوح اطراف ترک ایجاد کرد. در خلال این مدت ، جو اولیه چگالتر و گرمتر از جو کنوفیش بود مقدار زیادی از بخار آب گازهای بیرون آمده آتش فشانی را نگه داشت. ممکن است که بارش با شیار دار کردن ، سطح را فرسایش داده و سپس به عمق چند کیلومتری نفوذ کرده باشد.

تحول مقایسه ای مریخ با سیارات خاکی:

حرارت داخلی تولید شده توسط تلاشی رادیو اکتیو ، یا باقیمانده از تشکیل سیاره فرآیندهای تحولی سیارات زمین مانند را جلو می برد. مدت عمر این فرآیند ها تقریبا متناسب با شعاع سیاره است. بنابراین همان طوری که انتظار داریم ، زمین دراین سیارات خاکی بیشترین تحول را پیدا کرده است.

مراحل تحولی سیارات خاکی

• تشکیل حرارات پوسته و قسمت داخلی
  • جامد شدن پوسته و زیاد شدن حفره
    • تشکیل آبگیرها و طغیان کردن آنها
      • حفره دار شدن با شدت کم ، توسط خروج گاز جو

حرکات پوسته ای قاره ها و آتش فشانها
با این روش می توانیم همه وضعیت های تحولی سیارات خاکی را مقایسه و متمایز کنیم. هم عطارد و هم ماه تا انتهای مرحله سوم تحول یافتند. آنها سنگواره های ثبت شده تاریخ وار گذشته ، تمام سیارات خاکی را فراهم می کنند. و به ویژه نشان می دهند که بمباران سنگین و شدید در 4 بیلیون سال قبل سطح ها را حفره دار کرده است. در مریخ بعضی از آن حفره ها بهم فشرده شده یا تغییرات زیاد هنوز قابل مشاهده اند. در زمین و زهره تحولهای بعدی شواهد آن عصر را محو کرده اند.

وجود حیات در مریخ

ما امروزه می دانیم که هیچ نوع رستنی و حتی اشکال ساده آن مانند خزه و گلسنگ هم در مریخ وجود ندارد. اگر هم حیاتی در آن باشد ، به صورت گیاهان بسیار ساده ای است که هنوز کشف شده اند. به احتمال زیاد اکنون در مریخ هیچ گونه حیات وجود ندارد ولی ممکن است در گذشته بسیار دور ، وضع دیگری در آن حکمفرما بوده است. زمانی در این سیاره ، جریانهای پر آب ، به صورت جویبار و رودخانه وجود داشته است. در حال حاضر ، دانشمندان عقیده دارند که تنها آب موجود در مریخ در نواحی کلاهکهای یخی قطبهای آن است که هیچ گاه ذوب نمی شوند.