تاریخچه ی:
سرطانزایی ترکیبات آروماتیک چند هستهای
تفاوت با نگارش: 1
| + |
|
| + |
| + | {img src=img/daneshnameh_up/6/64/6h.gif} |
| + | | |
| !نگاه کلی | | !نگاه کلی |
- | موضوع سرطانزا بودن ((ترکیبات آروماتیک چند هستهای)) هنوز نیاز به بررسیهای بیشتری دارد. با اینکه سرطانزا بودن تعدادی از ترکیبات این گروه روی ((حیوانات)) آزمایشگاهی ثابت شده است، اما هنوز معلوم نیست که آیا انسان در نتیجه تماس با این ترکیبات دچار ((سرطان)) میشود یا نه.
بیش از 200 سال است که معلوم شده تماس طولانی در کار حرفهای با غلظتهای بالای ((قطران زغالسنگ)) که جز اصلی سمی آن بنزو (a) پیرن است، در انسان سرطانزا است. اما القای سرطان بوسیله PAH ها در میان کسانی که تماس مداومی با این ماده ندارند چندان روشن نیست. عامل اصلی ((سرطان ریه)) ، ((سیگار)) است که علاوه بر PAH ها ترکیبات سرطانزای بسیاری دارد. |
+ | موضوع سرطانزا بودن ((هیدروکربنهای آروماتیک چند هستهای|ترکیبات آروماتیک چند هستهای)) هنوز نیاز به بررسیهای بیشتری دارد. با اینکه سرطانزا بودن تعدادی از ترکیبات این گروه ، روی حیوانات آزمایشگاهی ثابت شده است، اما هنوز معلوم نیست که آیا انسان در نتیجه تماس با این ترکیبات دچار ((سرطان)) میشود یا نه.
بیش از 200 سال است که معلوم شده تماس طولانی در کار حرفهای با غلظتهای بالای ((زغال سنگ|قطران زغالسنگ)) که جزء اصلی سمی آن __بنزو (a) پیرن__ است، در انسان سرطانزا است. اما القای سرطان بوسیله __PAH ها__ در میان کسانی که تماس مداومی با این ((ماده)) ندارند، چندان روشن نیست. عامل اصلی __سرطان ریه__ ، سیگار است که علاوه بر PAH ها ، ترکیبات سرطانزای بسیاری دارد. |
| !مهمترین ترکیبات سرطانزای PAH ها | | !مهمترین ترکیبات سرطانزای PAH ها |
- | بدنامترین ترکیب سرطانزای PAH ها ((بنزوپیرن)) است که دارای 5 حلقه بنزن جوش خورده است. این مولکول بصورت مشتق پیرن نامگذاری میشود. از نظر مفهومی اگر یک ((بنزن|حلقه بنزن)) دیگر به پیوند a در پیرن اضافه شود ، مولکول بنزو [a] پیرن بدست میآید. این ترکیب محصول جانبی احتراق ناقص ((سوخت فسیلی|سوختهای فسیلی)) ، ((چوب)) و مواد آلی مثل زبالههاست. این ماده در حیوانات آزمایشگاهی و احتمالا در انسان هم سرطانزا است.
نمونه دیگر PAH که به عنوان ماده سرطانزا شناخته شده هیدروکربن چهار حلقهای ، بنز (a) آنترامن است. بعضی از PAH هایی که در آنها اتمهای ((هیدروژن)) معینی توسط ((گروه متیل|گروههای متیل)) جانشین شدهاند نسبت به هیدروکربنهای عادی سرطانزایی بیشتری دارند. |
+ | بدنامترین ترکیب سرطانزای PAH ها ، بنزوپیرن است که دارای 5 حلقه بنزن جوش خورده است. این ((مولکول)) ، بصورت مشتق __((ترکیبات هتروسیکل|پیرن))__ نامگذاری میشود. از نظر مفهومی اگر یک ((بنزن|حلقه بنزن)) دیگر به پیوند a در __پیرن__ اضافه شود، مولکول __بنزو [a] پیرن__ بدست میآید. این ترکیب ، محصول جانبی احتراق ناقص سوختهای فسیلی ، چوب و ((مواد آلی)) مثل زبالههاست. این ماده در حیوانات آزمایشگاهی و احتمالا در انسان هم سرطانزا است.
نمونه دیگر PAH که به عنوان ماده سرطانزا شناخته شده است، ((هیدروکربنها|هیدروکربن)) چهار حلقهای ، __بنزو (a) آنترامن__ است. بعضی از PAH هایی که در آنها ، اتمهای ((هیدروژن)) معینی توسط گروههای متیل جانشین شدهاند، نسبت به هیدروکربنهای عاد سرطانزایی بیشتری دارند.
{img src=img/daneshnameh_up/9/9c/23ORG6.gif}
|
| !نظریه ناحیه خلیج | | !نظریه ناحیه خلیج |
- | محل فضایی نسبی حلقههای جوش خورده در ترکیبات چند هستهای آروماتیک نقش عمدهای در تعیین سطح رفتار سرطانزایی آنها در حیوانات دارد. PAH هایی که از قویترین سرطانزاها هستند، هر کدام یک ناحیه خلیج دارند که با ایجاد انشعاب در توالی حلقه بنزن بوجود میآیند. سازمان یافتن اتمهای ((کربن)) بصورت ناحیه خلیج در مولکول PAH واکنشپذیری ((زیست شیمی|زیست شیمیایی)) آن را افزایش میدهد. |
+ | محل فضایی نسبی حلقههای جوش خورده در ترکیبات چند هستهای آروماتیک نقش عمدهای در تعیین سطح رفتار سرطانزایی آنها در حیوانات دارد. PAH هایی که از قویترین سرطانزاها هستند، هر کدام یک ناحیه خلیج دارند که با ایجاد انشعاب در توالی حلقه بنزن بوجود میآیند. سازمان یافتن اتمهای ((کربن)) بصورت ناحیه خلیج در مولکول PAH ، واکنشپذیری ((زیست شیمی|زیست شیمیایی)) آن را افزایش میدهد. |
| !مکانیسم سرطانزایی PAH | | !مکانیسم سرطانزایی PAH |
- | پژوهشهای انجام شده نشان میدهد که ((ترکیبات آروماتیک چند هستهای|مولکولهای PAH)) به تنهایی سرطانزا نیستند بلکه این مولکولها باید در بدن بوسیله واکنشهای سوخت و ساز تغییر یابند تا گونه سرطانزای واقعی تولید شود. نخستین تبدیل شیمیایی در بدن تشکیل یک حلقه اپوکسید روی یک ~~green:پیوند دو گانه کربن _ کربن~~ است.
واکنشهای سوخت و ساز تشکیل اپوکسید و افزایش ((آب)) ، بخشی از تلاش بدن برای وارد کردن گروههای OH-در مولکولهای آبگریزی مثل PAH هاست تا به ((انحلالپذیری)) و حذف آنها کمک کند. برای مولکولهایی مثل ((بنزوپیرن)) که دارای ناحیه خلیج هستند، یکی از محصولات حد واسط در این فرایند چند مرحلهای میتواند به سمت تشکیل یک ((آنیون و کاتیون|کاتیون)) بسیار پایدار که به مولکولهایی مانند DNA وصل شده و به این طریق موجب سرطان میشود، کشیده شود. |
+ | پژوهشهای انجام شده نشان میدهد که مولکولهای PAH ، به تنهایی سرطانزا نیستند، بلکه این مولکولها باید در بدن بوسیله واکنشهای سوخت و ساز تغییر یابند تا گونه سرطانزای واقعی تولید شود. نخستین تبدیل شیمیایی در بدن ، تشکیل یک حلقه اپوکسید ، روی یک ~~green:پیوند دو گانه کربن _ کربن~~ است.
واکنشهای سوخت و ساز ، تشکیل اپوکسید و افزایش آب ، بخشی از تلاش بدن برای وارد کردن گروههای __-OH__ در مولکولهای آبگریزی مثل PAH هاست تا به ((قابلیت انحلال مواد|انحلالپذیری)) و حذف آنها کمک کند. برای مولکولهایی مثل __بنزوپیرن__ که دارای ناحیه خلیج هستند، یکی از محصولات حد واسط در این فرایند چند مرحلهای میتواند به سمت تشکیل یک ((آنیون و کاتیون|کاتیون)) بسیار پایدار که به مولکولهایی مانند DNA وصل شده است و به این طریق موجب سرطان میشود، کشیده شود.
{img src=img/daneshnameh_up/0/02/azt.gif}
|
| !راههای تماس انسان با PAH ها | | !راههای تماس انسان با PAH ها |
- | گازهای خروجی از ((موتور دیزل)) که جز عوامل سرطانزای احتمالی در انسان است علاوه بر مولکولهای PAH تعدادی از مشتقات آنها که شامل گروه نیترو هستند را نیز دارد. این مشتقات از نظر سرطانزایی حتی فعالتر از مولکولهای PAH اصلی هستند. این مولکولها میتوانند دگرگونیهایی را بوجود آورند که در نهایت ایجاد ((سرطان)) کنند.
منبع دیگر PAHهای سرطانزا ((دود سیگار)) است که بجز این ترکیبات ، ترکیبات سرطانزای دیگری نیز دارد. برای اکثر غیر سیگاریها در کشورهای پیشرفته تا به حال بیشترین تماس با PAH ها ناشی از ((رژیم غذایی)) آنهاست نه از آب یا هوا. شیوه تهیه برخی غذاها مانند ((کباب سنتی|کباب کردن گوشت روی زغال)) ، ماهی و گوشتهای دودی باعث ایجاد ترکیبات PAH در آنها میشود. تهنشین شدن PAH های سرطانزا روی برگهای سبزیجاتی مثل ((کاهو)) و ((اسفناج)) هم یکی از راههای ورود این ترکیبات به بدن انسان است. |
+ | گازهای خروجی از موتور دیزل که جزو عوامل سرطانزای احتمالی در انسان است، علاوه بر مولکولهای PAH ، تعدادی از مشتقات آنها را که شامل گروه نیترو هستند نیز دارند. این مشتقات از نظر سرطانزای حتی فعالتر از مولکولهای PAH اصلی هستند. این مولکولها میتوانند دگرگونیهایی را بوجود آورند که در نهایت ، ایجاد سرطان کنند.
منبع دیگر PAH های سرطانزا ، دود سیگار است که بجز این ترکیبات ، ترکیبات سرطانزای دیگری نیز دارد. برای اکثر غیر سیگاریها در کشورهای پیشرفته ، تا به حال بیشترین تماس با PAH ها ، ناشی از رژیم غذایی آنهاست نه از آب یا هوا. شیوه تهیه برخی غذاها مانند کباب کردن گوشت روی زغال ، ماهی و گوشتهای دود باعث ایجاد ترکیبات PAH در آنها میشود. تهنشین شدن PAH های سرطانزا روی برگهای سبزیجاتی مثل کاهو و اسفناج هم ، یکی از راههای ورود این ترکیبات به بدن انسان است. |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
| *((بنزن)) | | *((بنزن)) |
- | *((بنزویر)) *((ترکیبات آروماتیک چند هستهای)) |
+ | *((یدرکربنهای آروماتیک چند هستهای)) |
| *((ترکیبات سرطانزا)) | | *((ترکیبات سرطانزا)) |
| + | *((ترکیبات هتروسیکل)) |
| *((تولوئن)) | | *((تولوئن)) |
| *((دود سیگار)) | | *((دود سیگار)) |
| *((سرطان)) | | *((سرطان)) |
- | *((سرطان ریه)) *((سوخت فسیلی)) |
+ | *((فنل)) |
| *((کربن فعال)) | | *((کربن فعال)) |
- | *((مشتقات بنزن)) | |