یک سال قبل از مرگ معاویه امام حسین (علیه السلام) و
عبدالله بن عباس و
عبدالله بن جعفر به حج رفتند امام حسین (علیه السلام) زن و مرد بنی هاشم و غلامانشان و شیعیان آنان را که در حج بودند اعم از کسانی که حج نمی کردند و از انصار کسانی را که حسین (علیه السلام) آنها را می شناخت و اهل بیتش را همه را جمع کرد.
آن گاه کسی را فرستاد تا از اصحاب رسول خدا (صلی الله علیه و آله) کسانی را که در آن سال حج می کردند و معروف به صلاح و عبادت بود همه را جمع کند. همه در منا جمع شدند. تعداد افراد به هفتصد نفر مرد بودند که عموم آنها را از تابعین و حدود دویست نفرشان از اصحاب پیامبر (صلی الله علیه و آله) بودند.
امام حسین (علیه السلام) به پا خاست و برای آنان خطبه خواند: پس از حمد و ثنای خداوند فرمود: شما مشاهده کردید که این طغیانگر (معاویه) در حق ما و شیعیانمان چه کرد. دانستید و مشاهده کردید.
من می خواهم درباره چیزی از شما سئوال کنم. اگر راست است بگویید راست است و اگر دروغ است بگویید دروغ است، به سخنانم گوش فرا دهید و آنها را پیش خود نگاه دارید آن گاه به شهر ها و قبایل خود باز گردید و آنها را برای هر کس که ایمان دارد و به او ایمان دارید باز گویید و آنها را به آنچه که از حق ما می دانید و فرا خوانید.
من می ترسم که این امر کهنه شود و حق از میان برود و مغلوب شود (و خداوند نور خود را تمام خواهد نمود گرچه کافران نا خوش دارند.) امام حسین (علیه السلام) در این سخنرانی از آنچه خداوند در شأن اهل بیت (علیهم السلام) فرموده بود فرو گذار نکرد و همه را تلاوت کرد و تفسیر نمود و آنچه پیامبر خدا درباره پدر و برادر و مادر و خود و اهل بیتش فرموده بود همه را بازگو نمود و چیزی باقی نگذارد و صحابه همه را تصدیق کردند و گفتند: خداوندا این سخنان صحیح است.
ما خود از رسول خدا شنیدیم و مشاهده کردیم و تابعین می گفتند: خداوندا، کسانی که مورد تصدیق و اعتماد و اطمینان ما هستند برای ما این مطلب را گفته است، شما را به خدا سوگند می دهم که این مطالب را برای کسانی که اعتماد به آنها و اعتماد به دینشان دارید بازگو کنید.
آن حضرت فرود آمد و مردم متفرق شدند.
منابع: بحار الانوار، ج 33، ص 181و 182، ج 44، ص 127- احتجاج، ص 150.
مراجعه شود به:
خطبه شیوا در فضائل اهل بیت