تاریخچه ی:
سبک عراقی
تفاوت با نگارش: 1
| - | سبک عراقی با ظهور سلاجق در خراسان و اتابکان در عراق (ایالات و ولایت مرکزی ایران) و آذربایجان به وجود می آید و به تدریج شعر دری که مرکز اصلی آن در خراسان و ماوراءالنهر است، به عراق و آذربایجان راه می یاد. |
+ | سبک عراقی با ظهور ((سلجوقیا )) در خراسان و ((اتابکان )) در عراق و آذربایجان به وجود آمد و به تدریج شعر "دری" که مرکز اصلی آن در خراسان و ماوراءالنهر است، به عراق و آذربایجان راه یاف. |
| - | از طرفی بر اثر سیاست سلجوقیان مدارس مختلف دینی تأسیس می شود و معارف اسلامی مانند تفسیر و منطق و حکمت و علوم بلاغی و ادبیات عربی در این مدارس تدریس می شود. |
+ | از طرفی در این دوران بر اثر سیاست سلجوقیان، مدارس مختلف دینی تأسیس شد و معارف اسلامی مانند تفسیر و منطق و حکمت و علوم بلاغی و ((ادبیات عرب )) در این مدارس تدریس می شد و ترویج علوم و معارف اسلامی باعث شد که شاعران و ادیبان نیز با علوم رایج زمان آشنا شوند. |
| - | ترویج علوم و معارف اسلامی باعث می شود که شاعران و ادیبان نیز خود را به زیور علوم زمانه بیارایند. ناچار در این دوره علوم مدرسه ای در شعر تأثیر فراوان می گذارد تا آنجا که فرا گرفتن علوم از لوازم شاعری می شود و مایه تفاخر و مباهات شاعران. رواج شعر دری در عراق و آذربایجان و تاثیر علوم اسلامی و ادبیات عربی در آن باعث می شود که در شعر فارسی تحولی به وجود آید. |
+ | در این دوره علوم مدرسه ای در شعر تأثیر فراوان گذارد تا آنجا که فرا گرفتن علوم از لوازم شاعری شد و مایه تفاخر و مباهات شاعران. |
| - | ی ول هر چند در عر شاعرا آذربایجان و راق مودتر است اا می توان آن قبل همه در شعر انور یوردی ظهیر فایای ماهده کد. انوری نین کی ا که این یوه ی را رائ می هد وی ا یک ر قصاید و مدایح غرا پرت رد شعر می کند و از طر یگر لهای ف و پش ی سراید. |
+ | شعر دری ر عرا و آذربایجان و اثیر وم اسامی و ادبیات عرب در آن ب که در شعر فارسی وی اای ه وجود ید.
{img src=img/daneshnameh_up/4/4a/sabke-araghi.jpg}
|
/>این تحول هر چن عر شاان بایان و را مهودر ات ا می وا آ ر ل مه ر شعر"انوری" "هیر فیابی" کرد. |
| - | ر بایجان ((اانی )) و ((نمی )) پرچمار شیوه تاه می ند و را جا ادین افهای و پر کال لدین و عها در دور مغول ((سدی )) و (()). |
+ | "نوری" نین کی است ک این شیوه ید ر اراه می د و یک ر صاید دایح ارا آمیز و پصنعت ر اد ع رهایش کرد و از طر دیگر غزلهای لیف و پرشور . |
| - | منی ری ر این یوه تاز گشته از مدح که با اغراقات خضوع ع راوا سبت به ممدو همراه ست هجو و هزل نی ه که بیش از ده قبل رواج می یابد و نه نه کسای ماند اوی نی و سمرقنی ی تند و هزل های زشت و رکیک می گویند بلکه ارنی مانند خاانی و مل الدین اصهانی نیز در این یو میش ای تاانه اجام می ند. |
+ | رایا "((اقای ))" و "((ی ))" ر در یوه ه شد و د ا "جما ای صهنی" و پسر "ک این" و این شیوه ا رگید و اداه ی این ود "((ی ))" "((حافظ))" ن ا ه اج می سادند. |
| - | (( )) و عرفان و خلاق و نیز هد از می ایج شعر ای دوره . ک بتدا انوری آن به وت یک ی اراه ی ه در ع غال شاعران این دوره آزمای می ود و نه ها هت ی ین. ا این هم ا آن ر ز ی حاظ جوه گر می د. |
+ | می شعری در این شیوه از گه از م ک ا را و و و ع اوان نت به ممو اه دارای هو و هزل ی ه ر عی ا شاعران این دوره مانند "انوری" و "وزنی سمرقندی" هوهای تند و ه هایی (مالب طنز گونه) شت دارد ولی دیگ ران این سبک ماند "((خانی))" نیز رو می های ج و هزل را آزموده د. |
| - | عرفان و تصوف نیز در این صر یک مضمون رایج است که غالباً مستقل و دون آن که خصایص دیگر ک عرای را بپذید، در شعر کسانی مانند ((مولوی )) و ((عطار )) فخرالین ((راقی)) وجود پیدا می کند. |
+ | عرفان و الاق و هد معای رای در شعر این دور ا. |
| - | قلبهای شعری، ذشته ا ((قیده )) که انوری ای و جمال الدین افهای و هر فریابی ن را ه می ساند، قا منوی و غزل واج فوا می یبد. |
+ | ((زل )) ه ادا انوری آ ا ب رت یک نوع جدید اائه ی هد در عر غالب اعران این وره زیش می د ا ن در غزل عدی و حاف لو گر می ود. |
| - | ((ظای )) گنجوی خس نوعی جدید از نوع ادبی در قالب ((موی )) ارائه می ه. و کام ود را و می اد و تی فردوسی الشگری بر می یزد. سخن خد را و و گرا ه می دان و کلام ((فرسی )) ا پرویی و خشت خام می خوند. |
+ | ((عرا ))و (( )) نیز این ر یک مون رایج ک اا د ر کسنی مند ((ولوی )) ((ا )) و ((عری)) ه شم می خود. |
| - | نظامی غالباً سایی را در ر دارد و شیوه او را بیش دیگران می پندد. ((سعدی )) بتان را می آفریند امیر خسرو ((لوی )) و ((ی )) شته از مثنوی ای داستانی، اخلاق و حکمت را در الب مثنوی رواج می دهند. |
+ | اغلب اهای شی منند ((ید )) و ((موی)) و (()) ای دور رواج دارند. |
| - | شاعران فارس و صفها هر ن شیو م این فهانی را می پندد ام قالب غزل را ر قالبی دیگر ری می دهند. فارس مرکز غزلسرایی بک عراقی ی شود. سعدی و حافظ خداوندان غز ه یک یوه ازه ای می آفرینند.
شیوه راقی البته ر غزل ا آنه ر قصیه و مثنوی ه تفاوت دارد. |
+ | در میان شاعران این دوه ((نظای )) نوی ر "م" وی ید از نا ادبی را ر قالب ((نوی )) ره می دهد. او کلام را و می داند ی ا فردوی به چلگری ب می ید. |
| - | وه به زیبایی کمه و سادگی و وش آهنگی که در واقع سک خاص سعدی ست ر ((غز )) اثیر می گارد و کسانی مانند سلمان و خواجو و همام و اوحدی و امیرخسرو و ((ای )) چه در فارس و چه در جاای دیگ ن یوه را ر ر دارند. با این همه ((حافظ )) تحولی زر در غرل فارسی یجاد ی کن و کی نقل و زاد ک ن را سبک والا باید خواند می آفریند. در سبک عراقی قالب مثنوی و غزل اهمیت بیشتری پیدا می کند و تا وره ای بعد ادامه ی یابد. |
+ | ای دوه اس که ((سعدی )) وست ا می فریند و امیر خسرو ((هوی )) و ((جای )) گه ا نوی های داسای ق و ک را در قالب ((مثنوی )) روا ی دهد. |
| - | ور کلی ی ر سبک عراقی ی توا د مورد زر اه کرد: |
+ | اعرا فرس و اصفهان قالب ((غزل )) را بر قالبهای یگ رجی می هن و "فارس" مرکز غزلسرایی به سبک عراقی می و ((سعدی )) و ((حاظ)) خدوندان غزل هر یک یه تاه ای می آفرینند. |
| - | کثرت ت رکیبات عربی و از میان زفتن لغات مهجو فاس رواج شارات و یحات راوا مبوط ه معانی لوم و عیری و اهر فل کردن و توه گای شاعران به حکمت و فلسفه و منطق مین و اار آیت احادیث ادبیات و صاریع شعار مهور عربی اشاره به خبا و حوال انبیا و میخ و ((مشاهیر)) قدم، تاب از صرحت یان کار بردن مازات و کنایت و گای ب تشبیهات یرصریح و انوع ستعارات و ل و معما اهام اغراقات و تکلفت نعتی و صنایع ((یع))ی خاصه ر ((قیه )) و التزام ردیهای فلی و اسم رج و یو حس دینی و در قابل ف ملی و اه اظار بیزاری ا کمت یونانی. |
+ | ته یبایی کلمه و اگی و وش گی ک در واع بک ا سعی ا در ((زل )) تثیر ی گاد و شاعران بسی ا ا لی ی کند وی ا ی همه ((اف )) حولی رگ د فاری یجاد ی کن و سبکی متقل و زا ی فرین. ر ک عرای قال ((منوی)) و ((ل)) اهمی یتری یا می ک و دوره ای ب دامه ی یا. |
| - | گذشته ا اینها در این سبک توجه به اموال شخصی و زن و فرزند و اظهار بدبینی و تأسف از زندگی و گاه نفرت از شعر و شاعری که غالباً روحیات و احوال نفسانی شاعر را نشان می دهد و از خصایص ممتاز و چشمگیر سبک عراقی به شمار می روند. |
+ | به طور لی خصایص شعر سبک عراقی به طور خلاصه عبارتن از:
کثرت لغات و ترکیبات عربی و از میان رفتن لغات دور از ذهن فارسی، رواج اشارات و ((تلمیح)) های فراون مربوط به معانی علوم و اظهار فضل کردن و توجه و گرایش شاعران به حکمت و فلسفه و منطق، ((تضمین ))و اشاره به آیات و احادیث و اشعار مشهور عربی و اشاره به اخبار و احوال انبیا و مشایخ رو آوردن به بیان غیرمستقیم و استفاده از ((استعاره )) و ((معما )) و ((ایهام))، استفاده از اغراق و صنایع مختلف ((بدیع))، رواج بیان مسائل مذهبی و کم رنگ شدن حس وطن پرستی و گذشته از اینها توجه به اموال شخصی و زن و فرزند و اظهار بدبینی و تأسف از زندگی و گاه نفرت از شعر و شاعری که غالباً روحیات شاعر را نشان می دهد، از خصایص ممتاز و چشمگیر سبک عراقی به شمار می روند. |
