دید کلی
جهان از
کهکشانهای ابرخوشه‌ای بزرگی که توسط حجم وسیعی از فضای خالی احاطه شده‌اند، تشکیل شده است. هر کهکشان شامل میلیاردها
ستاره است که این ستاره‌ها نیز از
ماده درست شده‌اند. ماده نیز از ذرات بسیار ریز و نامرئی تشکیل شده است. عمده‌ترین این ذرات عبارتند از :
پروتون ،
نوترون و
الکترون. این ذرات معمولا با هم جمع شده و اتمها را بوجود می‌آورند. پروتون و نوترون از ذرات ریزتری به نام
کوارک تشکیل شده اند.
با قبول نظریه
انفجار بزرگ ، به میلیاردها سال قبل (زمان وقوع انفجار) بر می‌گردیم.
دانشمندان تصویر زیر را از آن زمان ارائه داده‌اند.
اولین ذرات
در اولین ثانیه انفجار بزرگ ، احتمالا کوراکها نقش مهمی داشته‌اند. در نخستین میلیونم یک ثانیه ، آنها سه به سه ترکیب شده و نوکلئونها را بوجود آورده‌اند. جهان در ثانیه اول ، محتوای پنج ذره (پروتونها ، نوترونها ، الکترونها ،
فوتونها و
نوتروینوها می‌باشد. این ذرات بطور تصادفی حرکت می‌کنند و در این حرکت برخوردهای زیادی باهم می‌کنند. و گاهی هم عمل جذب اتفاق می‌افتد. یک پروتون با یک نوترون ، ترکیب شده ، ساده‌ترین
سیستم هسته‌ای یعنی
دوترون هسته هیدروژن سنگین) را تشکیل می‌دهند. ولی به زودی با برخورد یک نوترون ، آنها از هم جدا می‌شوند.
اولین هسته‌ها
در ثانیه اول
دما کاهش می‌یابد و به حدود یک میلیارد درجه می‌رسد. در این دما فوتونها کمترین
انرژی لازم برای شکستن دوترون را دارند. پس تعداد و عمر دوترونها افزایش می‌یابد. و دوترونها شروع به جذب نوترون و پروتون می‌کنند و انواع هسته‌های
هیدروژن و
هلیوم را تشکیل می‌دهند.
اثرات ویرانگر حرارت ، اجازه فعالیت زیادی به نیروهای هسته‌ای را نمی‌دهد. مجددا با کاهش حرارت ، تکامل سیستم هسته‌ای ادامه پیدا می‌کند. این تکامل چند دقیقه طول می‌کشد.
اولین اتمها و مولکولها
حدود یک میلیون سال بعد ، وقتی دما به چند هزار درجه کاهش یافت،
پیوندهای الکترومغناطیسی ایجاد می‌شود و اتمها متولد می‌شوند. (هیدروژن) تقریبا همزمان با اتمها مولکولها هم از ترکیب آنها بوجود می‌آیند. (هیدروژن و هلیوم)
آزادی نور
تا این زمان ، فضا پر از الکترونهای آزاد بود که مانع عبور
نور می‌شوند، با تولد اتمها و مولکولها ، در اولین میلیون سال پیدایش کائنات ، دیگر
الکترون آزادی وجود ندارد. بدین ترتیب نور می‌تواند حرکت کند و عالم را شفاف نماید. تا این مرحله کائنات در تیرگی بود و نور که ما از آن اطلاعات می‌گیریم بلافاصله بعد از ساطع شدن ، جذب می‌شد. آنچه در بالا عنوان شد یک فرضیه احتمالی بیش نیست.
نور حاصل از
تابش فسیلی در این مرحله ساطع شد، لذا قدیمی‌ترین فوتونهایی را دارد که می‌توانیم اطلاعات اولیه را از آنها بدست آوریم.
سلسله مراتب جهان
حال جهان روند تکاملی خود را در پیش می‌گیرد و تا کنون که حدود 15 میلیارد سال از آن می‌گذرد بصورت
ستاره‌ها ،
کهکشانها ،
خوشه‌ها و ابرخوشه‌ها گسترش آن ادامه دارد.
از
کوارکها ، هسته‌ها ، از اتمها به مولکولها ، از ستارگان به کهکشانها ، از خوشه‌ها به ابرخوشه‌ها ، جهان بر اساس سلسله مراتب حکیمانه خداوند سازمان یافته است. موجودیتهای مشابهی در این سلسله مراتب به هم می‌پیوندند و موجودیتهایی تازه با مراتب بالاتر را پدید می‌آورند. این سلسله مراتب از ذرات بسیار کوچک تا بی‌نهایت بزرگ را شامل می‌شود.
تکامل کیهانی
مراحل عمده سازماندهی کاینات را به ترتیب زیر می‌توان تقسیم بندی کرد:
- تکامل هسته‌ای :
از کواکها به نوکلئونها ، از نوکلئونها به هسته‌ها ، از هسته‌ها به اتمها ـــ این تکامل در کوره آغازین بوده و در دل ستارگان نیز ادامه دارد.
- تکامل شیمیایی :
از اتمها به مولکولهای ساده ، از مولکولهای ساده به مولکولهای عالی ـــ در سطوح ستاره‌ای ، فضای میان ستاره‌ای و در اقیانوس زمینی اولیه این تکامل دیده می‌شود.
- تکامل زیست شناختی :
از مولکولهای عالی به سلولها ، از سلولها به گیاهان و حیوانـات ـــ در اقیانوس زمین و قاره ها وجود دارد.
- تکامل انسان شناختی :
مباحث مرتبط با عنوان
