زید بن علی بن الحسین علیه السلام از فرزندان والامقام
امام سجاد علیه السلام است کنیه او ابوالحسین و مادرش ام ولد و فضایل او بیش از آنست که بیان شود.
بعد از
امام محمد باقر علیه السلام از دیگران برادران خود افضل و برتر بود، او مردی عابد، پرهیزکار، فقیه، سخاوتمند و شجاع بود و علیه حکومت بنی امیّه
قیام مسلحانه نمود، امر به معروف و نهی از منکر و به انتقام خون
امام حسین علیه السلام بپا خاست در 42 سالگی به
شهادت رسید. او حلیف القرآن بود یعنی پیوسته مشغول تلاوت قرآن بود.
بسیاری از شیعیان به امامت او (پس از حضرت زین العابدین علیه السلام) معتقد شدند زیرا او با قیام مسلحانه به جنگ با حکومت اموی برخاسته و مردم را به کسی که مورد رضایت آل محمّد صلی الله علیه و آله باشد دعوت می نمود و مردم گمان نمودند که آن شخص خود اوست و حال اینکه منظور او به این نبود و شناخت کامل به امامت برادرش امام محمد باقر علیه السلام و بوصیت آن حضرت به امام صادق بعد از او داشت.
جایگاه زید بن علی نزد امامان شیعه بس بلند و مشمول مدح و ثنای آنان می باشد و شهادت او موجب
تأثر شدید اهل بیت علیهم السلام شد.
حضرت زید بن علی بن حسین علیه السلام برادر بزرگوار
امام باقر علیه السلام و عموی گرامی
امام صادق علیه السلام می باشد که در نزد خاندان اهل بیت عصمت و طهارت از جلالت قدر و عظمت فوق العاده ای برخوردار است.
پیرامون شخصیت این امامزاده جلیل القدر مطالب زیادی در روایات اسلامی وارد شده که مربوط به کیفیت تولد ایشان و نامگذاری و مادر بزرگوارشان بوده و بعضی مربوط به شدت محبت
حضرت سجاد علیه السلام به ایشان و برخی دیگر در زمینه فقه و فضل و ورع و خدا ترسی و کمالات روحی و فضائل اخلاقی و برنامه زندگی ایشان و بعضی دیگر پیرامون مباحثات و گفتگوی آن بزرگوار با بعضی از اصحاب امام باقر و امام صادق علیهما السلام و بالاخره تعداد زیادی از روایات مربوط به بعد شجاعت و صلابت در شخصیت آن حضرت است که منتهی به قیام بر ضد دودمان ننگین اموی در شهر
کوفه گردید و بالاخره مسئله شهادت مظلومانه آن حضرت و وقایع متاخر از آن و همچنین اخبار مکرر مسئله به دار آویخته شدن آن حضرت در« کناسه کوفه» که از طرف جد، پدر، برادر و همچنین برادر زاده شان بیان شده است و همه اصحاب آن را دانسته اند.
تالمات سخت حضرت صادق علیه السلام و اصحابشان از شهادت آن بزرگوار و برخورد ایشان با این قضیه در زمینه قیام حضرت، علل و ریشه های آن پیامدها و نتائج، اینکه آیا این قیام مورد رضایت اهل بیت بوده است یا نه؟
اصل اعتقاد جناب زید شهید به امامت حضرت باقر و حضرت صادق علیهما السلام جزئیات قیام و تداوم آن توسط حضرت
یحیی فرزند جناب زید و. . .، بحث های مفصلی در کتب تحلیلی تاریخی بیان شده که در اینجا جای طرح آن نیست.
ولی آنچه به شکل قطعی می توان اظهار داشت این است که حضرت زید معصوم بوده کاملا به امامت ائمه هدی علیهم السلام
اذعان داشته اند و اگر در قیام پیروز می شدند ولایت را به امام صادق علیه السلام مسترد می فرمودند و این شهید از مقام بسیار بلندی نزد خداوند در روز قیامت برخوردار است و البته اگر در امر قیام صد در صد نظر امام زمان خود، حضرت صادق علیه السلام را مراعات می کرد به مقام بلندتری نائل می گردید.
منابع:
بحارالانوار، ج 46،ص 168 الی 209 ،حدیث 12 الی 87
