مقدمه

بخشهای خارجی زمین حالتی ناهمگن و ناهمسان دارد. از این رو حرکت و عملکر امواح زمین لرزه بسته به اینکه از چه محیطی بگذرد متفاوت خواهد بود. جنس و ساختمان زمین در بزرگی زلزله ایجاد شده و فراوانی رخداد آن نیز نقش دارد. زمین بر اثر گذر امواج زلزله می لرزد و در نهایت ممکن است بخشهایی از آن گسیخته شده و جابجاییها و گسلهایی به وجود آید. بر اثر زمین لرزه همچنین ممکن است دامنه ها ناپایدار شده یا ریزدانه بودن چسبندگی ، باز از دست دادن مقاومت برشی ، روان شوند.

تضعیف و تقویت زمین لرزه

امواج زمین لرزه با دور شدن از کانون به طور معمول انرژی خود را از دست داده و تضعیف می شوند. البته در مواردی نیز ممکن است به طور موضعی تقویت شده و بر قدرت تخریبشان افزوده گردد.

• تضعیف :
  تضعیف یا استهلاک زمین لرزه عبارت از کاهش و از بین رفتن انرژی یا شدت لرزش بر اثر دور شدن از منشا زمین لرزه است.

در محدوده ای از اطراف زمین لرزه معمولا کاهش مشخصی در شدت زلزله دیده نمی شود. با دور شدن از این ناحیه شدت زمین لرزه به صورتهای متفاوتی تغییر می کند. این پدیده متاثر از عواملی چون زمین شناسی ، توپوگرافی و طول گسیختگی گسل است. میزان استهلاک امواج در بسیاری موارد با عمث کانون رابطه دارد. به این ترتیب که زمین لرزه های با عمق کانونی بسیار کم در ناحیه نسبتا کوچکی احساس می شوند. البته در همه موارد زمین شناسی و توپوگرافی از عوامل مهم هستند.

• تقویت :
  شدت زمین لرزه ممکن است به دلیل شرایط خاک در محدوده ای خاص تقویت شود. میزان افزایش شتاب زمین بر حسب میزان تحریک سنگ بستر فاکتور تقویت زمین نام دارد. در شرایطی که خاک پایدار بوده و خاصیت آبگونه شدن نداشته باشد، تاثیر شرایط محلی خاک در حرکات زمین می تواند به شکل تقویت دینامیکی باشد که به صورت افزایش دامنه موج در سطح یا در یک لایه خاص تظاهر می کند.

یکی از عوامل موثر در تقویت زلزله ، نوع خاک است. عامل موثر دیگر در تقویت زمین لرزه ضخامت خاک است. عامل دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد عمق پی است. و سرانجام باز از فاصله تا منشا زلزله نام ببریم.

تقویت زمین لرزه های نزدیک به منشا بیشتر از وضعیت توپوگرافی و ساخت زمین شناسی تاثیر می پذیرد تا شرایط خاک محلی خاک ، در جاهایی که مرکز سطحی فاصله زیادی تا محل منشا گرفتن زلزله دارد، تقویت محلی امواج می تواند قابل توجه باشد. مقدار تقویت زمین لرزه به طور کلی دامنه ای از 1 تا 2 برای زمین لرزه های بزرگ و تا 10 یا بیشتر برای لرزش های بزرگتر دارد. فاکتور تقویت ممکن است در خاکهای نرم مقادیر بیشتری در مقایسه با خاکهای مقاوم باشد.
قابل اطمینان ترین روش دستیابی به فاکتورهای تقویت زمین استفاده از شتاب نگارهای نصب شده در ساختگاه یا محلهای مشابه است.

مباحث مرتبط با عنوان