: رنگدانه و انواع آن

صفحه های تصادفی

کاربر Online

383 کاربر online

تاریخچه ی: رنگدانه و انواع آن

تفاوت با نگارش: 1

Lines: 1-85

Lines: 1-87

__رنگدانه‌ها یا پیگمانها__

/> dir align=left>
{img src=img/daneshnameh_up/7/78/Pigment2.jpg} />

!نگاه کلی

معمولا مواد رنگی را به دو دسته پیگمانها ( رنگدانه‌ها) و رنگها طبقه بندی می‌کنند. رنگدانه با رنگ متفاوت می‌باشد. تفاوت آنها در این است که رنگ بایستی توسط ماده مورد ((رنگرزی)) جذب شود در حالیکه رنگدانه فقط سطح جسم را رنگی می‌کند. رنگدانه‌ها در آب نامحلول هستند. اما می‌توان آنها را مانند رنگدانه‌های مورد مصرف در ((نقاشی)) توسط ((حلال)) مناسبی به صورت ((محلول سوسپانسیون|سوسپانسیون)) در آورد. اگر ساختمان شیمیایی رنگدانه را بتوان اندکی تغییر داد بطوری که در آب انحلال پذیر گردد در اینصورت ممکن است بتوان آن را به عنوان رنگ در رنگرزی مصرف کرد.

معمولا مواد رنگی را به دو دسته پیگمانها ( رنگدانه‌ها ) و رنگها طبقه‌بندی می‌کنند. رنگدانه با ((رنگ)) متفاوت می‌باشد. تفاوت آنها در این است که رنگ بایستی توسط ((ماده)) مورد رنگرزی جذب شود در حالیکه رنگدانه فقط سطح جسم را رنگی می‌کند. رنگدانه‌ها در آب نامحلول هستند. اما می‌توان آنها را مانند رنگدانه‌های مورد مصرف در نقاشی ، توسط ((حلال)) مناسبی به صورت ((محلول سوسپانسیون|سوسپانسیون)) در آورد.

اگر ساختمان شیمیایی رنگدانه را بتوان اندکی تغییر داد بطوری که در آب ((قابلیت انحلال مواد|انحلال پذیر)) گردد، در اینصورت ممکن است بتوان آن را به عنوان رنگ در رنگرزی مصرف کرد.

!تاریخچه

پیدایش پیگمانهای جدید در طول زمان به کندی صورت گرفت بعد از سنتز اولین ((رنگ مصنوعی)) توسط __ویلیام پرکین__ در سال 1856 متعاقباً در اوایل قرن بیستم پیگمانهای مصنوعی آلی تهیه و به بازار عرضه شدند این پیگمانها دارای اهمیت خاصی بودند زیرا علاوه بر موارد استعمال پیگمانهای معدنی (((لاک|لاکها)) ، رنگهای روغنی ، ((صنعت چاپ|صنعت چاپ)) و …) در رنگرزی الیاف و منسوجات هم بکار می‌رفتند. یکی از مهمترین اکتشافات در مورد ((رنگدانه آلی|پیگمانهای آلی)) ، کشف پیگمانها�� فتالوسیانین در سال 1935 توسط شیمیدانهای شرکت رنگرزان اسکاتلند بود.

پیدایش پیگمانهای جدید در طول زمان به کندی صورت گرفت. بعد از سنتز اولین رنگ مصنوعی توسط "__ویلیام پرکین__" در سال 1856 متعاقباً در اوایل قرن بیستم ، پیگمانهای مصنوعی آلی تهیه و به بازار عرضه شدند. این پیگمانها دارای اهمیت خاصی بودند، زیرا علاوه بر موارد استعمال پیگمانهای معدنی ( ((لاک|لاکها)) ، رنگهای روغنی ، صنعت چاپ و … ) در رنگرزی الیاف و منسوجات هم بکار می‌رفتند. یکی از مهمترین اکتشافات در مورد پیگمانهای آلی ، کشف پیگمانهای فتالوسیانین در سال 1935 توسط شیمیدانهای __شرکت رنگرزان اسکاتلند__ بود.

!رنگدانه‌ها

رنگدانه‌ها یا پیگمانها مواد جامد تزئینی هستند که در شکل و اندازه‌های مختلف در حلالهای مربوط به حالت معلق تهیه و بکار می‌روند و مشتمل بر مواد سیاه – سفید و رنگی بوده و موارد استفاده زیادی در رویه زدن ، رنگرزی انبوه و ((دیسپرسیون)) در هوا دارند.

رنگدانه‌ها یا پیگمانها ، مواد ((جامد)) تزئینی هستند که در شکل و اندازه‌های مختلف در حلالهای مربوط به حالت معلق تهیه و بکار می‌روند و مشتمل بر مواد سیاه – سفید و رنگی بوده ، موارد استفاده زیادی در رویه زدن ، رنگرزی انبوه و دیسپرسیون در هوا دارند.

{img src=img/daneshnameh_up/6/6b/pigment20copy.jpg}

!انواع رنگدانه‌ها

معمولاً رنگدانه‌ها را براساس انواع شیمیایی به رنگدانه‌های معدنی یا آلی طبقه‌بندی می‌کنند اما این رنگدانه‌های آلی یا معدنی می‌توانند طبیعی یا سنتزی باشند.

معمولاً رنگدانه‌ها را براساس انواع شیمیایی به رنگدانه‌های ((شیمی معدنی|معدنی)) یا ((شیمی آلی|آلی)) طبقه‌بندی می‌کنند، اما این رنگدانه‌های آلی یا معدنی می‌توانند طبیعی یا سنتزی باشند.

!!رنگدانه‌های طبیعی و مصنوعی

رنگدانه‌های معدنی طبیعی از ((پوسته زمین)) استخراج می‌شوند، خرد شده و شسته شده و از لحاظ اندازه درجه‌بندی می‌شود. غالباً برای این ((رنگدانه طبیعی|رنگدانه‌های طبیعی)) معادل مصنوعی هم وجود دارد یعنی رنگدانه از اجزاء دیگری در اثر یک فرآیند شیمیایی ساخته می‌شود. ظاهراً از نظر شیمیایی با نمونه طبیعی یکسان است ولی اغلب خواص متفاوتی دارد و معمولاً به خاطر شکل بلوری مطلوبتر خلوص بیشتر و دانه‌بندی مطلوبتر مرغوبتر از نوع طبیعی می باشد. رنگدانه‌های معدنی طبیعی که هنوز اهمیت دارند از خانواده ((اکسید آهن)) می‌باشد که عبارتند از ((گل اخرا)) ، ((گل ماشی)) (خاک سرخ) ، اخرای زرد ، اکسیدهای آهن قرمز زرد و سیاه

رنگدانه‌های معدنی طبیعی از پوسته زمین استخراج می‌شوند، خرد شده ، شسته شده ، از لحاظ اندازه درجه‌بندی می‌شوند. غالباً برای این رنگدانه‌های طبیعی ، معادل مصنوعی هم وجود دارد، یعنی رنگدانه از اجزاء دیگری در اثر یک ((واکنش شیمیایی|فرآیند شیمیایی)) ساخته می‌شود. ظاهراً از نظر شیمیایی با نمونه طبیعی یکسان است، ولی اغلب خواص متفاوتی دارد و معمولاً به خاطر شکل بلوری مطلوبتر ، خلوص بیشتر و دانه‌بندی مطلوبتر ، مرغوبتر از نوع طبیعی می باشد.

رنگدانه‌های معدنی طبیعی که هنوز اهمیت دارند، از خانواده اکسید آهن می‌باشند که عبارتند از: گل اخرا ، گل ماشی (خاک سرخ) ، اخرای زرد ، اکسیدهای آهن قرمز زرد و سیاه.

!!رنگدانه‌های آلی

امروزه رنگدانه‌های آلی به مراتب بیشتر از رنگدانه‌های معدنی می‌باشند بعضی از جدیدترین رنگدانه‌ها ساختمان آلی فلزی دارند. بیشتر رنگدانه‌های آلی مواد شیمیایی آلی هستند که روی یک هسته معدنی ((هیدروکسید آلومینیوم)) رسوب داده شده اند. از مهمترین رنگدانه‌های آلی می‌توان به ((گروه فتالوسیانین|گروه فتالوسیانین‌ها)) اشاره کرد که طیف رنگهای آبی و سبز را در بر می‌گیرد و فتالوسیانین مس رنگدانه آبی می‌باشد که به علت خواص مقاومتی خوب در برابر عوامل مختلف یک رنگدانه با ارزش به شمار می‌رود. فتالوسیانین‌ها را فتالیک و ((اوره)) سنتز می‌کنند. ((رنگدانه آلی|رنگدانه‌های آلی)) به صورتی که امروزه در صنعت استفاده می‌شوند در طبیعت یافت نمی‌شوند و تقریباً همه آنها سنتزی می‌باشند.

امروزه رنگدانه‌های آلی به مراتب بیشتر از رنگدانه‌های معدنی می‌باشند. بعضی از جدیدترین رنگدانه‌ها ساختمان ((شیمی آلی فلزی|آلی فلزی)) دارند. بیشتر رنگدانه‌های آلی ، ((مواد شیمیایی آلی سمی|مواد شیمیایی آلی)) هستند که روی یک هسته معدنی هیدروکسید آلومینیوم رسوب داده شده‌اند. از مهمترین رنگدانه‌های آلی می‌توان به گروه فتالوسیانین‌ها اشاره کرد که طیف رنگهای آبی و سبز را در بر می‌گیرند و فتالوسیانین مس ، رنگدانه آبی می‌باشد که به علت خواص مقاومتی خوب در برابر عوامل مختلف ، یک رنگدانه با ارزش به شمار می‌رود.

فتالوسیانین‌ها را از فتالیک و ((اوره)) سنتز می‌کنند. رنگدانه‌های آلی ، به صورتی که امروزه در صنعت استفاده می‌شوند، در طبیعت یافت نمی‌شوند و تقریباً همه آنها سنتزی می‌باشند.

!!عمده‌ترین رنگدانه‌های معدنی

*__پیگمانهای سفید__ {TEX()} {\Leftarrow} {TEX}{TEX()} {Tio_2 , Zns , CaCo_3 , CuSO_4 } {TEX}

*__پیگمانهای سفید__ {TEX()} {\Leftarrow} {TEX}{TEX()} {TiO_2 , ZnS , CaCO_3 , CuSO_4 } {TEX}

*__پیگمانهای قرمز سرنج__ {TEX()} {PbO} {TEX}{TEX()} {\Leftarrow} {TEX}

*__((تولید صنعتی رنگدانه شنگرف|شنگرف))__ {TEX()} {\Leftarrow} {TEX}{TEX()} { HgS , PbCrO_4} {TEX}
*__پیگمانهای زرد و نارنجی__ {TEX()} {\Leftarrow} {TEX} cds {TEX()} {CdS} {TEX}

*__شنگرف__ {TEX()} {\Leftarrow} {TEX}{TEX()} { HgS , PbCrO_4} {TEX}
*__پیگمانهای زرد و نارنجی__ {TEX()} {\Leftarrow} {TEX} CdS {TEX()} {CdS} {TEX}

*__پیگمانهای آبی__ {TEX()} {\Leftarrow} {TEX} {TEX()} {fe_4\left[Fe\left(CN\right)_^\right]_3} {TEX}

*__پیگمانهای لاجورد یا اولترامارین__ {TEX()} {\Leftarrow} {TEX} {TEX()} {Na_7Al_6Si_6S_2O_24} {TEX}

*__پیگمانهای سبز__ {TEX()} {\Leftarrow} {TEX} cr2o3 {TEX()} {Cr_2O_3} {TEX}

*__پیگمانهای سبز__ {TEX()} {\Leftarrow} {TEX} Cr2O3 {TEX()} {Cr_2O_3} {TEX}

!جدول مقایسه خواص رنگدانه‌های آلی و معدنی



	__خاصیت__		__خاصیت__
	__مرجع__		__مرجع__
	__دلایل__		__دلایل__




	درخشندگی و روشنی		درخشندگی و روشنی
	__آلی__		__آلی__
-	جالبترین و روشنترین رنگها را فقط با ((رنگدانه آلی\|رنگدانه‌های آلی)) می‌توان به دست آورد.	+	جالبترین و روشنترین رنگها را فقط با رنگدانه‌های آلی می‌توان به دست آورد.




	رنگهای سفید و سیاه		رنگهای سفید و سیاه
	معدنی		معدنی
-	خالص‌ترین رنگدانه سفید ((دی اکسید تیتانیوم)) ، براقترین و سیاهترین آنها ((کربن)) می‌باشد. جزء رنگهای معدنی طبقه‌بندی می‌شود. رنگدانه‌های سیاه و سفید آلی وجود ندارد.	+	خالص‌ترین رنگدانه سفید ، دی‌اکسید تیتانیوم ، براقترین و سیاهترین آنها ((کربن)) می‌باشد. جزء رنگهای معدنی طبقه‌بندی می‌شود. رنگدانه‌های سیاه و سفید آلی وجود ندارد.




	غیر نفوذ کننده		غیر نفوذ کننده
	معدنی		معدنی
	ترکیبات معدنی حلالیت ناچیزی در ((حلال آلی\|حلالهای آلی)) دارند.		ترکیبات معدنی حلالیت ناچیزی در ((حلال آلی\|حلالهای آلی)) دارند.




-	((مقاومت نوری))	+	مقاومت نوری
	معدنی		معدنی
	پیوندهای ظرفیتی در ترکیبات معدنی در مقابلuv پایدارتر از پیوندهای ظرفیتی ترکیبات آلی هستند.		پیوندهای ظرفیتی در ترکیبات معدنی در مقابلuv پایدارتر از پیوندهای ظرفیتی ترکیبات آلی هستند.




	پایداری حرارتی		پایداری حرارتی
	معدنی		معدنی
	ترکیبات آلی اندکی در دمای {TEX()} {300 C^\circ} {TEX} یا بالاتر پایدارهستند اغلب در دماهای پایین تجزیه شده یا ذوب می‌شوند.		ترکیبات آلی اندکی در دمای {TEX()} {300 C^\circ} {TEX} یا بالاتر پایدارهستند اغلب در دماهای پایین تجزیه شده یا ذوب می‌شوند.




	عمل ضد خورندگی		عمل ضد خورندگی
	معدنی		معدنی
	تمام رنگدانه‌های ضد خورنده معدنی هستند.		تمام رنگدانه‌های ضد خورنده معدنی هستند.


	+

		+	{img src=img/daneshnameh_up/5/50/pigment_powdrs.jpg}

!کاربرد عمده پیگمانها

موارد استعمال عمده پیگمانها در لاکها ، ((رنگ روغنی|رنگهای روغنی)) ، ورنی‌ها ، ((رنگ سلولزی|رنگهای سلولزی)) ، ((نگ پل��ستیک|نگهای پلاستیکی)) ، ((مرکب چاپ|مرکبهای چاپ)) و ((رنگرزی کاغذ)) و تاسیسات آهنی می‌باشد. صنایع پوششی عمده‌ترین موارد استعمال پیگمانها می‌باشد. امروزه پوشش سطح وسایل فلزی و چوبی بناها ، ((وسایل نقلیه)) و … اهمیت فراوانی دارد زیرا این وسایل توسط رنگ از عوامل مختلف مثل ((هوا)) ، ((رطوبت)) و ((ترکیبات شیمیایی)) محافظت می‌شوند. در رنگ زدن اشیا به زیباتر شدن آنها کمک می‌کند.

موارد استعمال عمده پیگمانها در لاکها ، رنگهای روغنی ، ورنی‌ها ، رنگهای سلولزی ، ��نگهای پلاستیکی ، مرکبهای چاپ و رنگرزی کاغذ و تاسیسات آهنی می‌باشد. صنایع پوششی عمده‌ترین موارد استعمال پیگمانها می‌باشد. امروزه پوشش سطح وسایل فلزی و چوبی بناها ، وسایل نقلیه و … اهمیت فراوانی دارد زیرا این وسایل توسط رنگ از عوامل مختلف مثل ((هوا)) ، ((رطوبت)) و ((ترکیبات شیمیایی)) محافظت می‌شوند. در رنگ زدن اشیا به زیباتر شدن آنها کمک می‌کند.

!مباحث مرتبط با عنوان

*((تولید صنعتی رنگدانه سفید))

*((تولید صنعتی رنگدانه سیاه))

*((تولید صنعتی رنگدانه شنگرف))
*((��نگ روغنی))
*((رنگ پلاستیک))
*((رنگدانه آلی))
*((رنگدانه معدنی)) />*((رنگرزی))
*((رنگرزی پارچه))
*((رنگرزی کاغذ))
*((رنگ سلولزی))
*((رنگ مصنوعی))

*((رنگ))
*((��یمی رنگ))

*((صنعت رنگرزی))

*((محلول سوسپانسیون))

*((مرکب چاپ))

تاریخچه

توجه:

از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..

تاریخ	شماره نسخه	کاربر	توضیح	اقدام
چهارشنبه 12 بهمن 1384 [15:25 ]	3	فیروزه نجفی		جاری
چهارشنبه 12 بهمن 1384 [15:24 ]	2	فیروزه نجفی		v c d s
شنبه 03 بهمن 1383 [13:51 ]	1	حسین خادم		v c d s

تفاوت با نگارش: 1

سرویس‌های رشد:

فهرست: