نگاه اجمالی
بیشتر اختر شناسان در رصدخانه کار می کنند. در آنجا
تلسکوپها ، نوری را که از سیارهها ،
ستارگان و کهکشانهای دوردست می رسد، جمع می کنند. رصدخانه ، ساختمان ویژه ای به شکل گنبد دارد تا تلسکوپها را از باد ، باران و برف حفظ کند. در
گنبد رصدخانه دریچه ای هست که از راه آن ، تلسکوپ را متوجه
آسمان می کنند. در یک رصدخانه بزرگ ، چندین تلسکوپ به کار گرفته می شود، تا هر کدام به شیوه ای مخصوص مورد استفاده اخترشناسان قرار گیرند.
شرایط یک رصدخانه
رصدخانه های مهم بر فراز کوهها بنا می شوند تا از مزاحمت ابرها به دور باشند. در کوهستان ، روشنایی شهر و خیابان های آن نیز به حداقل می رسد. گاهی اختر شناسان برای رسیدن به تلسکوپهای خود ، هزاران کیلومتر راه طی می کنند. یک رصدخانه جدید علاوه بر اخترشناس ، به اشخاص دیگری برای کار با
کامپیوترها ، ساختن تجهیزات و راه اندازی تلسکوپها نیاز دارد. کار با کامپیوترها نه تنها در نشانه روی خودکار تلسکوپ به طرف
اجرام آسمانی بلکه در محاسبات بسیار مشکل به اخترشناس کمک می کنند.
رصدخانهها معروف
- رصدخانه ماونت پالومار:
رصدخانه مشهور «ماونت پالومار» ، در کالیفرنیای جنوبی و در 160 کیلومتری لسآنجلس واقع است. اختر شناسان آمریکا ، رصدخانه جدیدی در آریزونا و بر فراز کوهستان «کیت پیک» تاسیس کرده اند. در حومه شهر توسکان ، چراغهای خیابانها را به خاطر این تلسکوپ به حداقل می رسانند. تلسکوپهای مهم بریتانیا ، در رصدخانه سلطنتی گرینویچ قرار دارد.
- رصدخانه سارس ویلز:
با همکاری مشترک اخترشناسان بریتانیا ، رصدخانهای در «سارس ویلز جدید» برپا شده است. چهارمین تلسکوپ بزرگ جهان با آینهای به قطر 9/3 متر در این رصدخانه است. در زیر گنبد آن تاسیسات دیگری مانند کتابخانه ، آشپزخانه و تاریکخانه برای ظهور عکسهای تهیه شده ، وجود دارد. اخترشناسان با فرارسیدن روز ، در ساختمان مجاور این گنبد عظیم به استراحت می پردازند.
- رصدخانههای نیمکره جنوبی:
برای آنکه اطلاعات بیشتری از ستارگان و کهکشان های آسمانی نیمکره جنوبی به دست آید. در آمریکای جنوبی ، استرالیا و جزایر قناری نیز رصدخانههای جدیدی ساخته اند. رصدخانههای جدیدی که در هوای صاف کوهستان «آند» در شیلی واقعند، به کاوش آسمان نیمکره جنوبی می پردازند. هر کدام از آنها به تلسکوپهای بسیار مدرن ، مجهز هستند. به این ترتیب از آسمان نیمکره جنوبی ، می توان عکسهایی با کیفیت خوب تهیه کرد.
- رصدخانههای رادیویی:
بسیاری از کهکشانها ،
موج رادیویی گسیل می کنند. این امواج با تلسکوپهای رادیویی بزرگ ، آشکار می شوند. خوشبختانه ، ابرها جلوی موج رادیویی را نمی گیرند. از این رو می توان رصدخانههای مخصوص
اختر شناسی رادیویی را در نواحی ابرآلود نیز بنا کرد. در انگلستان ، رصدخانه های رادیویی بزرگی نزدیک
منچستر و نیز
کمبریج وجود دارد. چندین رصدخانه بزرگ هم ایالات متحد آمریکا ، روسیه و استرالیا مشغول کاوش هستند. از تلسکوپهای رادیویی نه تنها به هنگام شب بلکه در روز نیز می توان استفاده کرد.
پرتوهای x نمی توانند در
جو زمین نفوذ بیشتری کنند. برای آشکار کردن آنها ، دانشمندان فضاشناس ، رصدخانههای خودکار ساخته اند. این رصدخانهها در ارتفاع بسیار ، زمین را دور می زنند. تلسکوپهای آنها به کمک
علائم رادیویی از زمین کنترل می شود و پرتوهای نامرئی x ستارگان را بررسی می کند. اخترشناسان امیدوارند که روزی رصدخانههایی شامل چندین نوع
تلسکوپ به دور زمین روانه کنند. در این صورت چگونگی هوا بر کار اخترشناسان تاثیر نخواهد گذاشت.
مباحث مرتبط با عنوان