منو
 کاربر Online
1208 کاربر online
Lines: 1-160Lines: 1-160
 ||V{maketoc}|| ||V{maketoc}||
 ||__~~navy:@#13::: این مطلب از بخش آموزش وب‌سایت المپیاد شیمی رشد،انتخاب شده که با فرمت pdf نیز در [http://olympiad.roshd.ir|وب‌سایت المپیاد رشد]موجود می‌باشد. برای مشاهده این موضوعات در وب‌سایت المپیاد، به آدرس [http://olympiad.roshd.irchemistrycontentlist.html|فهرست مطالب شیمی] مراجعه کنید. همچنین می‌توانید با کلیک ((مطالب علمی سایت المپیاد رشد|اینجا))‌ ، با ویژگی‌های بخش آموزش این وب‌سایت آشنا شوید.:: #@~~__|| ||__~~navy:@#13::: این مطلب از بخش آموزش وب‌سایت المپیاد شیمی رشد،انتخاب شده که با فرمت pdf نیز در [http://olympiad.roshd.ir|وب‌سایت المپیاد رشد]موجود می‌باشد. برای مشاهده این موضوعات در وب‌سایت المپیاد، به آدرس [http://olympiad.roshd.irchemistrycontentlist.html|فهرست مطالب شیمی] مراجعه کنید. همچنین می‌توانید با کلیک ((مطالب علمی سایت المپیاد رشد|اینجا))‌ ، با ویژگی‌های بخش آموزش این وب‌سایت آشنا شوید.:: #@~~__||
 ^@#16: ^@#16:
 !رسم فرمولهاي الكترون نقطه‌اي !رسم فرمولهاي الكترون نقطه‌اي
 !!مقدمه !!مقدمه
 {*اما از آنجا که مواد در طبيعت در اثر وجود نيروهايي بين اتمي بندرت به صورت اتمي وجود دارند، لازم است با ماهيت اين نيروها و پيوندهايي که اتمها را در کنار ‍ يكديگر قرار مي‌دهند، آشنا شويم. يك ترکيب از دو يا چند اتم، تشکيل مي‌شود که با پيوندهاي شيميايي که ماهيت الکتريكي دارند به همديگر متصل شده‌اند. برحسب اختلاف تمايل اتمهاي تشکيل‌دهنده پيوند در جذب الکترون، انواع پيوند وجود دارد. هنگامي که پيوند بين دو اتم با اختلاف الکترونگاتيوي زياد (پيش از 1.7) برقرار مي‌شود مانند پيوند بين فلزات به ويژه فلزات گروه {TEX()} {IA} {TEX}جدول تناوبي (فلزات قليايي) و غيرفلزات گروه {TEX()} {VIIA} {TEX} (هالوژنها) به دليل انتقال الکترون در طي فرآيند تشکيل پيوند شيميايي گونه‌هاي تقريباً يوني تشکيل مي‌شوند. جاذبه الکترواستاتيک بين يونها آنها را در کنار همديگر قرار مي‌دهد. اين نوع پيوند را پيوند يوني مي‌نامند که در بخش قبل آن را مورد بررسي قرار ‌داديم. {*اما از آنجا که مواد در طبيعت در اثر وجود نيروهايي بين اتمي بندرت به صورت اتمي وجود دارند، لازم است با ماهيت اين نيروها و پيوندهايي که اتمها را در کنار ‍ يكديگر قرار مي‌دهند، آشنا شويم. يك ترکيب از دو يا چند اتم، تشکيل مي‌شود که با پيوندهاي شيميايي که ماهيت الکتريكي دارند به همديگر متصل شده‌اند. برحسب اختلاف تمايل اتمهاي تشکيل‌دهنده پيوند در جذب الکترون، انواع پيوند وجود دارد. هنگامي که پيوند بين دو اتم با اختلاف الکترونگاتيوي زياد (پيش از 1.7) برقرار مي‌شود مانند پيوند بين فلزات به ويژه فلزات گروه {TEX()} {IA} {TEX}جدول تناوبي (فلزات قليايي) و غيرفلزات گروه {TEX()} {VIIA} {TEX} (هالوژنها) به دليل انتقال الکترون در طي فرآيند تشکيل پيوند شيميايي گونه‌هاي تقريباً يوني تشکيل مي‌شوند. جاذبه الکترواستاتيک بين يونها آنها را در کنار همديگر قرار مي‌دهد. اين نوع پيوند را پيوند يوني مي‌نامند که در بخش قبل آن را مورد بررسي قرار ‌داديم.
 اما اگر اختلاف الکترونگاتيوي بين دو اتم وجود نداشته باشد يا کم باشد (کمتر از1.7) پيوند کوالانسي به وجود مي‌آيد که در حالت اول پيوند کوالانس غيرقطبي حاصل مي‌شود و در حالت دوم پيوند کوالانس از نوع قطبي مي‌باشد. اين نوع پيوند از اشتراک الکترون يا الکترونهاي دو اتم در فضاي بين آنها ناشي مي‌شود. اين نوع پيوند ماهيت الکترواستاتيک ندارد بلکه از برقراري تعادل بين انرژيهاي اتصال الکترونها و هسته‌ها و دافعه‌هاي مابين الکترونها و مابين هسته‌ها ناشي مي‌شود. در اينجا به بررسي اين نوع پيوند و خواص ساختاري و مولکولي حاصل از آن اختصاص دارد. البته نوع سومي از پيوند به نام پيوند فلزي وجود دارد که در اثر جاذبه بين يونهاي فلزي مثبت و درياي الکتروني حاصل از الکترونهاي لايه ظرفيت اتمه‍اي فلزي بوجود مي‌آيد.  اما اگر اختلاف الکترونگاتيوي بين دو اتم وجود نداشته باشد يا کم باشد (کمتر از1.7) پيوند کوالانسي به وجود مي‌آيد که در حالت اول پيوند کوالانس غيرقطبي حاصل مي‌شود و در حالت دوم پيوند کوالانس از نوع قطبي مي‌باشد. اين نوع پيوند از اشتراک الکترون يا الکترونهاي دو اتم در فضاي بين آنها ناشي مي‌شود. اين نوع پيوند ماهيت الکترواستاتيک ندارد بلکه از برقراري تعادل بين انرژيهاي اتصال الکترونها و هسته‌ها و دافعه‌هاي مابين الکترونها و مابين هسته‌ها ناشي مي‌شود. در اينجا به بررسي اين نوع پيوند و خواص ساختاري و مولکولي حاصل از آن اختصاص دارد. البته نوع سومي از پيوند به نام پيوند فلزي وجود دارد که در اثر جاذبه بين يونهاي فلزي مثبت و درياي الکتروني حاصل از الکترونهاي لايه ظرفيت اتمه‍اي فلزي بوجود مي‌آيد.
 نظريه‌هاي مختلفي براي توصيف و چگونگي تشکيل پيوند کوالانس ارائه شده است که از جمله مي‌توان به نظريه پيوند ظرفيت ({TEX()} {VB} {TEX}) و نظريه اوربيتال مولکولي ({TEX()} {MO} {TEX}) اشاره کرد. نظريه‌هاي هيبريد شدن اوربيتالهاي اتمي و رزونانس از جمله زيرمجموعه‌هاي نظريه پيوند ظرفيت هستند که اولي براي تفسير و توجيه ساختار فضايي مولکولها و دومي براي تفسير انرژي و مرتبه پيوند به کار مي روند. روش اوربيتال مولکولي اطلاعات نسبتاً دقيق و مفيدي درباره خواص مولکولها از جمله، طول و مرتبه پيوند، ساختار فضايي و خاصيت مغناطيسي مولکول ارائه مي‌دهد. نظريه ديگري که به ساختار مولکولي مي‌پردازد نظريه دافعه جفت الکترونهاي لايه ظرفيت{TEX()} {(VSEPR)} {TEX} مي‌باشد که ديدگاه ساده و در عين حال بسيار مفيدي در تعيين ساختار مولکولي است. اساس اين نظريه به حداقل رسيدن دافعه جفت الکترونهاي پيوندي و غيرپيوندي اتم مرکزي در يک ساختار معين فضايي است. نظريه‌هاي مختلفي براي توصيف و چگونگي تشکيل پيوند کوالانس ارائه شده است که از جمله مي‌توان به نظريه پيوند ظرفيت ({TEX()} {VB} {TEX}) و نظريه اوربيتال مولکولي ({TEX()} {MO} {TEX}) اشاره کرد. نظريه‌هاي هيبريد شدن اوربيتالهاي اتمي و رزونانس از جمله زيرمجموعه‌هاي نظريه پيوند ظرفيت هستند که اولي براي تفسير و توجيه ساختار فضايي مولکولها و دومي براي تفسير انرژي و مرتبه پيوند به کار مي روند. روش اوربيتال مولکولي اطلاعات نسبتاً دقيق و مفيدي درباره خواص مولکولها از جمله، طول و مرتبه پيوند، ساختار فضايي و خاصيت مغناطيسي مولکول ارائه مي‌دهد. نظريه ديگري که به ساختار مولکولي مي‌پردازد نظريه دافعه جفت الکترونهاي لايه ظرفيت{TEX()} {(VSEPR)} {TEX} مي‌باشد که ديدگاه ساده و در عين حال بسيار مفيدي در تعيين ساختار مولکولي است. اساس اين نظريه به حداقل رسيدن دافعه جفت الکترونهاي پيوندي و غيرپيوندي اتم مرکزي در يک ساختار معين فضايي است.
 اما قبل از پرداختن به اين مباحث لازم است با روش تعيين ساختار پيوندي مولکولها با استفاده از قاعده هشتايي لوئيس که روشي بسيار ساده و در عين حال با نتايج بسيار مناسب است آشنا شويم. ساختارهايي که از اين روش بدست مي‌آيد را ساختارهاي لوئيس مي‌نامند.*} اما قبل از پرداختن به اين مباحث لازم است با روش تعيين ساختار پيوندي مولکولها با استفاده از قاعده هشتايي لوئيس که روشي بسيار ساده و در عين حال با نتايج بسيار مناسب است آشنا شويم. ساختارهايي که از اين روش بدست مي‌آيد را ساختارهاي لوئيس مي‌نامند.*}
 --- ---
   
 !ساختارهاي لوئيس !ساختارهاي لوئيس
 {*شيميدان مشهور امريکايي گيلبرت لوئيس در سال 1916 ميلادي نظريه پيوند کوالانس خود را در قالب قاعده هشتايي ارائه نمود. براساس اين روش تمايل اتمها به داشتن آرايش الکتروني گازهاي نجيب موجب تشکيل پيوند بين اتمها مي‌گردد. بنابراين به غير از هيدروژني که با تشکيل يک پيوند ساده به آرايش الکتروني هليم دو الکتروني مي‌رسد لايه ظرفيت اتمهاي ديگر هشت الکتروني مي‌شود (در اين موارد فقط اوربيتالهاي {TEX()} {s} {TEX}و {TEX()} {p} {TEX}در تشکيل پيوند شرکت مي‌کنند و اوربيتالهاي {TEX()} {d} {TEX}نقشي در ايجاد پيوند ندارند). در تشکيل پيوند کوالانس بين دو اتم هر اتم يک الکترون به اشتراک مي‌گذارد ولي براي بررسي قاعده هشتايي دو الکترون پيوندي براي هر دو اتم محسوب مي‌شود. در نتيجه يک اتم به ازاي تشکيل هر پيوند کوالانسي يک الکترون به آرايش گاز نجيب بعد از خود نزديکتر مي‌شود. بنابراين جهت تبعيت از قاعده هشتايي لوئيس عنصري از گروههاي {TEX()} {IVA} {TEX}، {TEX()} {VA} {TEX}، {TEX()} {VIA} {TEX}و {TEX()} {VIIA} {TEX}، به ترتيب به چهار، سه، دو و يک پيوند کوالانسي نياز دارد. يعني بايد چهار، سه، دو و يک الکترون براي تشکيل پيوند کوالانس به اشتراک بگذارند که اين همان ظرفيت اتم مي‌باشد. به همين دليل فرمول مولکولي ترکيبات هيدروژن با عناصر کربن، نيتروژن، اکسيژن و فلوئور به ترتيب{TEX()} {HF,H_2O,NH_4,CH_4} {TEX} مي‌باشد. از طرفي مي‌دانيم در يون هيدرونيوم {TEX()} {(H_3O^+)} {TEX} اکسيژن ظرفيت سه و در کاتيون آمونيوم {TEX()} {(NH_4^+)} {TEX} نيتروژن ظرفيت چهار دارد، در حالي‌که ظرفيت آنها در{TEX()} {H_2O} {TEX} و {TEX()} {NH_3} {TEX} به ترتيب 2 و 3 است. چرا يک اتم معين در ترکيبات مختلف مي‌تواند ظرفيتهاي متفاوتي داشته باشد؟*} {*شيميدان مشهور امريکايي گيلبرت لوئيس در سال 1916 ميلادي نظريه پيوند کوالانس خود را در قالب قاعده هشتايي ارائه نمود. براساس اين روش تمايل اتمها به داشتن آرايش الکتروني گازهاي نجيب موجب تشکيل پيوند بين اتمها مي‌گردد. بنابراين به غير از هيدروژني که با تشکيل يک پيوند ساده به آرايش الکتروني هليم دو الکتروني مي‌رسد لايه ظرفيت اتمهاي ديگر هشت الکتروني مي‌شود (در اين موارد فقط اوربيتالهاي {TEX()} {s} {TEX}و {TEX()} {p} {TEX}در تشکيل پيوند شرکت مي‌کنند و اوربيتالهاي {TEX()} {d} {TEX}نقشي در ايجاد پيوند ندارند). در تشکيل پيوند کوالانس بين دو اتم هر اتم يک الکترون به اشتراک مي‌گذارد ولي براي بررسي قاعده هشتايي دو الکترون پيوندي براي هر دو اتم محسوب مي‌شود. در نتيجه يک اتم به ازاي تشکيل هر پيوند کوالانسي يک الکترون به آرايش گاز نجيب بعد از خود نزديکتر مي‌شود. بنابراين جهت تبعيت از قاعده هشتايي لوئيس عنصري از گروههاي {TEX()} {IVA} {TEX}، {TEX()} {VA} {TEX}، {TEX()} {VIA} {TEX}و {TEX()} {VIIA} {TEX}، به ترتيب به چهار، سه، دو و يک پيوند کوالانسي نياز دارد. يعني بايد چهار، سه، دو و يک الکترون براي تشکيل پيوند کوالانس به اشتراک بگذارند که اين همان ظرفيت اتم مي‌باشد. به همين دليل فرمول مولکولي ترکيبات هيدروژن با عناصر کربن، نيتروژن، اکسيژن و فلوئور به ترتيب{TEX()} {HF,H_2O,NH_4,CH_4} {TEX} مي‌باشد. از طرفي مي‌دانيم در يون هيدرونيوم {TEX()} {(H_3O^+)} {TEX} اکسيژن ظرفيت سه و در کاتيون آمونيوم {TEX()} {(NH_4^+)} {TEX} نيتروژن ظرفيت چهار دارد، در حالي‌که ظرفيت آنها در{TEX()} {H_2O} {TEX} و {TEX()} {NH_3} {TEX} به ترتيب 2 و 3 است. چرا يک اتم معين در ترکيبات مختلف مي‌تواند ظرفيتهاي متفاوتي داشته باشد؟*}
 --- ---
 !!قواعد تعيين ساختار لوئيس !!قواعد تعيين ساختار لوئيس
 {*اولين و يکي از اساسي‌ترين اطلاعات مورد نياز در تعيين ساختار لوئيس مولکولها و يونهاي چند اتمي آگاهي از آرايش اتمها نسبت به يکديگر است. براي مثال در ترکيب گوگرد دي‌اکسيد{TEX()} {SO_2} {TEX} کداميک از آرايشهاي {TEX()} {I} {TEX}يا {TEX()} {II} {TEX}صحيح است؟ {*اولين و يکي از اساسي‌ترين اطلاعات مورد نياز در تعيين ساختار لوئيس مولکولها و يونهاي چند اتمي آگاهي از آرايش اتمها نسبت به يکديگر است. براي مثال در ترکيب گوگرد دي‌اکسيد{TEX()} {SO_2} {TEX} کداميک از آرايشهاي {TEX()} {I} {TEX}يا {TEX()} {II} {TEX}صحيح است؟
 ::{picture=img/daneshnameh_up/a/af/mch0141a.jpg}:: ::{picture=img/daneshnameh_up/a/af/mch0141a.jpg}::
 آرايش صحيح اتمها را مي‌توان با استفاده از روشهاي تجربي (مانند روش پراش اشعه {TEX()} {x} {TEX}) تعيين نمود. علاوه بر روشهاي تجربي، درک مفاهيم شيميايي مانند ظرفيت، بار قراردادي و پايداري برخي از ساختارها نسبت به ساختارهاي ممکن ديگر در پذيرش يا رد ساختار معيني کمک مي‌کند. براي مثال در دو ساختاري که براي{TEX()} {SO_2} {TEX} معرفي شد، ساختار {TEX()} {II} {TEX}بسيار ناپايدار است. بنابراين نمي‌توان آن را به عنوان يک مولکول در اختيار داشت. علت ناپايداري آن بار قراردادي +1 بر روي اکسيژن مياني است در حالي که بار قراردادي اتمي با الکترونگاتيوي کمتر (گوگرد) -1 مي‌باشد. آرايش صحيح اتمها را مي‌توان با استفاده از روشهاي تجربي (مانند روش پراش اشعه {TEX()} {x} {TEX}) تعيين نمود. علاوه بر روشهاي تجربي، درک مفاهيم شيميايي مانند ظرفيت، بار قراردادي و پايداري برخي از ساختارها نسبت به ساختارهاي ممکن ديگر در پذيرش يا رد ساختار معيني کمک مي‌کند. براي مثال در دو ساختاري که براي{TEX()} {SO_2} {TEX} معرفي شد، ساختار {TEX()} {II} {TEX}بسيار ناپايدار است. بنابراين نمي‌توان آن را به عنوان يک مولکول در اختيار داشت. علت ناپايداري آن بار قراردادي +1 بر روي اکسيژن مياني است در حالي که بار قراردادي اتمي با الکترونگاتيوي کمتر (گوگرد) -1 مي‌باشد.
 به طور کلي براي تعيين آرايش اتمها نسبت به هم در يک مولکول از قواعد زير استفاده مي‌شود: به طور کلي براي تعيين آرايش اتمها نسبت به هم در يک مولکول از قواعد زير استفاده مي‌شود:
 #@ #@
 @#16: @#16:
 __1.__معمولاً اتمهاي غيرفلز بزرگتر با الکترونگاتيوي کمتر و همچنين فلزات به عنوان اتم مرکزي عمل کرده و اتمهاي غيرفلز الکترونگاتيوتر و کوچکتر به صورت اتمهاي انتهايي آنها را احاطه مي‌کنند. براي مثال در{TEX()} {ClO_4^-} {TEX} اتم حجيم‌تر کلر با اتمهاي الکترونگاتيوتر و کوچکتر اکسيژن احاطه مي‌شوند. __1.__معمولاً اتمهاي غيرفلز بزرگتر با الکترونگاتيوي کمتر و همچنين فلزات به عنوان اتم مرکزي عمل کرده و اتمهاي غيرفلز الکترونگاتيوتر و کوچکتر به صورت اتمهاي انتهايي آنها را احاطه مي‌کنند. براي مثال در{TEX()} {ClO_4^-} {TEX} اتم حجيم‌تر کلر با اتمهاي الکترونگاتيوتر و کوچکتر اکسيژن احاطه مي‌شوند.
 __2.__غالباً اتمهاي اکسيژن، هيدروژن و هالوژن آرايش متقارني اطراف اتم مرکزي دارند. __2.__غالباً اتمهاي اکسيژن، هيدروژن و هالوژن آرايش متقارني اطراف اتم مرکزي دارند.
 __3.__اگر در ترکيبي بيش از يک اتم کربن وجود داشته باشد، اتمهاي کربن تمايل دارند با هم پيوند دهند. __3.__اگر در ترکيبي بيش از يک اتم کربن وجود داشته باشد، اتمهاي کربن تمايل دارند با هم پيوند دهند.
 __4.__اتمهاي اکسيژن تمايلي براي پيوند دادن با هم ندارند مگر در پروکسيدها و سوپراکسيدها. __4.__اتمهاي اکسيژن تمايلي براي پيوند دادن با هم ندارند مگر در پروکسيدها و سوپراکسيدها.
 __5.__در اغلب اکسي‌ اسيدها مانند{TEX()} {HIO_4,H_2SO_4,H_3PO_4} {TEX} و بسياري از ترکيبات ديگر که حاوي اکسيژن و هيدروژن هستند غالباً اين دو اتم به يکديگر متصل هستند.  __5.__در اغلب اکسي‌ اسيدها مانند{TEX()} {HIO_4,H_2SO_4,H_3PO_4} {TEX} و بسياري از ترکيبات ديگر که حاوي اکسيژن و هيدروژن هستند غالباً اين دو اتم به يکديگر متصل هستند.
 __6.__ساختارهاي لوئيس ناپايدار بايد از ساختارهاي ممکن حذف شوند. معرفي و بحث در مورد قواعد مربوط به پايداري ساختارهاي لوئيس را به مبحث رزونانس موکول مي‌کنيم. __6.__ساختارهاي لوئيس ناپايدار بايد از ساختارهاي ممکن حذف شوند. معرفي و بحث در مورد قواعد مربوط به پايداري ساختارهاي لوئيس را به مبحث رزونانس موکول مي‌کنيم.
 پس از آشنايي با چگونگي تعيين آرايش اتمها نسبت به همديگر اينک در موقعيتي قرار داريم که مي‌توانيم از طريق مراحل زير ساختار لوئيس گونه‌هاي شيميايي را بدست آوريم. ضمن معرفي مراحل مختلف آنها را بر روي يون نيترات {TEX()} {NO_3^-} {TEX} به عنوان يک نمونه مثال، اعمال مي‌کنيم: پس از آشنايي با چگونگي تعيين آرايش اتمها نسبت به همديگر اينک در موقعيتي قرار داريم که مي‌توانيم از طريق مراحل زير ساختار لوئيس گونه‌هاي شيميايي را بدست آوريم. ضمن معرفي مراحل مختلف آنها را بر روي يون نيترات {TEX()} {NO_3^-} {TEX} به عنوان يک نمونه مثال، اعمال مي‌کنيم:
 __1.__مجموع تعداد الکترونهاي لايه ظرفيت تمام اتمها را حساب کرده، اگر گونه شيميايي يون باشد براي کاتيون به تعداد بار مثبت از مجموع الکترونها کم و اگر آنيون باشد به تعداد بار منفي به آن اضافه مي‌کنيم. بنابراين براي يون نيترات{TEX()} {NO_3^-} {TEX} خواهيم داشت: {TEX()} {5+3\times 6+1=24e} {TEX} __1.__مجموع تعداد الکترونهاي لايه ظرفيت تمام اتمها را حساب کرده، اگر گونه شيميايي يون باشد براي کاتيون به تعداد بار مثبت از مجموع الکترونها کم و اگر آنيون باشد به تعداد بار منفي به آن اضافه مي‌کنيم. بنابراين براي يون نيترات{TEX()} {NO_3^-} {TEX} خواهيم داشت: {TEX()} {5+3\times 6+1=24e} {TEX}
 __2.__با توجه به قواعدي که قبلاً ذکر شد آرايش فضايي اتمها نسبت به همديگر را تعيين مي‌کنيم. در يون نيترات اتم نيتروژن که الکترونگاتيوي کمتري از اکسيژن دارد اتم مرکزي است و اکسيژنها اتمهاي انتهايي هستند، پس آرايش اتمها در يون نيترات به صورت زير است: __2.__با توجه به قواعدي که قبلاً ذکر شد آرايش فضايي اتمها نسبت به همديگر را تعيين مي‌کنيم. در يون نيترات اتم نيتروژن که الکترونگاتيوي کمتري از اکسيژن دارد اتم مرکزي است و اکسيژنها اتمهاي انتهايي هستند، پس آرايش اتمها در يون نيترات به صورت زير است:
 ::{picture=img/daneshnameh_up/5/5d/mch0141b.jpg}:: ::{picture=img/daneshnameh_up/5/5d/mch0141b.jpg}::
 از قاعده 2 استفاده کرده و اکسيژنها را به شکل متقارن اطراف اتم مرکزي قرار مي‌دهيم. از قاعده 2 استفاده کرده و اکسيژنها را به شکل متقارن اطراف اتم مرکزي قرار مي‌دهيم.
 __3.__بين دو اتم مجاور دو الکترون پيوندي به صورت يک خط قرار داده سپس الکترونهاي باقيمانده را مشخص مي‌کنيم: __3.__بين دو اتم مجاور دو الکترون پيوندي به صورت يک خط قرار داده سپس الکترونهاي باقيمانده را مشخص مي‌کنيم:
 الکترونهاي باقيمانده: {TEX()} {24-6=18e} {TEX}  الکترونهاي باقيمانده: {TEX()} {24-6=18e} {TEX}
 ::{picture=img/daneshnameh_up/d/d7/mch0141c.jpg}:: ::{picture=img/daneshnameh_up/d/d7/mch0141c.jpg}::
 __4.__الکترونهاي باقيمانده را به صورت زوجهاي غيرپيوندي بر روي اتمها تا رسيدن به آرايش گاز نجيب اضافه مي‌کنيم. اگر تعداد الکترونهاي باقيمانده براي تکميل آرايش هشتايي کليه اتمها کافي نيست، ابتدا الکترونها را بر روي اتمهاي الکترونگاتيوتر قرار داده و بقيه الکترونها به اتم يا اتمهايي با الکترونگاتيوي کمتر داده مي‌شود، يعني: {TEX()} {18-18=0} {TEX}  __4.__الکترونهاي باقيمانده را به صورت زوجهاي غيرپيوندي بر روي اتمها تا رسيدن به آرايش گاز نجيب اضافه مي‌کنيم. اگر تعداد الکترونهاي باقيمانده براي تکميل آرايش هشتايي کليه اتمها کافي نيست، ابتدا الکترونها را بر روي اتمهاي الکترونگاتيوتر قرار داده و بقيه الکترونها به اتم يا اتمهايي با الکترونگاتيوي کمتر داده مي‌شود، يعني: {TEX()} {18-18=0} {TEX}
 ::{picture=img/daneshnameh_up/9/90/mch0141d.jpg}:: ::{picture=img/daneshnameh_up/9/90/mch0141d.jpg}::
 __5.__پس از توزيع تمام الکترونها، اگر همه اتمها از قاعده هشتايي تبعيت نمايند کار به پايان رسيده است. (يادآوري مي‌شود قاعده هشتايي براي هيدروژن و مولكولهاي با نقص الكتروني صادق نيست. براي هيدروژن قرار گرفتن دو الكترون اطراف آن كفايت مي‌كند و در مولكولها با نقص الكتروني اطراف اتم مركزي با كمتر از هشت الكترون وجود دارد، مانند{TEX()} {BeH_2} {TEX} و {TEX()} {BH_3} {TEX}كه به ترتيب چهار و شش الكترون دارند. اين نوع كمبود الكتروني موجب خواص ويژه‌اي در اين تركيبات مي‌شود.) در غير اين صورت مي‌توان با تبديل جفتهاي غيرپيوندي به جفتهاي پيوندي به طريق مناسب آرايش هشتايي تمام اتمها را كامل نمود. در مثال {TEX()} {NO_3^-} {TEX} سه اكسيژن الكترون كامل دارند در حالي كه نيتروژن شش الكتروني است، بنابراين به طريق زير مي‌توان لايه ظرفيت آن را هشت الكتروني نمود: __5.__پس از توزيع تمام الکترونها، اگر همه اتمها از قاعده هشتايي تبعيت نمايند کار به پايان رسيده است. (يادآوري مي‌شود قاعده هشتايي براي هيدروژن و مولكولهاي با نقص الكتروني صادق نيست. براي هيدروژن قرار گرفتن دو الكترون اطراف آن كفايت مي‌كند و در مولكولها با نقص الكتروني اطراف اتم مركزي با كمتر از هشت الكترون وجود دارد، مانند{TEX()} {BeH_2} {TEX} و {TEX()} {BH_3} {TEX}كه به ترتيب چهار و شش الكترون دارند. اين نوع كمبود الكتروني موجب خواص ويژه‌اي در اين تركيبات مي‌شود.) در غير اين صورت مي‌توان با تبديل جفتهاي غيرپيوندي به جفتهاي پيوندي به طريق مناسب آرايش هشتايي تمام اتمها را كامل نمود. در مثال {TEX()} {NO_3^-} {TEX} سه اكسيژن الكترون كامل دارند در حالي كه نيتروژن شش الكتروني است، بنابراين به طريق زير مي‌توان لايه ظرفيت آن را هشت الكتروني نمود:
 ::{picture=img/daneshnameh_up/c/c5/mch0141e.jpg}:: ::{picture=img/daneshnameh_up/c/c5/mch0141e.jpg}::
 همانگونه كه در ساختار لوئيس حاصل ملاحظه مي‌كنيد آرايش هشتايي تمام اتمها كامل است. مجموع بارهاي قراردادي اتمها برابر با بار يون است و بار قراردادي مثبت بر روي اتم نيتروژن و بار قراردادي منفي بر روي اتم الكترونگاتيوتر اكسيژن قرار گرفته است. اكسيژن با بار قراردادي صفر دو ظرفيتي است (اكسيژن با پيوند دوگانه) و اكسيژنهاي با بار قراردادي-1 يك ظرفيتي هستند (اكسيژنها با يك پيوند ساده) و نيتروژن با بار قراردادي+1 چهار ظرفيتي است.*} همانگونه كه در ساختار لوئيس حاصل ملاحظه مي‌كنيد آرايش هشتايي تمام اتمها كامل است. مجموع بارهاي قراردادي اتمها برابر با بار يون است و بار قراردادي مثبت بر روي اتم نيتروژن و بار قراردادي منفي بر روي اتم الكترونگاتيوتر اكسيژن قرار گرفته است. اكسيژن با بار قراردادي صفر دو ظرفيتي است (اكسيژن با پيوند دوگانه) و اكسيژنهاي با بار قراردادي-1 يك ظرفيتي هستند (اكسيژنها با يك پيوند ساده) و نيتروژن با بار قراردادي+1 چهار ظرفيتي است.*}
 --- ---
 !!!مثال !!!مثال
   
 {*ساختار لوئيس گونه‌هاي شيميايي زير را رسم كنيد. {*ساختار لوئيس گونه‌هاي شيميايي زير را رسم كنيد.
 __الف.__ {TEX()} {CO} {TEX} __الف.__ {TEX()} {CO} {TEX}
 __ب. __{TEX()} {N_2} {TEX} __ب. __{TEX()} {N_2} {TEX}
 __حل__ __حل__
 __ الف. __بر طبق قواعد ذكر شده مراحل تعيين ساختار لوئيس به صورت زير است: __ الف. __بر طبق قواعد ذكر شده مراحل تعيين ساختار لوئيس به صورت زير است:
 ::{picture=img/daneshnameh_up/e/e5/mch0141f.jpg}:: ::{picture=img/daneshnameh_up/e/e5/mch0141f.jpg}::
 در اين مثال عاملي كه موجب قرار گرفتن بار قراردادي مثبت بر روي اتم الكترونگاتيوتر اكسيژن و بار قراردادي منفي بر روي كربن با الكترونگاتيوي كمتر شده است كامل شدن آرايش هشتايي كربن در اثر اين عمل مي‌باشد. بنابراين كامل شدن لايه ظرفيت اتمها مهمترين اصلي است كه در ساختار لوئيس بايد رعايت شود. البته در مواردي مانند{TEX()} {CN,NO,NO_2} {TEX} و غيره آرايش هشتايي اتم يا اتمهايي كامل نمي‌شود و راهي براي تكميل آن نيز وجود ندارد. در اين موارد مولكولها از تمام قواعد ساختار لوئيس تبعيت نكرده و لذا بسيار ناپايدارند. در اين مثال عاملي كه موجب قرار گرفتن بار قراردادي مثبت بر روي اتم الكترونگاتيوتر اكسيژن و بار قراردادي منفي بر روي كربن با الكترونگاتيوي كمتر شده است كامل شدن آرايش هشتايي كربن در اثر اين عمل مي‌باشد. بنابراين كامل شدن لايه ظرفيت اتمها مهمترين اصلي است كه در ساختار لوئيس بايد رعايت شود. البته در مواردي مانند{TEX()} {CN,NO,NO_2} {TEX} و غيره آرايش هشتايي اتم يا اتمهايي كامل نمي‌شود و راهي براي تكميل آن نيز وجود ندارد. در اين موارد مولكولها از تمام قواعد ساختار لوئيس تبعيت نكرده و لذا بسيار ناپايدارند.
 __ب.__ شبيه به {TEX()} {CO} {TEX}، براي{TEX()} {N_2} {TEX} ساختار {TEX()} {:N \equiv N:} {TEX} بدست مي‌آيد. همانگونه كه مشاهده مي‌كنيد ساختار لوئيس {TEX()} {N_2} {TEX} و {TEX()} {CO} {TEX} دقيقاً يكسان است. اين دو مولكول را ايزوالكترون مي‌نامند. __ب.__ شبيه به {TEX()} {CO} {TEX}، براي{TEX()} {N_2} {TEX} ساختار {TEX()} {:N \equiv N:} {TEX} بدست مي‌آيد. همانگونه كه مشاهده مي‌كنيد ساختار لوئيس {TEX()} {N_2} {TEX} و {TEX()} {CO} {TEX} دقيقاً يكسان است. اين دو مولكول را ايزوالكترون مي‌نامند.
 سه مثال زير را با شرح مرحله به مرحله رسم ساختارهاي لوئيس پيش مي‌بريم. سه مثال زير را با شرح مرحله به مرحله رسم ساختارهاي لوئيس پيش مي‌بريم.
 مثالهاي زير، چگونگي ترسيم ساختارهاي لوئيس را نمايش مي‌دهند. مراحل مختلف روش ترسيم در مثال اول شرح داده شده‌اند.*} مثالهاي زير، چگونگي ترسيم ساختارهاي لوئيس را نمايش مي‌دهند. مراحل مختلف روش ترسيم در مثال اول شرح داده شده‌اند.*}
 --- ---
 !!!مثال1 !!!مثال1
 #@ #@
 @#16: @#16:
 {* ساختار لوئيس يون كلرات،{TEX()} {ClO_3^-} {TEX}، را ترسيم كنيد. اتم {TEX()} {Cl} {TEX}در اين يون، اتم مركزي است و سه اتم {TEX()} {O} {TEX}به آن پيوند شده‌اند. {* ساختار لوئيس يون كلرات،{TEX()} {ClO_3^-} {TEX}، را ترسيم كنيد. اتم {TEX()} {Cl} {TEX}در اين يون، اتم مركزي است و سه اتم {TEX()} {O} {TEX}به آن پيوند شده‌اند.
 __حل__  __حل__
 __1.__جمع تمام الكترونهاي والانس اتمهاي شركت‌كننده در ساختار را پيدا كنيد. تعداد الكترونهاي والانس هر اتم عنصر نماينده با شماره گروه آن برابر است. براي هر بار منفي به شماره الكترونها يكي اضافه كنيد و به ازاي هر بار مثبت يون مورد نظر، از شماره الكترونها يكي كم كنيد. تعداد كل الكترونهاي والانس در{TEX()} {ClO_3^-} {TEX} عبارت است از: __1.__جمع تمام الكترونهاي والانس اتمهاي شركت‌كننده در ساختار را پيدا كنيد. تعداد الكترونهاي والانس هر اتم عنصر نماينده با شماره گروه آن برابر است. براي هر بار منفي به شماره الكترونها يكي اضافه كنيد و به ازاي هر بار مثبت يون مورد نظر، از شماره الكترونها يكي كم كنيد. تعداد كل الكترونهاي والانس در{TEX()} {ClO_3^-} {TEX} عبارت است از:
 7 الكترون (از اتم كلر) 7 الكترون (از اتم كلر)
  18 الكترون (از سه اتم اكسيژن)  18 الكترون (از سه اتم اكسيژن)
  1 الكترون (از بار منفي يون)  1 الكترون (از بار منفي يون)
  ---------------------   ---------------------
  26 الكترون  26 الكترون
 __2.__تعداد الكترونهايي را كه براي دادن دو الكترون به هر اتم هيدروژن و هشت الكترون به هر يك از اتمهاي ديگر لازم است تعيين كنيد.يون{TEX()} {ClO_3^-} {TEX}، اتم هيدروژن ندارد. __2.__تعداد الكترونهايي را كه براي دادن دو الكترون به هر اتم هيدروژن و هشت الكترون به هر يك از اتمهاي ديگر لازم است تعيين كنيد.يون{TEX()} {ClO_3^-} {TEX}، اتم هيدروژن ندارد.
 @@{TEX()} {=2(0)+8(4)=32} {TEX}(تعداد ساير اتمها) 8 + (تعداد اتمهاي هيدروژن)2 = تعداد الكترونهاي لازم براي همه اتمها@@ @@{TEX()} {=2(0)+8(4)=32} {TEX}(تعداد ساير اتمها) 8 + (تعداد اتمهاي هيدروژن)2 = تعداد الكترونهاي لازم براي همه اتمها@@
 __3.__تعداد الكترونهاي بدست آمده در مرحله دوم منهاي تعداد الكترونهاي محاسبه شده در مرحله اول برابر تعداد الكترونهاي مشترك در ساختار نهايي است. __3.__تعداد الكترونهاي بدست آمده در مرحله دوم منهاي تعداد الكترونهاي محاسبه شده در مرحله اول برابر تعداد الكترونهاي مشترك در ساختار نهايي است.
 @@(تعداد كل الكترونهاي والانس) - (تعداد كل الكترونهاي لازم براي هشتايي شدن اتمها) = تعداد الكترونهاي پيوندي@@ @@(تعداد كل الكترونهاي والانس) - (تعداد كل الكترونهاي لازم براي هشتايي شدن اتمها) = تعداد الكترونهاي پيوندي@@
 @@{TEX()} {=32-26=6} {TEX}تعداد الكترونهاي پيوندي@@ @@{TEX()} {=32-26=6} {TEX}تعداد الكترونهاي پيوندي@@
 __4.__تعداد جفت الكترونهاي مورد استفاده در تشكيل پيوندها، نصف تعداد الكترونهاي پيوندي (از مرحله سوم) است. __4.__تعداد جفت الكترونهاي مورد استفاده در تشكيل پيوندها، نصف تعداد الكترونهاي پيوندي (از مرحله سوم) است.
 @@{TEX()} {/2 =\frac{6}{2}=3} {TEX} (تعداد الكترونهاي پيوندي)=تعداد جفت الكترونهاي پيوندي@@  @@{TEX()} {/2 =\frac{6}{2}=3} {TEX} (تعداد الكترونهاي پيوندي)=تعداد جفت الكترونهاي پيوندي@@
 __4.__نماد عناصر تشكيل‌دهنده يون را به نحوي بنويسيد كه اتم كلر در مركز و اتمهاي اكسيژندار در اطراف آن قرار گيرد. وجود پيوند ساده كوالانسي بين اتمها را با خطهاي كوتاه، بين نمادهاي اتمي نشان دهيد. به اين ترتيب، بين هر دو اتم، يك جفت الكترون مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اگر هنوز از جفت الكترونهاي پيوندي محاسبه شده در مرحله چهارم باقيمانده است، آنها را براي تشكيل پيوند دوگانه يا سه‌گانه بين اتمها مورد استفاده قرار دهيد (توجه كنيد كه {TEX()} {H} {TEX}، تنها پيوند ساده تشكيل مي‌دهد). __4.__نماد عناصر تشكيل‌دهنده يون را به نحوي بنويسيد كه اتم كلر در مركز و اتمهاي اكسيژندار در اطراف آن قرار گيرد. وجود پيوند ساده كوالانسي بين اتمها را با خطهاي كوتاه، بين نمادهاي اتمي نشان دهيد. به اين ترتيب، بين هر دو اتم، يك جفت الكترون مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اگر هنوز از جفت الكترونهاي پيوندي محاسبه شده در مرحله چهارم باقيمانده است، آنها را براي تشكيل پيوند دوگانه يا سه‌گانه بين اتمها مورد استفاده قرار دهيد (توجه كنيد كه {TEX()} {H} {TEX}، تنها پيوند ساده تشكيل مي‌دهد).
 ::{picture=img/daneshnameh_up/b/b5/mch0141g.jpg}::  ::{picture=img/daneshnameh_up/b/b5/mch0141g.jpg}::
 __5.__تعداد الكترونهاي غيراشتراكي از تفاضل تعداد كل الكترونها (مرحله 1) و تعداد الكترونهاي پيوندي (مرحله 3) بدست مي‌آيد. با نشان دادن الكترون به صورت نقطه، الكترونهاي غيراشتراكي را تا تكميل ساختار هشتايي (براي هيدروژن دوتايي) به دور اتمها بچينيد. __5.__تعداد الكترونهاي غيراشتراكي از تفاضل تعداد كل الكترونها (مرحله 1) و تعداد الكترونهاي پيوندي (مرحله 3) بدست مي‌آيد. با نشان دادن الكترون به صورت نقطه، الكترونهاي غيراشتراكي را تا تكميل ساختار هشتايي (براي هيدروژن دوتايي) به دور اتمها بچينيد.
 @@ {TEX()} {=26-6=20} {TEX}(تعداد الكترونهاي پيوندي)- (تعداد كل الكترونها)= تعداد الكترونهاي غيراشتراكي@@ @@ {TEX()} {=26-6=20} {TEX}(تعداد الكترونهاي پيوندي)- (تعداد كل الكترونها)= تعداد الكترونهاي غيراشتراكي@@
 ::{picture=img/daneshnameh_up/1/18/mch0141h.jpg}:: ::{picture=img/daneshnameh_up/1/18/mch0141h.jpg}::
 __6.__اگر اتمها بار قراردادي دارند آن را تعيين كرده، نشان دهيد. بار قراردادي اتم كلر عبارت است از: __6.__اگر اتمها بار قراردادي دارند آن را تعيين كرده، نشان دهيد. بار قراردادي اتم كلر عبارت است از:
 @@ (الكترونهاي غيرمشترك) – (الكترونهاي مشترك) {TEX()} {-\frac{1}{2}} {TEX} (تعداد الكترونهاي والانس كلر) = بار قراردادي @@ @@ (الكترونهاي غيرمشترك) – (الكترونهاي مشترك) {TEX()} {-\frac{1}{2}} {TEX} (تعداد الكترونهاي والانس كلر) = بار قراردادي @@
  @@{TEX()} {=7-3-2=+2} {TEX}بار قراردادي@@  @@{TEX()} {=7-3-2=+2} {TEX}بار قراردادي@@
 بار قراردادي هر اتم اكسيژن عبارت است از:  بار قراردادي هر اتم اكسيژن عبارت است از:
 @@{TEX()} {=+6-1-6=-1} {TEX}بار قراردادي اكسيژن@@ @@{TEX()} {=+6-1-6=-1} {TEX}بار قراردادي اكسيژن@@
 پس، ساختار يون به صورت زير است: پس، ساختار يون به صورت زير است:
 ::{picture=img/daneshnameh_up/1/19/mch0141i.jpg}:: ::{picture=img/daneshnameh_up/1/19/mch0141i.jpg}::
 دقت كنيد جمع جبري بارهاي قراردادي كه -1 است، برابر بار يون است.*} دقت كنيد جمع جبري بارهاي قراردادي كه -1 است، برابر بار يون است.*}
 --- ---
 !!!مثال2 !!!مثال2
 {* ساختار لوئيس مولكول {TEX()} {SO_2} {TEX} را ترسيم كنيد. مولكول زاويه‌اي است و دو اتم {TEX()} {O} {TEX}به اتم مركزي {TEX()} {S} {TEX}متصل است. {* ساختار لوئيس مولكول {TEX()} {SO_2} {TEX} را ترسيم كنيد. مولكول زاويه‌اي است و دو اتم {TEX()} {O} {TEX}به اتم مركزي {TEX()} {S} {TEX}متصل است.
 __حل__ __حل__
 __1.__تعداد كل الكترونهاي والانس در مولكول عبارت است از: __1.__تعداد كل الكترونهاي والانس در مولكول عبارت است از:
 6 الكترون (از اتم {TEX()} {S} {TEX}) 6 الكترون (از اتم {TEX()} {S} {TEX})
  12 الكترون (از دو اتم {TEX()} {O} {TEX})  12 الكترون (از دو اتم {TEX()} {O} {TEX})
  ------------------------  ------------------------
  18 الكترون  18 الكترون
 __2.__@@ (تعداد ساير اتمها)8 + (تعداد اتمهاي {TEX()} {H} {TEX}) 2 = تعداد الكترون لازم براي پوشاندن همه اتمها@@ __2.__@@ (تعداد ساير اتمها)8 + (تعداد اتمهاي {TEX()} {H} {TEX}) 2 = تعداد الكترون لازم براي پوشاندن همه اتمها@@
 @@ {TEX()} {=3(8)+2(0)=24} {TEX}تعداد الكترون لازم براي پوشاندن همه اتمها @@ @@ {TEX()} {=3(8)+2(0)=24} {TEX}تعداد الكترون لازم براي پوشاندن همه اتمها @@
 __3.__@@{TEX()} {=24-18=6} {TEX}(تعداد كل الكترونها) - (تعداد الكترونهاي لازم براي اتمها)=تعداد الكترونهاي پيوندي@@ __3.__@@{TEX()} {=24-18=6} {TEX}(تعداد كل الكترونها) - (تعداد الكترونهاي لازم براي اتمها)=تعداد الكترونهاي پيوندي@@
 __4.__ @@{TEX()} {/2=\frac{6}{2}=3} {TEX}(تعداد الكترونهاي پيوندي) = تعداد جفت الكترونهاي پيوندي@@ __4.__ @@{TEX()} {/2=\frac{6}{2}=3} {TEX}(تعداد الكترونهاي پيوندي) = تعداد جفت الكترونهاي پيوندي@@
 __5.__ ::{picture=img/daneshnameh_up/e/ea/mch0141j.jpg}::  __5.__ ::{picture=img/daneshnameh_up/e/ea/mch0141j.jpg}::
 __6.__ @@ {TEX()} {18-6=12} {TEX}(تعداد الكترونهاي پيوندي) - (تعداد كل الكترونها)= تعداد الكترونهاي غيرمشترك@@ __6.__ @@ {TEX()} {18-6=12} {TEX}(تعداد الكترونهاي پيوندي) - (تعداد كل الكترونها)= تعداد الكترونهاي غيرمشترك@@
 ::{picture=img/daneshnameh_up/7/71/mch0141k.jpg}:: ::{picture=img/daneshnameh_up/7/71/mch0141k.jpg}::
 __7.__@@(تعداد الكترونهاي غيرمشترك) - (تعداد الكترونهاي مشترك) {TEX()} {-\frac{1}{2}} {TEX} (تعداد الكترونهاي والانس)=+ بار قراردادي@@ __7.__@@(تعداد الكترونهاي غيرمشترك) - (تعداد الكترونهاي مشترك) {TEX()} {-\frac{1}{2}} {TEX} (تعداد الكترونهاي والانس)=+ بار قراردادي@@
 @@براي اتم {TEX()} {S=+6-3-2=+1} {TEX} بار قراردادي@@ @@براي اتم {TEX()} {S=+6-3-2=+1} {TEX} بار قراردادي@@
 @@براي اكسيژن طرف چپ {TEX()} {=+6-2-4=0} {TEX}بار قراردادي@@ @@براي اكسيژن طرف چپ {TEX()} {=+6-2-4=0} {TEX}بار قراردادي@@
 @@براي اكسيژن طرف راست{TEX()} {=6-1+6=-1} {TEX}بار قراردادي@@ @@براي اكسيژن طرف راست{TEX()} {=6-1+6=-1} {TEX}بار قراردادي@@
  ساختار لوئيس به صورت زير است:  ساختار لوئيس به صورت زير است:
 ::{picture=img/daneshnameh_up/3/3f/mch0141l.jpg}:: ::{picture=img/daneshnameh_up/3/3f/mch0141l.jpg}::
 دقت كنيد ساختار يكساني مي‌توان ترسيم كرد كه در آن پيوند دوگانه بين اتم گوگرد و اكسيژن طرف راست باشد.*} دقت كنيد ساختار يكساني مي‌توان ترسيم كرد كه در آن پيوند دوگانه بين اتم گوگرد و اكسيژن طرف راست باشد.*}
 --- ---
 !!!مثال3 !!!مثال3
 #@ #@
 @#16: @#16:
 {* ساختار لوئيس نيتريك اسيد،{TEX()} {HNO_3} {TEX}، را ترسيم كنيد. اتم {TEX()} {N} {TEX}، اتم مركزي است كه سه اتم اكسيژن به آن پيوند شده‌اند. اتم {TEX()} {H} {TEX}به يكي از اتمهاي اكسيژن پيوند شده است. {* ساختار لوئيس نيتريك اسيد،{TEX()} {HNO_3} {TEX}، را ترسيم كنيد. اتم {TEX()} {N} {TEX}، اتم مركزي است كه سه اتم اكسيژن به آن پيوند شده‌اند. اتم {TEX()} {H} {TEX}به يكي از اتمهاي اكسيژن پيوند شده است.
 __حل__ __حل__
 __1.__تعداد كل الكترونهاي والانس مولكول عبارت است از: __1.__تعداد كل الكترونهاي والانس مولكول عبارت است از:
  1 الكترون ( از اتم {TEX()} {H} {TEX})  1 الكترون ( از اتم {TEX()} {H} {TEX})
 5 الكترون (از اتم {TEX()} {N} {TEX}) 5 الكترون (از اتم {TEX()} {N} {TEX})
  18 الكترون (از سه اتم {TEX()} {O} {TEX})  18 الكترون (از سه اتم {TEX()} {O} {TEX})
  --------------------------  --------------------------
  24 الكترون   24 الكترون
 __2.__@@{TEX()} {=8(4)+2(1)=34} {TEX}(تعداد ساير اتمها)+8 (تعداد اتمهاي {TEX()} {H} {TEX}) = 2تعداد الكترونهاي لازم براي همه اتمها@@ __2.__@@{TEX()} {=8(4)+2(1)=34} {TEX}(تعداد ساير اتمها)+8 (تعداد اتمهاي {TEX()} {H} {TEX}) = 2تعداد الكترونهاي لازم براي همه اتمها@@
 __3.__ @@{TEX()} {=34-24=10} {TEX}(تعداد كل الكترونها) - (تعداد الكترونهاي لازم براي همه اتمها)=تعداد الكترونهاي پيوندي@@ __3.__ @@{TEX()} {=34-24=10} {TEX}(تعداد كل الكترونها) - (تعداد الكترونهاي لازم براي همه اتمها)=تعداد الكترونهاي پيوندي@@
 __4.__ @@{TEX()} {/2 =\frac{10}{2}=5} {TEX}(تعداد الكترونهاي پيوندي)= تعداد جفت الكترونهاي پيوندي@@ __4.__ @@{TEX()} {/2 =\frac{10}{2}=5} {TEX}(تعداد الكترونهاي پيوندي)= تعداد جفت الكترونهاي پيوندي@@
 __5.__مولكول پنج پيوند دارد. اگر بين هر جفت اتم يك پيوند برقرار كنيم، تنها چهار جفت از اين پنج جفت مورد استفاده قرار مي‌گيرد و يك جفت باقي مي‌ماند كه از آن براي برقراري يك پيوند دوگانه استفاده مي‌شود. به اين ترتيب سه امكان وجود دارد كه با حروف (الف)، (ب) و (ج) نشان داده مي‌شوند. __5.__مولكول پنج پيوند دارد. اگر بين هر جفت اتم يك پيوند برقرار كنيم، تنها چهار جفت از اين پنج جفت مورد استفاده قرار مي‌گيرد و يك جفت باقي مي‌ماند كه از آن براي برقراري يك پيوند دوگانه استفاده مي‌شود. به اين ترتيب سه امكان وجود دارد كه با حروف (الف)، (ب) و (ج) نشان داده مي‌شوند.
 ::{picture=img/daneshnameh_up/4/4e/mch0141m.jpg}:: ::{picture=img/daneshnameh_up/4/4e/mch0141m.jpg}::
 دقت كنيد كه اتم {TEX()} {H} {TEX}را نمي‌توان در پيوند دوگانه درگير كرد. دقت كنيد كه اتم {TEX()} {H} {TEX}را نمي‌توان در پيوند دوگانه درگير كرد.
 __6.__@@=24-10=14(تعداد الكترونهاي پيوندي) - (تعداد كل الكترونها)=(تعداد الكترونهاي غيرمشترك)@@ __6.__@@=24-10=14(تعداد الكترونهاي پيوندي) - (تعداد كل الكترونها)=(تعداد الكترونهاي غيرمشترك)@@
 ::{picture=img/daneshnameh_up/6/61/mch0141n.jpg}:: ::{picture=img/daneshnameh_up/6/61/mch0141n.jpg}::
 __7.__با محاسبه بارهاي قراردادي سه ساختار بالا خواهيم داشت: __7.__با محاسبه بارهاي قراردادي سه ساختار بالا خواهيم داشت:
 ::{picture=img/daneshnameh_up/2/21/mch0141o.jpg}:: ::{picture=img/daneshnameh_up/2/21/mch0141o.jpg}::
 ساختار (ج) بايد حذف شود، زيرا در اين ساختار دو اتم مجاور حامل بار همنام مثبت هستند. ساختار (ج) بايد حذف شود، زيرا در اين ساختار دو اتم مجاور حامل بار همنام مثبت هستند.
 هر دو ساختار (الف) و (ب)، كه هم‌ارز هستند، ساختارهاي معتبر لوئيس محسوب مي‌شوند. پس از يادگيري رزونانس خواهيم ديد كه چگونه حالت پيوندي در نيتريك اسيد بر هر دوي اين ساختارها استوار است.*} هر دو ساختار (الف) و (ب)، كه هم‌ارز هستند، ساختارهاي معتبر لوئيس محسوب مي‌شوند. پس از يادگيري رزونانس خواهيم ديد كه چگونه حالت پيوندي در نيتريك اسيد بر هر دوي اين ساختارها استوار است.*}
 --- ---
 !!چگونه ساختارهاي لوئيس را ترسيم كنيم !!چگونه ساختارهاي لوئيس را ترسيم كنيم
 {*__1.__تعداد كل الكترونهاي والانس تمام اتمهاي مولكول (يا يون) را حساب كنيد. براي عناصر نماينده، تعداد الكترونهاي والانس برابر شماره گروه آنهاست. {*__1.__تعداد كل الكترونهاي والانس تمام اتمهاي مولكول (يا يون) را حساب كنيد. براي عناصر نماينده، تعداد الكترونهاي والانس برابر شماره گروه آنهاست.
 __الف__به ازاي هر بار منفي، به تعداد كل الكترونهاي والانس يكي اضافه كنيد. __الف__به ازاي هر بار منفي، به تعداد كل الكترونهاي والانس يكي اضافه كنيد.
 __ب.__به ازاي هر بار مثبت، از تعداد كل الكترونهاي والانس يكي كم كنيد. __ب.__به ازاي هر بار مثبت، از تعداد كل الكترونهاي والانس يكي كم كنيد.
 __2.__تعداد الكترونهاي لازم براي اختصاص دادن 2 الكترون به هر اتم {TEX()} {H} {TEX}و 8 الكترون به هر اتم ساير عناصر را در مولكول تعيين كنيد. __2.__تعداد الكترونهاي لازم براي اختصاص دادن 2 الكترون به هر اتم {TEX()} {H} {TEX}و 8 الكترون به هر اتم ساير عناصر را در مولكول تعيين كنيد.
 @@(تعداد ساير اتمها)8 + (تعداد اتمهاي {TEX()} {H} {TEX}) 2 =تعداد الكترونهاي لازم براي اتمها@@ @@(تعداد ساير اتمها)8 + (تعداد اتمهاي {TEX()} {H} {TEX}) 2 =تعداد الكترونهاي لازم براي اتمها@@
 __3.__تعداد بدست آمده در مرحله 2، منهاي تعداد بدست آمده در مرحله 1، تعداد الكترونهاي مشترك را بدست مي‌دهد: __3.__تعداد بدست آمده در مرحله 2، منهاي تعداد بدست آمده در مرحله 1، تعداد الكترونهاي مشترك را بدست مي‌دهد:
 @@(تعداد كل الكترونها) - (تعداد الكترونهاي لازم براي اتمها)= تعداد الكترونهاي پيوندي@@ @@(تعداد كل الكترونها) - (تعداد الكترونهاي لازم براي اتمها)= تعداد الكترونهاي پيوندي@@
 __4.__از نصف كردن تعداد الكترونهاي پيوندي (مرحله 3) تعداد پيوندهاي كوالانسي در ساختار نهايي بدست مي‌آيد: __4.__از نصف كردن تعداد الكترونهاي پيوندي (مرحله 3) تعداد پيوندهاي كوالانسي در ساختار نهايي بدست مي‌آيد:
-@@/2 (تعداد الكترونهاي پيوندي)= تعداد جفت الكترونهاي پيوندي@@ +@@{TEX()} {/2} {TEX} (تعداد الكترونهاي پيوندي)= تعداد جفت الكترونهاي پيوندي@@
 __5.__نماد اتمهاي موجود در مولكول (يون) را به نحوي كه در ساختار آن وجود دارند، بنويسيد. __5.__نماد اتمهاي موجود در مولكول (يون) را به نحوي كه در ساختار آن وجود دارند، بنويسيد.
 __6.__يك پيوند جفت-الكتروني را بين هر دو اتم عناصر با يك خط كوتاه نشان دهيد. اگر الكترونهاي پيوندي بيش از آن است كه بين اتمها تنها پيوند ساده برقرار باشد بقيه را براي ساختن پيوندهاي دو يا سه‌گانه به كار ببريد. دقت كنيد كه اتم {TEX()} {H} {TEX}، تنها يك پيوند مي‌پذيرد. __6.__يك پيوند جفت-الكتروني را بين هر دو اتم عناصر با يك خط كوتاه نشان دهيد. اگر الكترونهاي پيوندي بيش از آن است كه بين اتمها تنها پيوند ساده برقرار باشد بقيه را براي ساختن پيوندهاي دو يا سه‌گانه به كار ببريد. دقت كنيد كه اتم {TEX()} {H} {TEX}، تنها يك پيوند مي‌پذيرد.
 __7.__تعداد الكترونهاي غيرمشترك از تفاضل تعداد الكترونهاي پيوندي از تعداد كل الكترونها بدست مي‌آيد. __7.__تعداد الكترونهاي غيرمشترك از تفاضل تعداد الكترونهاي پيوندي از تعداد كل الكترونها بدست مي‌آيد.
 @@(تعداد الكترونهاي پيوندي) - (تعداد كل الكترونها)=تعداد الكترونهاي غيرمشترك@@ @@(تعداد الكترونهاي پيوندي) - (تعداد كل الكترونها)=تعداد الكترونهاي غيرمشترك@@
 __8.__بار قراردادي اتمها را، هر جا كه وجود دارد، نشان دهيد. سپس ساختار بدست آمده را ارزيابي كنيد.*} __8.__بار قراردادي اتمها را، هر جا كه وجود دارد، نشان دهيد. سپس ساختار بدست آمده را ارزيابي كنيد.*}
 --- ---
 ! پیوند های خارجی ! پیوند های خارجی
 [http://Olympiad.roshd.ir/chemistry/content/pdf/0239.pdf] [http://Olympiad.roshd.ir/chemistry/content/pdf/0239.pdf]
 #@^ #@^

تاریخ شماره نسخه کاربر توضیح اقدام
 دوشنبه 16 بهمن 1385 [10:16 ]   2   زینب معزی      جاری 
 دوشنبه 16 بهمن 1385 [10:14 ]   1   زینب معزی      v  c  d  s 


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..