یکی از بارزترین نشانههای شخصیت انسانی صدق و راستی است که هرگاه با امانت همراه باشد مجموعهی شخصیت انسان را نشان میدهد.
راستگویی و امانت ریشهی مشترکی دارند زیر راستگویی چیزی جز امانت در گفتار و امانت چیزی جز
صداقت در عمل نیست.
افراد راستگو دارای صفاتی چون شجاع، کمطمع، با اخلاص و دور از تعصبند در حالی که دروغگویان معمولاً افرادی ترسو، ریاکار، متعصب، طماع هستند در یک کلمه میتوان گفت: راستی و درستی دو کلید برای کشف باطن اشخاص از جنبههای مختلفند.
در قرآن آیات زیادی در باره صدق و راستی آمده است که ما در اینجا به بیان برخی از آیات میپردازیم:
خداوند میگوید: امروز روزی است که راستی راستگویان به آنها سود میبخشد، برای آنها باغهایی از بهشت است که نهرها از زیر (درختان) آن میگذرد و تا ابد در آن جاودانه میمانند، هم خداوند از آنها خشنود است و هم آنها از خدا خشنودند. این، رستگاری بزرگی است.
اطاعت و سخن سنجیده برای آنان بهتر است و اگر هنگامی که فرمان جهاد قطعی میشود به خدا راست گویند (و از در صدق و صفا درآیند) برای آنها بهتر میباشد. ما کسانی را که پیش از آنان بودند آزمودیم (و اینها را نیز امتحان میکنیم،) باید علم خدا درباره کسانی که راست میگویند و کسانی که دروغ میگویند تحقق یابد.
هدف این است که خداوند صادقان را به خاطر صدقشان پاداش دهد، و منافقان را هرگاه اراده کند غذاب نماید یاد (اگر توبه کنند) توبه آنها را بپذیرد چرا که خداوند آمرزنده و مهربان است.