منو
 کاربر Online
739 کاربر online
تاریخچه ی: رابطه عقل و وحی

موضوع یاد شده تاریخى طولانى داشته و از دیرباز، همواره ذهن اندیشمندان دینی را به خود معطوف داشته و از دیدگاه‏هاى متفاوتى بدان پاسخ داده شده است،همچون:

*اخذ جانب وحى و نفى عقل
این دیدگاه به ((ترتولیان کارتاژی)) منسوب است. این سخن معروف اوست که «ایمان مى‏آورم، چون امرى بى‏معناست.»
*اصالت‏ بخشى به وحى و عقل را در خدمت فهم وحى دیدن (((آگوستین)) و ((آنسلم)))
* تفوق عقل بر وحى (((ابن رشد)))
*تعاضد عقل و وحى (توماس آکوئیناس و دیگران) که خود تفسیرهاى گوناگونى دارد.
*تعاون بین عقل و وحی ، دیدگاه اسلام
این حدیث معروف است که: « ~~green:ماحکم به اشرع حکم به العقل~~ »

در جهان مسیحیت گفته شده :
*پیامبران مشاهدات و حالات شخصی خود را در قالب مفاهیم ذهنی عرضه کرده‏اند و در متن مشاهده، که تجربه وجدانی و ((علم حضوری)) است، ((استدلال)) بی‏مورد می‏باشد. در خارج از آن صحنه و واقعه وحیانی نیز سخنانشان عادی است، نه متنی مقدس. از اینرو، ما نباید از متون وحیانی انتظار استدلال داشته باشیم. این نظریه با سابقه طولانی خود، در ((فلسفه)) دینی قدیس ((آگوستین)) در قرن چهارم و پنجم میلادی به عنوان «~~green:تقدم ایمان بر فهم‏~~» نمودار شد و حاصل آن چنین بود که ایمان از راه لطف حاصل می‏شود و فهم، پاداش ایمان است. بنابراین، تاکید چنین بود: «~~green:در پی آن مباش تا بفهمی، بلکه ایمان بیاور تا بفهمی~~» بدین‏سان، وحی از عقل، ایمان می‏طلبیده و تقریبا در تمام دوران قرون وسطی، این شعار غالب بوده است.طبق این نگرش، ((عقل)) تنها خدمتگزار ایمان بود.

*در قرن حاضر نیز، که تفکر دینی مبتنی بر تجربه درونی و گرایش‏های عرفانی، صحنه‏گردان اذهان اندیشمندان غربی شده است، ملاحظه می‏گردد که عقل جایگاهی ندارد و نمی‏توان از او تعیین کننده‏ترین سخن را شنید، وحی به سراغ انسان می‏آید ولی عقل راهی به سوی خدا و دریافت پیام او ندارد و سخن خدا از طریق سخن انسان به گوش می‏رسد. این پیشنهادی بود از سوی «((کارل بارث))» که هم راه را بر نقد تاریخی گریزناپذیر کتاب مقدس باز می‏گذاشت و هم شنیدن سخن خدا از طریق کتاب مقدس را مفهوم می‏ساخت.دیدگاه((اگزیستانسیالیسم|اگزیستانسیالیستی)) از مسیحیت مشابه همین نگرش، به شدت، مخالف عقل و عقل‏گرایی بود، بینشی که تمام اهتمامش این بود که عقل را به عنوان پیش‏فهم وحی طرد نماید و وحی را پاسخ سؤال‏های «~~green:وجودی~~‏» انسان می‏دانست.

ارائه این دیدگاه در ((مسیحیت)) و گسترش آن به دو دلیل است:
**یکی، حل مشکل متون مقدس که هر روز با تحقیقات تازه، اصالتش مخدوشتر می‏شود و محتوای نابسامان و نامعقول آن قابل دفاع نمی‏نماید. از این‏رو، ناگزیر به سراغ برچسب تازه‏ای می‏گشته‏اند تا کسی از این اسطوره‏ها و دست‏ نوشته‏های معمولی تقاضای استدلال و سازگاری با عقل را نداشته باشد.
**دوم، مشکل بزرگ دیگری است که مسیحیت‏ با آن درگیر است، فرقی میان کشف و الهام عارفان و وحی پیامبران‏علیهم‏السلام نمی‏نهد و هر دو را در یک قلمرو می‏بیند. بدین لحاظ، به این نتیجه می‏رسد که انتظار استدلال از مکاشفه پیامبرانه بی‏مورد است و مخاطبان هرگز نباید چنین توقعی داشته باشند.
!منابع
*ویلیام هوردرن، راهنمای الهیات پروتستان، ترجمه میکائلیان، ص‏67-160
*ایان باربور، علم و دین، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، فصل پنجم
*محمد علی فروغی، سیر حکمت در اروپا، فصل پنجم و ششم
*اتیل ژیلسون، عقل و وحی در قرون وسطی، ترجمه شهرام پازوکی
!برای مطالعه تکمیلی بخوانید
*((پاسخ اسلام و قرآن به دیدگاه مسیحیت درباره رابطه عقل و وحی))
*((اصالت عقل در قرآن))
*((اصالت عقل در سنت))
*((نسبت عقل و دین از دیدگاه اسلام))
*((کاربرد عقل در قلمرو دین))
*((عقل و وحی از دیدگاه علامه طباطبایی))


تاریخ شماره نسخه کاربر توضیح اقدام
 سه شنبه 20 اردیبهشت 1384 [10:38 ]   4   اسماعیل جلمبادانی      جاری 
 سه شنبه 20 اردیبهشت 1384 [10:10 ]   3   اسماعیل جلمبادانی      v  c  d  s 
 چهارشنبه 14 اردیبهشت 1384 [10:45 ]   2   اسماعیل جلمبادانی      v  c  d  s 
 چهارشنبه 14 اردیبهشت 1384 [10:44 ]   1   اسماعیل جلمبادانی      v  c  d  s 


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..